TVP Dokument Sobota, 21.12.2024 05:55 DZIKA POLSKA - WPŁYŃ NA WODĘ. DZIEŃ CHRUŚCIKA Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2013 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Żyjąc na dnie całkiem bystrej rzeki, można stworzyć sobie ląd. Potrafią to chruściki, których larwy znane są wędkarzom i nazywane bywają przez nich kłódkami. Larwy budują sobie całkiem przemyślne i kunsztowne domki, sklecone z ziarnek piasku lub drobin roślinnych, ale, jeżeli zdarzy się stosowna okazja, nawet z... okruchów złota. Zwłaszcza, jeżeli nie poskąpi im takich okruchów badający je eksperymentator. To jednak rzadka okazja. Badacz chruścików, prof. Stanisław Czachorowski, który jest bohaterem i narratorem naszego filmu, w ten sposób nie kusi pracowitych owadów, ale poznaje ich życie w naturalnych warunkach. Przekonując się przy tym a w rezultacie przekonując i nas że te drobne istoty są wskaźnikami stanu wody w rzekach i innych zbiornikach wodnych, w których akurat żyją. Wyruszamy z nim nie tylko nad wodę, ale i w noc, by ujrzeć w świetle żarówek powietrzne harce dorosłych postaci chruścików, a je same obejrzeć dokładnie, gdy przysiądą na specjalnie do badań przeznaczonym ekranie. Badacz i jego koledzy są tak owymi zwiewnymi istotami zafascynowani, że ustanowili ich święto. 06:25 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.IV - ODC. 34 BIAŁE ZŁOTO Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2017 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Dlaczego ceny słone to ceny wysokie? Jak ciężka była beczka soli, którą musieliśmy z kimś zjeść, aby dobrze go poznać? Czym jest tajemniczy kłapeć? Radosław Kotarski wyrusza do Bochni, aby odpowiedzieć na te pytania i przekonać się, jak trudna była praca dawnych górników, którzy z narażeniem życia walczyli o wydobywanie soli. Poza tym, przejeżdża podziemną kolejką przez sam środek bocheńskiej kaplicy. Eksploruje również podziemne korytarze i wczołguje się w nieczynne komory górnicze. Będzie to słone spotkanie pełne kurzu i brudu. 07:00 PATAGONIA - KRAINA PIONIERÓW (PATAGONIEN - LAND DER PIONIERE) Film dokumentalny, 43 min, Niemcy, 2022 Reżyseria: Lars Pfeiffer Film dokumentalny o Patagonii - jednym z najbardziej fascynujących, ale i wymagających regionów naszej planety. To miejsce o wyjątkowej urodzie, ale pełne niebezpieczeństw. Na krańcu Ameryki Południowej leży kraina skrajności: Patagonia. Jego rozległe pokrywy lodowe należą do najpotężniejszych na świecie. Surowy klimat i nieustający wiatr w Patagonii wyznaczają rytm życia. W czasach zmian klimatycznych rytm ten wyraźnie się zmienia i kraj nie może dłużej tolerować tradycyjnego bydła gauczów. Nowi pionierzy ponownie podbijają kraj i zwiększają świadomość w zakresie ochrony przyrody i gospodarek regionalnych. Czy dzicz Patagonii da się jeszcze uratować? 07:55 ALPEJSKIE SKARBY - ODC. 2 ZIMA (THE ALPS) Film dokumentalny, 51 min, Austria, 2020 Reżyseria: Steve Nicholls Dwuczęściowy film dokumentalny o Alpach. Dzikie góry, ekstremalne życie, ale też magiczny świat. To majestatyczne pasmo górskie łączy osiem krajów i osiąga wysokość do 4 000 metrów nad poziomem morza. Alpy o długości 1200 kilometrów tworzą zarówno most łączący Europę Zachodnią i Wschodnią, jak i wysoką barierę między Europą Południową i Środkową. Góry działają jak potężny zbiornik wodny i kontynentalny dział wodny, zasilając niezliczone rzeki, które wpływają do trzech różnych oceanów. Ich najwyższy szczyt, Mont Blanc, otoczony jest długimi, strzelistymi górami o pokrytych lodem zboczach. Te wielkie szczyty to tylko jeden z powodów, dla których tak zwany Dach Europy nadal fascynuje na całym kontynencie i na całym świecie. Niesamowita różnorodność krajobrazów, flory i fauny sprawia, że Alpy są wyjątkowym skarbem przyrody w sercu Europy. Odc. 2 - "Zima". Kraina zimy. Ten łańcuch górski na styku płyt tektonicznych ma niemal tysiąc kilometrów długości. Wyłania się na wschodzie i rośnie ku zachodowi. Rzeki spływające z tego dachu Europy toczą swoje wody aż do trzech mórz. Alpy jako całość stanowią wspólne dobro ośmiu nacji. Pośród monumentalnych wieżyc stoi alpejski król. Przyćmiewa największe fortece i jest świadkiem wielowiekowej walki żywiołów ze skalną masą. Mont Blanc. Pradawny alpejski patriarcha i najwyższy szczyt. W dolinach leży zgromadzony przez milenia śnieg. Z czasem przeobraża się w twardy lód. Zima to surowa pani. Wysoko w górach tak naprawdę nie ustępuje. Monumentalny Matterhorn... i potężny Mont Blanc pełnią rolę jej tronów i odwiecznej alpejskiej siedziby. Słońce wschodzi tu od tysięcy lat, a mimo to nie zdołało roztopić śniegu pokrywającego te legendarne szczyty. Nie pozbawiło ich bieli majestatu. Widok pokrytych czapami śniegu Alp zapiera dech w piersi nawet z daleka. Jednak, by w pełni docenić ich piękno oraz potęgę trzeba wzbić się w powietrze, jak orzeł. 08:50 DOBRE WIEŚCI Z PLANETY ZIEMIA - ODC. 6 OCHRONA DZIEDZICTWA ZIEMI (EP. 6 CONSERVING EARTH'S LEGACY) Cykl dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2023 Reżyseria: Frank Nischk, Tanja Winkler Cykl dokumentalny (6 odcinków) opowiadający o tym, co dobrego dzieje się w kwestii ochrony naszej planety. Kryzys klimatyczny, pandemia, zniszczenie przyrody - gazety, internet i telewizja zdają się przynosić same złe wieści. Jednak na całym świecie są ludzie i projekty, które robią wiele, aby poprawić warunki życia na Ziemi. Naukowcy i inżynierowie szukają rozwiązań przyjaznych dla klimatu i środowiska, wizjonerzy zakładają zrównoważone start - upy, obywatele angażują się w niezliczone projekty, nie wspominając już o organizacjach, które od lat działają na rzecz ochrony przyrody i środowiska. Ta seria skupia się na nich i ich zachęcających rozwiązaniach. Seria dostarcza informacji w duchu konstruktywnego dziennikarstwa i tym samym celowo nadaje inny niż zwykle reportażowy ton. Twórcy nie chcą przekazywać "dobrych wiadomości" jeśli takowych nie ma. Pragną jednak przełamać dość częste przekonanie, że "nic nie da się zrobić" i uzupełniać obraz stanu świata pozytywnymi przykładami. 09:55 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - RIWIERA WŁOSKA (FLAVORS) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. W tym odcinku - Riwiera Włoska. 10:55 KWITNĄCA ARKTYKA Film dokumentalny, 8 min, Polska, 1959 Reżyseria: Włodzimierz Puchalski Film ukazuje roślinność Spitsbergenu, na którym obok mchów i porostów występuje około 140 gatunków roślin kwiatowych. Flora i fauna Arktyki. Jeden z pięciu filmów, będących plonem pierwszej dwuetapowej (1957, 1958) polarnej wyprawy Włodzimierza Puchalskiego, poświęconych faunie i florze podbiegunowej. Obrazy te w pełni podporządkowują się konstrukcji klasycznego filmu przyrodniczego, w którym obserwacja trudno dostępnych zjawisk przyrody jest podstawowym atutem atrakcyjności. 11:00 NORWID Film dokumentalny, 18 min, Polska, 1984 Reżyseria: Natalia Koryncka Scenariusz: Natalia Koryncka Impresja filmowa zrealizowana z okazji 100 - lecia śmierci Cypriana Kamila Norwida. Podejmuje wątek samotności i tęsknoty poety za ojczyzną. Konstrukcja filmu oparta została na listach od i do Norwida z okresu emigracyjnego oraz kilku utworach poetyckich, a w warstwie obrazowej na ikonografii i zdjęciach plenerowych nakręconych w Polsce i we Francji. 11:30 DUCHOWYM SZLAKIEM Cykl reportaży, 20 min, Polska, 2023 Autor: Jarosław Feręc, Michalina Maciejewska W tym odcinku Duchowym Szlakiem wracamy do korzeni. Słynna Rotunda w Cieszynie jawi nam się jako zasiane ziarno chrześcijaństwa, a dowodem jego różnorodności na ziemi cieszyńskiej staje się m.in. Ewangelicki Kościół Jezusowy. To wszystko zaś spajają rozważania ks. dr Łukasza Leonkiewicza, który przeprowadza nas przez tą podróż opowiadając o sile różnic i zjednoczenia. 12:00 GÓRSKIE WYZWANIA - AGUJA NEGRA (THE BLACK NEEDLE / GUIÓN AGUJA NEGRA) Film dokumentalny, 52 min, Hiszpania, 2023 Reżyseria: Pablo Martin Dokumentalna opowieść o młodym wspinaczu Davidzie z Madrytu. Jego kariera sportowa wydawała się skończona, gdy uległ poważnemu wypadkowi podczas wspinaczki i przez rok poruszał się na wózku inwalidzkim. Nie stało się to jednak przeszkodą w kontynuowaniu trudnej wspinaczki freestyle'owej. David postanawia podjąć nowe wyzwanie w swojej karierze sportowej: chce się wspinać po północnej, granitowej ścianie Czarnej Igły: El Pilar Norte de La Aguja Negra, która prawdopodobnie jest jedną z najtrudniejszych i najbardziej wymagających ścian w Hiszpanii. 13:00 TACY BYLIŚMY - LADY PANK Cykl reportaży, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Michał Bandurski Scenariusz: Michał Bandurski Serial dokumentalny, którego twórcy śledzą losy największych gwiazd polskiej estrady. W każdym odcinku w nostalgiczny sposób wyjaśniają, jaki wpływ miała twórczość muzycznych idoli na nasze życie oraz na nas samych. Tym razem poznamy burzliwą historię rock’n’rollowców z grupy Lady Pank, którzy od przeszło 40 lat porywają tłumy takimi ponadczasowymi hitami, jak "Mniej niż zero", "Kryzysowa narzeczona" czy "Zawsze tam gdzie Ty". 13:30 MAGICZNE PODHALE Z SEBASTIANEM KARPIELEM BUŁECKĄ - ODC. 8 SEZON II - EDWARD STASZEL - KOLEKCJA POWOZÓW, STOLARSTWO Magazyn, 24 min, Polska, 2023 Reżyseria: Jakub Baryga Zdjęcia: Przemysław Matejko, Michał Michalec, Maciej Krajewski, Sławomir Rakowski Prowadzący: Sebastian Karpiel Bułecka Podhalańscy górale to wyjątkowa społeczność. Pielęgnująca tradycje, kultywująca obrzędy i zwyczaje swoich ojców, ale przede wszystkim społeczeństwo mocno związane z naturą. To ona wyznacza rytm życia, pracy i codziennych aktywności. To fascynujący mariaż wzajemnego przenikania i szacunku do tatrzańskiej przyrody, Esencja zjawiska zwanego góralszczyzną. Pierwsza seria programu, skupiła się na jednym z najbardziej charakterystycznych elementów góralskiej kultury - typowej podhalańskiej architekturze. Wpisanej w krajobraz, pełnej fascynujących historii, tworzonej przez wyjątkowe osobowości. W drugiej serii, chcielibyśmy przybliżyć ludzi i ich życie w pełnej symbiozie z naturą. Pokazać z pozoru zwykłe dni z góralskiej codzienności - pracę i obowiązki (np. wypas owiec, spływy z drewnem czy specyfikę kowalstwa artystycznego) ale także pokoleniowość i silne tradycje rodzinne, pełne wyjątkowych obrzędów, reguł i zwyczajów - od kuchni po arkana podhalańskiego rzemiosła. Wizyta u Edwarda Staszela, popularnie zwanego na Podhalu Pomidorkiem, to potwierdzenie tezy że góralska tradycja wiąże się z szerokimi zainteresowaniami, pasją i umiejętnościami. Edward Pomidorek to wyjątkowo utalentowany stolarz, którego dzieła są eksportowane na cały świat - meble, ołtarze, komplety stołowe. Oprócz stolarni, Edward ma inna pasję - restaurację historycznych podhalańskich powozów, a jego kolekcja zajmuje dość pokaźne miejsce. Sebastian pomoże Edwardowi w stolarskich pracach, pokaże wyjątkową stajnię koni, jakie Pomidorek hoduje, a które zdobywają europejskie laury w konkursach. Wszystko wg odwiecznej podhalańskiej zasady - koń dla górala czasem ważniejszy niż wszystko inne. 14:00 JEDNA PLANETA. SIEDEM KONTYNENTÓW - CZ. 3. AMERYKA POŁUDNIOWA (ONE PLANET: SEVEN WORLDS. SOUTH AMERICA. THE RICH) Serial dokumentalny, 57 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Scott Alexander Lektor: Krystyna Czubówna Trzecia część to opowieść o Ameryce Południowej. Na południowym krańcu Ameryki Południowej Andy wznoszą się niemal pionowo. Obecność gór kształtuje przyrodę całego kontynentu. Strome stoki wydają się pozbawione życia. Tak jak w całej Ameryce Południowej, także i tu rozkwita jednak życie. Rodzina pum. Spośród wszystkich kotowatych te drapieżniki docierają najdalej na południe. Młode w filmie mają dopiero pół roku i są całkowicie zależne od matki. Samica wie, jak poradzić sobie w niesprzyjającym środowisku, w którym żyje. Musi tak być. Jej ofiarami są jedne z najtrudniejszych do upolowania zwierząt. Andy tworzą gigantyczną barierę o długości 6 tysięcy kilometrów, ciągnącą się od Patagonii na południu po Wenezuelę na północy. To najdłuższy na świecie łańcuch górski. Dwie trzecie prądu w Ameryce Południowej wytwarza się w hydroelektrowniach. Poznamy też historię nieustraszonej matki pumy z najodleglejszego krańca Ameryki Południowej. 15:10 ŻYCIE W DZIESIĘCIU ODSŁONACH SERIA I S.I - ODC. 2 ELIZABETH TAYLOR (A LIFE IN TEN PICTURES SERIES I/2 ELIZABETH TAYLOR) Serial dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Matt Hill, Julia Harrington Seria dokumentalna BBC. Sezon 1 - 6 odcinków. Bohaterami będą: Freddie Mercury, Elizabeth Taylor, Tupac Shakur, Muhammad Ali, Amy Winehouse, John Lennon. Dziesięć fotografii z ich życia, prywatnych i takich, które pozostały w zbiorowej pamięci na zawsze. Oczywiście wywołanie wspomnień pociąga za sobą opowieści o wydarzeniach z bogatego życia tych niezwykłych osób. Na ich temat wypowiedzą się przyjaciele, rodzina i współpracownicy. Odc. 2 - "Elizabeth Taylor". Wizerunek Elizabeth Taylor jest znany na całym świecie. Słynne zdjęcia i prywatne fotki - przełomowe chwile ukazane przez tych, którzy znali ją najlepiej. Jedna z największych gwiazd kina. Elizabeth Taylor urodziła się w Londynie w 1932 - gim, roku. Jej rodzicami byli Sara - aktorka i Francis - handlarz dziełami sztuki. Mieszkali w Hampstead. Z bratem Elisabeth, Howardem i spędzali lato w domku w Cranbrook w hrabstwie Kent. Wczesne lata Elizabeth były bezpieczne. Gdy jednak dobiegła siedmiu lat, jej świat stanął na głowie. W kwietniu 1939 - go roku przerażona faszyzmem w Europie rodzina przyszłej aktorki wraz z setkami Amerykanów wypłynęła statkiem SS Manhattan do Nowego Jorku. Pięć miesięcy później Wielka Brytania wypowiedziała wojnę Niemcom. W tym czasie Elizabeth rozpoczynała nowe życie w Kalifornii. Już w dzieciństwie pragnęła zostać aktorką i z pomocą matki cztery lata po przeprowadzce do Stanów zagrała ważną rolę w hollywoodzkim filmie. Miała 11 lat gdy pojawiła się na ekranie jako Velvet Brown - ambitna młoda dżokejka w filmie zatytułowanym "Wielka Nagroda". 16:10 GENIALNA WSPÓŁCZESNOŚĆ - ODC. 4 SAMOCHÓD ELEKTRYCZNY (THE SECRET GENIUS OF MODERN LIFE EP. 4 ELECTRIC CAR) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2022 Reżyseria: James Howard Seria dokumentalna BBC. Niezwykłe sekrety gadżetów, których obecność w naszym życiu uważamy za oczywistą. Jak szybkie tempo zmian technologicznych sprawiło, że rzeczy niedawno uważane za "science fiction" stały się przedmiotami codziennego użytku. Zaledwie 20 lat temu życie, które prowadzimy dzisiaj, wydawałoby się jak fabuła powieści fantastyczno - naukowej. Małe urządzenie komunikacyjne w każdej kieszeni? Leki z modyfikowanego DNA? Samochody, które podłączasz do prądu w domu? A teraz traktujemy to wszystko jako coś oczywistego a innowacje nie zwalniają tempa. Każdy odcinek przedstawia jeden prosty przedmiot codziennego użytku, od kart bankowych po buty sportowe, i ujawnia ukryte historie, niezwykłe zbiegi okoliczności i niezwykłą naukę, która się za nimi kryje. 17:10 JEDWABNY SZLAK JOANNY LUMLEY - ODC. 3 IRAN (JOANNA LUMLEY'S SILK ROAD EP. 3 IRAN) Serial dokumentalny, 45 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Clive Tulloh Seria dokumentalna BBC (4 odcinki). Joanna Lumley wyrusza w wielką i pełną wyzwań podróż do serca Jedwabnego Szlaku. To tu powstał jedwab, proch strzelniczy, papier i makaron. Zaczynając w Wenecji, miejscu narodzin najsłynniejszego podróżnika Jedwabnego Szlaku, Marco Polo, Joanna przenosi się do Albanii, Turcji, Gruzji, Azerbejdżanu, Iranu, Uzbekistanu i Kirgistanu, podziwiając piękne miasta i zachwycające krajobrazy. Odwiedza fantastyczną Kapadocję w Turcji, wspaniałe miasto Jedwabnego Szlaku Samarkandę w Uzbekistanie oraz starożytne miasta Isfahan i Shiraz w Iranie. Po drodze spotyka tkaczy jedwabiu, wirujących derwiszów i łowców orłów z kirgiskich gór Tien Szan. To wspaniała przygoda, która przenosi na ekran romantyczne i rzadko filmowane części świata. 18:05 NEFERTITI: DO KOGO NALEŻY JEJ URODA? (NEFERTITI - TO WHOM BELONGS THE BEAUTY? / NOFRETETE - WEM GEHÖRT DIE SCHÖNHEIT? 2022 / BY GRIT LEDERER) Film dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2022 Reżyseria: Grit Lederer Film dokumentalny. Popiersie królowej Nefertiti jest magnesem dla każdego odwiedzającego Berlin. Jednak nad Nilem bardzo brakuje ikony kultury egipskiej. Formalnie struktura własnościowa wydaje się być przejrzysta. Dystrybucja znalezisk odbywała się ściśle według prawa. Ale są co do tego wątpliwości. Już w 1924 roku odzyskano wizerunek królowej. Popiersie Nefertiti jest przykładem szerszego problemu, gdzie powinny się znajdować ikony światowej kultury i czyją tak naprawdę są własnością - państwa, na obszarze którego powstały czy całej ludzkości, której kulturową tożsamość kształtują. 19:05 SZOKUJĄCA ELSA SCHIAPARELLI (SHOCKING SCHIAPARELLI) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2022 Reżyseria: Elise Chassaing Dokument o słynnej w latach 20. XX wieku projektantce mody Elsie Schiaparelli, której kreacje nosiły wielkie gwiazdy kina: Marlena Dietrich, Arletty, Catherine Hepburn, Mae West czy Joan Crawford. W jej pracach widać przenikanie się designu i sztuki awangardowej dwudziestolecia międzywojennego oraz inspiracje surrealizmem. Z mody, którą tworzyła, czerpali m. in. Cocteau, Pablo Picasso, Salvador Dali, Elsa Triolet i Louis Aragon, a motywy jej prac wciąż są reinterpretowane przez współczesnych kreatorów mody Johna Galliano czy Vivienne Westwood. 20:10 ZA DRZWIAMI GALERII UFFIZI (INSIDE THE UFFIZI) Film dokumentalny, 96 min, Niemcy, 2021 Reżyseria: Corinna Belz, Enrique Sanchez Lansch Film dokumentalny, który przeniesie widzów do Galerii Uffizi we Florencji. 500 sal i tysiące odwiedzających dziennie. Galeria Uffizi skarbiec Medyceuszy i jedno z najstarszych muzeów na świecie. Ta florencka instytucja przyciąga cały świat, ale żeby tak dalej było, musi znaleźć dla siebie nowe formy prezentacji sztuki. Poznajemy współpracowników dyrektora Eike Schmidta: architektów, kustoszy i obsługę gości. Spotykają się tu różne mentalności i punkty widzenia. Obserwujemy współpracę europejskiego świata sztuki w miniaturze. Jednocześnie film zaprasza nas do zanurzenia się w dziełach Botticellego i konfrontuje nas z ulotnością życia. Sceny wojny i ataki bombowe mafii w przeszłości uświadamiają nam z kolei wyzwania, jakie stoją przed tymi, którzy dbają o to, żeby arcydzieła sztuki przetrwały dla następnych pokoleń. Florencja stawała się coraz ważniejszym ośrodkiem, centrum ówczesnego świata, czyli wówczas przede wszystkim Europy, już w połowie trzynastego wieku. Zaczęto tu bić pierwszą monetę z czystego złota, która zawsze miała tę samą wagę: floren. W ten sposób Florencja stała się swego rodzaju centrum gospodarczym Europy, a floren powszechnie używanym środkiem płatniczym. Ludzie zaczęli mówić o Florencji, o florenckich kupcach i bankierach, którzy szybko się bogacili. Co robili z pieniędzmi? Kupowali ziemię? Nie. Szukali artystów, bo dzieła sztuki byli wówczas we Florencji wyznacznikiem wysokiego statusu społecznego. 22:00 CASANOVA BEZ MASKI (CASANOVA UNDRESSED / CASANOVA - LE MASCHERE DEL SEDUTTORE) Film dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: Giovanni Troilo Film dokumentalny o Giacomo Casanovie, europejskim awanturniku, podróżniku i literacie. Zyskał sławę za sprawą pamiętników wydanych pod tytułem "Historia mojego życia", które barwnie opisują życie w osiemnastowiecznych stolicach europejskich. Konsekwencją zawartych tam licznych opisów miłosnych podbojów stało się to, że jego nazwisko uchodzi w wielu językach za synonim uwodziciela. Znawcy literatury i historycy przedstawiają niezwykłe życie Casanovy. Był tłumaczem, autorem drobnych utworów poetyckich, dzieł dramatycznych oraz powieści fantastycznej. Jak pokazuje film, był kimś więcej niż tylko playboyem. "Zawsze rozkoszowałem się utratą właściwej drogi. Nieustannie żyłem w grzechu, a świadomość, że błądzę, była mi jedyną pociechą. Dlatego, drogi czytelniku, mam nadzieję, że nie znajdziesz w mojej opowieści zuchwalstwa ani pychy i uznasz ją za spowiedź powszechną swego rodzaju" - pisał. Kiedy umarł w roku 1798 - mym, pozostawił po sobie niezwykłe pamiętniki - próbę encyklopedycznego ujęcia tego, co zapamiętał ze swego długiego życia. 23:00 POCZTÓWKI Z ZAKOPANEGO Reportaż, 12 min, Polska, 1960 Reżyseria: Jerzy Hoffman, Edward Skórzewski Reportaż z Zakopanego. 23:15 PŁYNĄ TRATWY Film dokumentalny, 19 min, Polska, 1962 Reżyseria: Władysław Ślesicki Zdjęcia: Leszek Krzyżański Muzyka: Zbigniew Rudziński Film ukazujący pracę flisaków. 23:45 SŁOWACJA - ZABICI KOCHANKOWIE (SLOVAKIA, THE MURDERED LOVERS / SLOVAQUIE - LES FIANCES ASSASSINES) Film dokumentalny, 53 min, Francja, 2021 Reżyseria: Camille Le Pomellec 26 lutego 2018 r. w pewnym domu pod Bratysławą na Słowacji odkryto ciała 27 - letniego Jana Kuciaka i jego narzeczonej Martiny Kusnirovej. Jan, dziennikarz śledczy, miał opublikować wyniki dochodzenia, dotyczącego powiązań między przywódcami politycznymi kraju a Ndranghetą. Ujawnione pośmiertnie ustalenia śledztwa doprowadziły do dymisji ówczesnego premiera Ficy. Czy jednak to śledztwo doprowadziło do odkrycia prawdy? 00:50 DROGA PRZEZ AMERYKĘ Film dokumentalny, 29 min, Polska, 2008 Reżyseria: Elżbieta Rutkowska Scenariusz: Elżbieta Rutkowska Film opowiada o grupie polskich harleyowców mieszkających w USA i podróżujących przez wielkie przestrzenie Ameryki. Ich wyprawie przyświeca słowo wolność, które można odczytać podczas całej drogi. Jest ona widoczna zarówno w stylu życia Polaków, którzy wybrali pobyt w USA, jak też ich filozofii życia codziennego. Drugim wątkiem filmu są osobiste opowieści i historie naszych bohaterów. Jak i dlaczego wyjechali z Polski, kim są teraz? Wszystkie osoby są bardzo barwnymi postaciami nie tylko ze względu na ich wygląd (skóry, tatuaże), ale też na ciekawe życiorysy. Film pokazuje grupę zwariowanych, ale odważnych Polaków, którzy realizują swoje marzenia na Dzikim Zachodzie. 01:30 W OSTATNIEJ CHWILI - O KOMIKSIE W PRL - U Film dokumentalny, 54 min, Polska, 2011 Reżyseria: Mateusz Szlachtycz Scenariusz: Mateusz Szlachtycz, Szymon Holcman Zdjęcia: Mateusz Szlachtycz Muzyka: Robert Niziński Jakich znasz polskich bohaterów komiksowych? Odpowiedzi na to pytanie, zadane przez autora dokumentu o historii polskiego komiksu w PRL - u, świadczą o niemal kompletnej nieznajomości krajowych wydawnictw. Miejsce naszych rodzimych bohaterów zajęły bowiem zamerykanizowane postaci. Dorobek polskiej kultury komiksowej znajduje się w głębokiej defensywie, która będzie trwała tak długo, dopóki nie powstaną udane filmowe adaptacje komiksów. Tak jak to się dzieje we Francji, czego dowodem są choćby kolejne ekranizacje popularnej serii "Asterix". Ponieważ nigdy przedtem nie powstał ani jeden rzetelny film dokumentujący dokonania klasyków polskiej sztuki komiksu, twórca "W ostatniej chwili" niejako wypełnia tę lukę. Reżyser Mateusz Szlachtycz nakręcił dokument o historii komiksu w latach 50. , 60. , 70. , 80. aż do 90. W realizowanym w latach 2007 - 2011 filmie wykorzystał zarejestrowane rozmowy z klasykami polskiej sztuki komiksu, których oglądamy na ekranie, choć niektórych z nich dziś już nie ma wśród żywych. W filmie wystąpili: Henryk Chmielewski znany jako Papcio Chmiel - autor komiksów o "Tytusie, Romku i A'tomku", Grzegorz Rosiński - rysownik komiksowy i ilustrator o europejskiej sławie (m.in. seria '"Thorgal"), Bogusław Polch - m. in. rysownik serii o kapitanie Żbiku, Tadeusz Baranowski - m. in. autor serii o profesorku Nerwosolku, Szarlota Pawel - m. in. autorka serii "Kleks", rysownik Mieczysław Wiśniewski (1925 - 2006) - twórca serii o kapitanie Klossie, rysownik i scenarzysta Janusz Christa (1934 - 2008), m.in. twórca serii "Kajko i Kokoksz". Nie mogło zabraknąć w filmie komiksowych wspomnień z czasów Solidarności, o których opowiada Jacek Fedorowicz, autor komiksów z głównymi postaciami tamtych dni: Kuroniem, Wałęsą, Borusewiczem, Bugajem, Mazowieckim. Ponadto rysownik Bogusław Polch wspomina o komiksie "Martwe posągi" stworzonym do spółki z Maciejem Parowskim dokumentującym obalenie pomnika Dzierżyńskiego. Rozmowy z twórcami zostały wzbogacone o komentarze znawców tematu, historyków, teoretyków komiksu, wydawców. Wśród nich znaleźli się: Dobrosław Kobielski - dyr. Krajowej Agencji Wydawniczej w latach 70. , Krzysztof Teodor Toeplitz (1933 - 2010), Adam Rusek - historyk komiksu, Biblioteka Narodowa, Jerzy Szyłak - komiksolog, rysownik komiksowy młodszego pokolenia Przemysław Truściński i inni. Film jest bogato ilustrowany zdjęciami, dokumentami, rysunkami oraz animowanymi fragmentami omawianych komiksów. Tytuł dokumentu "W ostatniej chwili!" został zaczerpnięty z tytułu jednego z zeszytów o kapitanie Klossie. 02:30 PODRÓŻE DANIELA SZCZECHURY Film dokumentalny, 40 min, Polska, 2005 Reżyseria: Marcin Giżycki Scenariusz: Marcin Giżycki Daniel Szczechura - reżyser i scenarzysta filmów animowanych, scenograf. Urodził się w 1930 w Wilczogębach. Studiował przez rok na ASP w Warszawie (1951 - 52). W 1958 ukończył historię sztuki na Uniwersytecie Warszawskim. W 1962 wydział operatorski łódzkiej szkoły filmowej. Był współzałożycielem warszawskiego Studenckiego Teatru Satyryków (STS) i autorem scenografii jego przedstawień. W latach 50. zrealizował kilkanaście filmów amatorskich na taśmie 16 mm, z których kilka uzyskało nagrody na konkursach filmowych, m.in. zrealizowane wspólnie z Andrzejem Błasińskim "Spojrzenie". Jego filmem dyplomowym była etiuda filmowa "Konflikty" (1960). Od 1961 Szczechura realizował filmy w łódzkim Studiu Małych Form Filmowych SE - MA - FOR. Od 1970 wykładowca warszawskiej ASP - prowadzi pracownię filmu animowanego przy wydziale grafiki. Wykładowca uczelni zagranicznych, m.in. Królewskiej Akademii Sztuki w Gandawie i Emily Carr College w Vancouver. Członek Stowarzyszenia Filmowców Polskich, w latach 1970 - 73 w Zarządzie Głównym. Wiceprezes ASIFA (Międzynarodowego Stowarzyszenia Filmu Animowanego). Daniel Szczechura jest laureatem wielu nagród za twórczość w dziedzinie filmu animowanego. Otrzymał m.in. medal Złotego Grona za całokształt twórczości na 4. Wystawie i Sympozjum Plastyki "Złote Grono" w Zielonej Górze (1969), nagrodę im. Zenona Wasilewskiego (1975), nagrodę Ministra Kultury i Sztuki II stopnia za całokształt twórczości filmowej w dziedzinie animacji (1975), Nagrodę Specjalną ASIFA za nieoceniony wkład w sztukę i rozwój filmu animowanego (1990) i nagrodę Gemma, Włoskiego Stowarzyszenia Filmu Animowanego.