TVP Kultura Środa, 18.12.2024 06:30 TAMTE LATA, TAMTE DNI - GRAŻYNA BŁĘCKA - KOLSKA Magazyn, 27 min, Polska, 2022 Reżyseria: Joanna Makowska Scenariusz: Marta Perchuć - Burzyńska, Joanna Makowska Prowadzący: Marta Perchuć - Burzyńska Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Spotykają się w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie i budzą w nich sentyment. Dzisiaj spotkamy się z Grażyną Błęcką - Kolską, która opowie o losach swojej rodziny. Dowiemy się jak znaleźli się w mieście - ogrodzie Łasku, jakie były jej pierwsze kroki w zawodzie aktorki oraz o swojej roli w filmie "Kogel - mogel". 07:10 DZIKA MUZYKA - WOODSTOCK W GÓRACH ŚWIĘTOKRZYSKICH Magazyn, 25 min, Polska, 2016 Reżyseria: Zuzanna Solakiewicz Prowadzący: Maniucha Bikont "Dzika Muzyka" to program poświęcony fascynującym tradycjom i korzeniom polskiej muzyki. Wiele niezwykłych wydarzeń organizowanych przez młodych ludzi - mieszkańców miast, którzy coraz częściej wyruszają na spotkanie z wiejskimi mistrzami - składa się na zjawisko odrodzenia muzyki tradycyjnej we współczesnej Polsce. Każdy odcinek to osobista podróż, w którą prowadzi nas postać związana z konkretnymi wydarzeniami, odkrywając przed nami świat pełen niezwykłych spotkań i wspaniałej muzyki. Jako przewodnicy wystąpią miedzy innymi: Janusz Prusinowski, Witek Broda, Justyna Piernik, Maniucha Bikont, Maciej Żurek, Antoni Beksiak. Każdego lata osoby, które chcą się uczyć grać, śpiewać i tańczyć przy muzyce tradycyjnej mogą to robić przez tydzień na taborach warszawskiego Domu Tańca. Co kilka lat wybierane są inne regiony i miejsca, w których tabor zagości. Zjeżdżają się tam chętni z całej Polski, a coraz częściej też z zagranicy. Od 2013 roku tabor organizowany jest w Sędku, na Kielecczyźnie, a jego uczestnicy poznają na nim lokalną, kielecką muzykę. Wydarzenie skierowane jest zarówno do tych, którzy przyjeżdżają się uczyć, jak i do mieszkańców danego miejsca. Czy fakt, że do małej wioski przyjeżdża na tydzień kilkaset osób z zewnątrz zmienia coś w postrzeganiu przez nich ich własnej muzyki? W myśleniu o miejscowych muzykantach? 07:50 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.I - ODC. 11 LEGENDA "CZARNEJ WOŁGI" Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2015 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Czy legendarna czarna wołga faktycznie przemierzała ulice polskich miast i wsi? Czy porywała niewinnych, którzy po zmroku odważyli się wyjść z domu? Ile prawdy jest w tej opowieści? Między innymi o tym Radosław Kotarski opowiada w najnowszych "Podróżach z historią". W programie poznamy również tajemnice samochodu, który oficjalnie nie istniał, a należał do najważniejszych osób w państwie. Dowiemy się także, który polski samochód sprzedawaliśmy zagranicznym odbiorcom za banany. 09:05 NOCE I DNIE - ODC. 9/12 - OJCOWIE I DZIECI Serial obyczajowy, 52 min, Polska, 1977 Reżyseria: Jerzy Antczak Scenariusz: Jerzy Antczak Zdjęcia: Stanisław Loth Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Jadwiga Barańska, Jerzy Bińczycki, Andrzej Seweryn, Olgierd Łukasiewicz, Janina Traczykówna Niechcicowie żyją sprawami swoich dzieci. Agnieszka, która przyjechała na wakacje do Serbinowa, otrzymuje list od swego ukochanego wzywający ją do powrotu do Lozanny. Bogumił rozumie, że traci córkę, dla której marzył o innym losie. Agnieszka wychodzi za mąż za Marcina i wraz z nim przenosi się do Brukseli. Wkrótce jednak, ku radości Barbary i Bogumiła, znów odwiedza dom rodzinny. Tomaszek zaś kradnie, pije, nie uczy się, przysparzając rodzicom kłopotów i zmartwień. Serial obyczajowy, 52 min, Polska 1977 Scenariusz i reżyseria: Jerzy Antczak Muzyka: Waldemar Kazanecki Zdjęcia: Stanisław Loth Aktorzy: Jadwiga Barańska, Jerzy Binczycki, Stanisława Celińska, Ilona Kuśmierska, Kazimierz Mazur, Jan Englert, Andrzej Kopiczyński, Ewa Dałkowska, Zdzisław Mrożewski 10:10 SALTO Dramat, 99 min, Polska, 1965 Reżyseria: Tadeusz Konwicki Scenariusz: Tadeusz Konwicki Zdjęcia: Kurt Weber Aktorzy: Zbigniew Cybulski, Jerzy Block, Włodzimierz Boruński, Gustaw Holoubek, Marta Lipińska, Andrzej Łapicki, Zdzisław Maklakiewicz, Wojciech Siemion, Iga Cembrzyńska "Podczas seansów rozlegają się gwizdy i tupanie, zaś z drugiej strony oklaski zwolenników. Słyszy się zarzuty, że film jest "osobisty, prywatny, tyczy własnych kompleksów autora i nie powinien być finansowany przez instytucję publiczną", na co inni odpowiadają, że przeciwnie, "Salto" sięga głęboko w życie polskie i właśnie dlatego wzrusza, jak może żaden inny film, i to od dawna" - komentował recepcję utworu Konwickiego jeden z krytyków. Trzeci po "Ostatnim dniu lata" i "Zaduszkach" film autora "Rojstów" wywołał wiele kontrowersji. Jedno wszak nie ulegało wątpliwości. Konwicki po raz kolejny zmierzył się w nim z własnymi obsesjami, fascynacjami i urazami. Znalazły się wśród nich zarówno wojna, romantyczno-martyrologiczna tradycja polskiej kultury, jak i utracony świat dzieciństwa na Wileńszczyźnie. "Salto" było też interpretowane jako polemika ze "szkołą polską" i dzieło autotematyczne - wyraz wahań i niepewności artysty, dotyczących możliwości i pułapek sztuki. Reżyserowi udało się zgromadzić na planie czołówkę polskich aktorów, co może nieco dziwić w wypadku filmu z założenia trudnego i niekasowego. "Salto" bowiem najbliższe jest kinu poetyckiemu, nastrojowemu, obfitującemu w zagadki i niedomówienia. Akcja posuwa się wolno, wielką wagę odgrywa słowo. Po latach owa literackość może nieco razić. Współczesny widz przyzwyczajony do tempa kina akcji uzna "Salto" za przegadane. Akcja filmu rozgrywa się w prowincjonalnym miasteczku, bardzo podobnym do tego, które Konwicki opisywał w wydanej dwa lata wcześniej powieści "Sennik współczesny". Podobnie jak tam, także i tu sprawia ono wrażenie położonego na pograniczu jawy i snu, surrealistycznej fantazji i rzeczywistości. Pewnego dnia w miasteczku pojawia się tajemniczy mężczyzna. Przedstawia się jako Kowalski - Malinowski. Zdumionym mieszkańcom przedstawia różne wersje swej biografii. Jednym mówi, że walczył na wojnie, innym, że się ukrywa i grozi mu niebezpieczeństwo. Niepostrzeżenie jego fałszywa legenda burzy senne życie odludnej osady. Kowalski - Malinowski obejmuje "rząd dusz" nad mieszkańcami. Jego żałosne kabotyństwo i mitomańskie skłonności trafiają na podatny grunt. Każdy z miejscowych jest bowiem groteskowym ucieleśnieniem jakiegoś polskiego stereotypu - niestrudzonego, wiernego przysiędze wojaka (Rotmistrz), Żyda (Blumenfeld), wieszcza (Poeta). Wszystkich cechuje niezmierna podatność na górnolotne frazesy i romantyczne zaklęcia. Ich kwintesencją staje się finałowe "salto" - rodzaj dziwacznego tańca, którego rodowód sięga do "Wesela". Jednak podobnie jak u Wyspiańskiego, tak u Konwickiego następuje przebudzenie. Nie ma w nim jednak tragizmu, jest szyderstwo. Dyplom Honorowy na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Edynburgu. 12:05 GRONA GNIEWU. UPIORY AMERYKI (THE GRAPES OF WRATH: THE GHOST OF MODERN AMERICA) Film dokumentalny, 53 min, Francja, 2019 Reżyseria: Priscilla Pizzato Scenariusz: Priscilla Pizzato John Steinbeck napisał "Grona gniewu" w 1939 roku, zdobywając za tę powieść Nagrodę Pulitzera, a później pośrednio także Nagrodę Nobla. Mimo że akcja powieści toczy się w czasach wielkiego kryzysu w USA, jej treść okazuje się pod wieloma względami aktualna. Niestabilna sytuacja na rynku pracy, bezdomność, migracje to wciąż nierozwiązane problemy. Poprzez wywiady z historykami, specjalistami od prozy Steinbecka dokument przeprowadza analizę słynnej powieści. 13:15 JAN SEBASTIAN BACH - KANTATY - KANTATA SAKRALNA "VERGNÜGTE RUH, BELIEBTE SEELENLUST" (BWV 170) 20 min, Polska, 2023 Autor: Beata Kamińska Kantata "Vergnügte Ruh, beliebte Seelenlust" (O błogi spokoju, o radości duszy) przeznaczona była na szóstą niedzielę po Trójcy Świętej. Po raz pierwszy została zaprezentowana 28 lipca 1726 roku podczas porannego nabożeństwa w kościele św. Tomasza. Tekst kantaty to swoisty monolog człowieka, który tęskni za spokojem i radością, przeczuwając, że człowiek wierzący może odnaleźć te wartości tylko w zjednoczeniu z Jezusem. Całość kompozycji to niezwykle ciekawa i inspirująca uczta muzyczna pod batutą Marka Głowackiego. 13:55 CYROGRAF DOJRZAŁOŚCI Film TVP, 51 min, Polska, 1967 Reżyseria: Jan Łomnicki Scenariusz: Jerzy Krzysztoń Zdjęcia: Wiesław Rutowicz Muzyka: Andrzej Kurylewicz Aktorzy: Jan Englert, Jadwiga Andrzejewska, Krystyna Borowicz, Aleksander Fogiel, Wacław Kowalski, Zdzisław Maklakiewicz, Bohdana Majda, Ewa Lefik, Barbara Sołtysik, Lena Wilczyńska, Zofia Wilczyńska, Leonard Andrzejewski, Bolesław Bolkowski, Janusz Bylczyński, Janusz Gajos Jeden z najstarszych polskich filmów telewizyjnych, charakterystycznych dla tego okresu - w drugiej połowie lat 60. właśnie kino telewizyjne jako pierwsze podjęło tematykę współczesną i przede wszystkim problematykę moralną. Film Jana Łomnickiego, wówczas znanego głównie z celnych dokumentów, mówi o trudnej, czasem dramatycznej konfrontacji aspiracji młodego człowieka z codzienną rzeczywistością. Zgrzebny świat, z charakterystyczną dla małego miasteczka scenerią: sennymi uliczkami, obskurnym bufetem dworcowym i zakładem fryzjerskim - przynosi bohaterowi wiele rozczarowań, ale też sporo okazji do wypróbowania własnego charakteru i wpojonych mu zasad moralnych. Wczorajszy maturzysta Wiktor Lewicki (gra go młodziutki wtedy Jan Englert) ma już w kieszeni świadectwo dojrzałości. Teraz stara się zdobyć 50 złotych na pierwszą "legalną" hulankę. Chłopak zaczyna dostrzegać rozziew pomiędzy planami i marzeniami a prozą codzienności. Piękna dziewczyna pyta tylko o samochód, a bez paru "dych" w ogóle nie ma życia. Pozornie cyniczny Wiktor jest chłopcem uczciwym i honorowym. Z goryczą stwierdza, że nie jest to wystarczający kapitał na przyszłość. 15:50 SIEKIEREZADA Dramat, 78 min, Polska, 1985 Autor: Edward Stachura Reżyseria: Witold Leszczyński Scenariusz: Witold Leszczyński Zdjęcia: Jerzy Łukaszewicz Muzyka: Jerzy Satanowski Aktorzy: Edward Żentara, Daniel Olbrychski, Ludwik Pak, Wiktor Zborowski, Jan Jurewicz, Ludwik Benoit, Krzysztof Majchrzak, Franciszek Pieczka Reżyser, Witold Leszczyński otrzymał Nagrodę Szefa Kinematografii za twórczość filmową w dziedzinie filmu fabularnego za rok 1985, Grand Prix na FPFF w Gdyni w 1986r, nagrodę Forum Młodego Kina na MFF w Berlinie w 1987r. oraz Złote Grono na festiwalu w Łagowie. Ludwik Pak zdobył nagrodę za drugoplanową rolę na FPFF w Gdyni. Edward Żentara był laureatem Złotego Ekranu i Nagrody im. Zbyszka Cybulskiego. Filmowa adaptacja wydanej w 1971 r. powieści "Siekierezada albo zima leśnych ludzi", której autorem był Edward Stachura /18.08.1937 - 24.07.1979/. Treść: Janek Pradera (Edward Żentara) to wrażliwy poeta, który nie może odnaleźć swojego miejsca w świecie. Dlatego odchodzi od ukochanej i z workiem na plecach rusza w nieznane. Wędrując po puszczy spotyka leśniczego, który zatrudnia go przy wyrębie lasu. Ludzie zamieszkujący tutaj są inni niż w mieście - szczerzy i otwarci. Ciężka, fizyczna praca zbliża ludzi. Janek poznaje i zaprzyjaźnia się z Peresadą, Wasylukiem, Selpką i jego stale roześmianą żoną. Razem z nimi upływa mu czas po pracy. Wkrótce dochodzi jednak do nieoczekiwanej bójki... 17:20 NOCE I DNIE - ODC. 10/12 - RODZIMY SIĘ, UMIERAMY, A ŻYCIA WCIĄŻ WYSTARCZA... Serial obyczajowy, 55 min, Polska, 1977 Reżyseria: Jerzy Antczak Scenariusz: Jerzy Antczak Zdjęcia: Stanisław Loth Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Jadwiga Barańska, Jerzy Bińczycki, Andrzej Seweryn, Olgierd Łukasiewicz, Janina Traczykówna Niechcicowie sprzedają Anzelmowi Ostrzeńskiemu plac w Kalińcu zakupiony za pieniądze otrzymane w spadku. Wkrótce wychodzi na jaw, że Anzelm ich oszukał. W Serbinowie umiera zaprzyjaźniony z Niechcicami proboszcz, a w Kalińcu - Juliusz Ostrzeński. Wszystkich zasmuca też wiadomość o sprzedaży Serbinowa. Bogumił musi opuścić stare kąty. Kupuje mały majątek Pamiętów, który trzeba urządzać na nowo. I znów nadchodzi bulwersująca wiadomość - nowy właściciel Serbinowa, Owrucki, został zamordowany w pociągu. 18:30 INFORMACJE KULTURALNE Informator kulturalny, 15 min, Polska, 2024 Przegląd bieżących wydarzeń kulturalnych z kraju i z zagranicy. Odnotowywanie premier teatralnych, filmowych, muzycznych, literackich, relacje z nowo otwartych wystaw. Recenzje, opinie, materiały komentujące zjawiska występujące w kulturze. 19:00 REŻYSERZY S.VI - QUENTIN TARANTINO 6/10 SEZON 6 (QUENTIN TARANTINO 6/10 SEZON 6) Cykl dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl dokumentalny poświęcony najważniejszym reżyserom kina. W tym odcinku przyglądamy się twórczości Quentina Tarantino, reżysera m.in. filmów: "Pulp Fiction", "Kill Bill" czy "Django". 20:00 NA WSCHÓD OD HOLLYWOOD - PODRÓŻ FANNY (LE VOYAGE DE FANNY) Dramat, 94 min, Francja, 2016 Reżyseria: Lola Doillon Scenariusz: Fanny Ben Ami, Lola Doillon, Anna Peyregne Zdjęcia: Pierre Cottereau Muzyka: Gisele Gerard - Tolini, Sylvain Fabre, David Gubitsch Aktorzy: Jeanne Abraham, Cecile De France, Marina Vlady II Wojna światowa. Fanny jest 12 - letnią dziewczynką opiekującą się dwiema młodszymi siostrami. Cała trójka zostaje oddana przez rodziców do sierocińca, w którym opiekunowie organizują nielegalne przerzuty podopiecznych do Szwajcarii, by mogły normalnie żyć i czuć się bezpiecznie. Bohaterki, wraz z ośmiorgiem innych żydowskich dzieci, wyruszają w niebezpieczną podróż przez okupowaną Francję. Wyprawa ta uczy dzieci niezależności, a poza tym odkrywają czym jest prawdziwa przyjaźń i duch współpracy. Film oparty na faktach. Bohaterki przeżyły wojnę, ale nigdy już nie spotkały swoich rodziców. 21:45 LEGENDY ROCKA - BRYTYJSKA INWAZJA ((S. 11) BRITISH INVASION) Cykl dokumentalny, 20 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl filmów dokumentalnych poświęconych gwiazdom rocka. Przyglądając się najważniejszym zespołom, odkrywamy historie życia ich członków i opisujemy wpływ tych zespołów na współczesną kulturę. Każdy z odcinków składa się z wywiadów, materiałów archiwalnych, teledysków i nagrań z koncertów. 22:15 LEGENDY ROCKA - POST PUNK ((S. 11) POST PUNK) Cykl dokumentalny, 20 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl filmów dokumentalnych poświęconych gwiazdom rocka. Przyglądając się najważniejszym zespołom, odkrywamy historie życia ich członków i opisujemy wpływ tych zespołów na współczesną kulturę. Każdy z odcinków składa się z wywiadów, materiałów archiwalnych, teledysków i nagrań z koncertów. 22:45 INFORMACJE KULTURALNE Informator kulturalny, 15 min, Polska, 2024 Przegląd bieżących wydarzeń kulturalnych z kraju i z zagranicy. Odnotowywanie premier teatralnych, filmowych, muzycznych, literackich, relacje z nowo otwartych wystaw. Recenzje, opinie, materiały komentujące zjawiska występujące w kulturze. 23:10 LEKKIE OBYCZAJE - CHŁOPIEC Z CHMUR (SPREAD YOUR WINGS (DONNE - MOI DES AILES)) Film obyczajowy, przygodowy, 108 min, Francja, 2019 Reżyseria: Nicolas Vanier Scenariusz: Christian Moullec, Matthieu Petit Aktorzy: Jean - Paul Rouve, Melanie Doutey, Lilou Fogli, Dominique Pinon, Louis Vazquez Dla Thomasa, chłopca zanurzonego w świecie gier video, pomysł spędzenia wakacji z ojcem, zapalonym ornitologiem Christianem (Jean - Paul Rouve), wydaje się koszmarem. Gdy naukowiec oznajmia, że chce uczyć zagrożone wyginięciem dzikie gęsi migrowania, chłopiec myśli, że rodzic stracił rozum. Ale skazany na całodobową opiekę nad świeżo wyklutymi pisklakami chłopiec przywiązuje się coraz bardziej do skrzydlatych przyjaciół. Podniebna podróż z Norwegii aż do Francji jest nie tylko ostatnią szansą na przetrwanie przeuroczych ptaków, ale też przygodą życia dla Thomasa i wydarzeniem, którym emocjonowała się cała Europa. 01:15 KINO NOCNE - WINO TRUSKAWKOWE (WINO TRUSKAWKOWE) Komediodramat, 106 min, Polska/Słowacja, 2007 Reżyseria: Dariusz Jabłoński Scenariusz: Andrzej Stasiuk, Dariusz Jabłoński Zdjęcia: Tomasz Michałowski Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Jiri Machacek, Zuzana Fialova, Marian Dziędziel, Mieczysław Grąbka, Jerzy Radziwiłowicz, Lech Łotocki, Maciej Stuhr, Marek Litewka, Maria Ciunelis, Cezary Kosiński, Magdalena Pstrzoch - Momot, Jagoda Szaluś, Robert Więckiewicz Nagrody na festiwalach we Wrześni, Koszalinie i Tarnowie. Film powstał na podstawie "Opowieści galicyjskich" z 1995 r. Andrzeja Stasiuka. Autor opisuje społeczność Beskidu Niskiego w okresie przemian po upadku systemu komunistycznego i likwidacji miejscowego PGR - u. Po rozstaniu z żoną i córką policjant Andrzej porzuca Warszawę i rozpoczyna pracę na posterunku w Żłobiskach, przy granicy ze Słowacją. Poznaje mieszkańców: Lewandowskiego, u którego mieszka, sierżanta, Kościejnego, Semena, Zalatywoja, traktorzystę Janka. Wszyscy mężczyźni z wioski szaleją za piękną Słowaczką, Lubiucą. Andrzej spotyka ją kiedyś nad rzeką. Dochodzi między nimi do zbliżenia. Wkrótce Lubica poślubia jednak miejscowego biznesmena Edka. Kościejny zabija Semena, który zaleca się do jego żony. W czasie świąt zabójca przyjeżdża na przepustkę do wsi i zamarza w lesie. Jego duch ukazuje się Andrzejowi. Edek każe Lubicy sprzedawać w kiosku papierosy i pisma dla mężczyzn. Pięknej dziewczynie nudzi się takie życie, odchodzi od męża. Następnego dnia zostaje znaleziona martwa w domu traktorzysty Janka. Mężczyzna zostaje aresztowany, niczego jednak nie pamięta. Duch Kościejnego obiecuje Andrzejowi, że wskaże prawdziwego zabójcę, jeśli zostanie odprawiona msza za jego duszę. Tak się też staje. "Kilka łyków"Wina truskawkowego"wprowadza nas w magiczny świat prawdziwego środka Europy. Miłość, zbrodnia, pokuta są tu naturalnym składnikiem życia, jak pory roku, motyle, odlatujące ptaki czy nieprzerwany szum górskiego potoku." 03:15 JUREK Film dokumentalny, 73 min, Polska, 2014 Reżyseria: Paweł Wysoczański Scenariusz: Paweł Wysoczański Zdjęcia: Jacek Kędzierski Muzyka: Michał Lorenc 24 października 1989 roku podczas wyprawy na ośmiotysięcznik Lhotse ginie Jerzy Kukuczka. Po raz pierwszy jedzie w Himalaje z pieniędzmi, sprzętem, naprawdę sławny. Jego śmierć to splot złych okoliczności, zapewne przypadek, dramat, którego raczej nie sposób było uniknąć. Dokument Pawła Wysoczańskiego nie skupia się jednak na zagadce śmierci himalaisty. Jest to obraz człowieka, który pnie się do góry w sensie dosłownym, ale też metaforycznym i symbolicznym. Od pucybuta do milionera, od socjalistycznego pracownika po gwiazdę międzynarodowych mediów, od człowieka, który wspina się bez pieniędzy i sprzętu, po pełnoprawnego konkurenta Reinholda Messnera w walce o zdobycie Korony Himalajów i Karakorum. Skromnego, wyrazistego, kochającego góry. Rozmowy z rodziną i przyjaciółmi, archiwalia, zdjęcia, nagrania, fragmenty programów telewizyjnych i wywiadów składają się na portret całego środowiska himalaistów lat 80. To również obraz czasów, w jakich żyli, ciężkich i barwnych jednocześnie, kiedy idealizm miał większą wartość niż sława.