TVP Nauka Środa, 18.12.2024 06:10 ASTRONARIUM - (20) - "ZDERZENIA GWIAZD" Magazyn, 23 min, Polska, 2016 Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Krzysztof Czart, Bogumił Radajewski Dwie gwiazdy wirują wokół siebie, coraz szybciej i bliżej. W końcu wpadają jedna na drugą z impetem, który w potężnym rozbłysku łączy je w jedno. Takie zderzenia gwiazd to zjawisko odkryte w ostatnich latach przez polskiego astronoma. Łączy się z nimi także jedna z najbardziej fascynujących historii w całych dziejach polskiej astronomii. W "Astronarium" o tajemnicach zderzeń gwiazd. 06:45 RYTMY ZDROWIA - RAK SKÓRY Magazyn medyczny, 20 min, Polska, 2022 Autor: Piotr Poraj-Poleski Magazyn medyczny skierowany do kobiet, omawiający najczęstsze schorzenia oraz leczenie i diagnostykę medyczną. Czy wycieczka do egzotycznego kraju może mieć coś wspólnego z nowotworem skóry? Otóż tak, bo często rak skóry to bardzo groźne następstwo nieodpowiedzialnego i zbyt intensywnego opalania, a poparzenia słoneczne mogą grozić poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi. W dzisiejszym programie o trzech typach raków skóry i sposobach ich leczenia. Najbardziej powszechne raki skóry to: rak kolczystokomórkowy, rak podstawnokomórkowy oraz najniebezpieczniejszy z nich: czerniak. Jeżeli rak skóry zostanie rozpoznany we wczesnym etapie rozwoju, szanse na całkowite wyleczenie są duże. Niestety, wielu ludzi nie zwraca uwagi na zmiany skórne, nawet na te, które mogą być groźne. 07:15 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 307 BIESZCZADY Magazyn, 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Weronika Mliczewska Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Ponadczasowa seria podróżnicza, wpisująca się w cykl inicjatyw promujących i popularyzujących Polskę w oparciu o jej potencjał historyczny, kulturowy, przyrodniczy i rekreacyjny. Tomasz Bednarek odwiedza najpiękniejsze i najciekawsze miejsca w wielu zakątkach kraju, wędrując nie tylko szlakiem tłumnie odwiedzanym przez turystów, ale docierając również do miejsc, o których wiedzą nieliczni. Dokąd uciec, gdy codzienność zbyt trudna a, wszystko wokół nie takie? W Bieszczady. Tu łatwo się zaszyć i zniknąć w dzikich przestrzeniach, zapomnieć o cywilizacji i zacząć od nowa. To jednak ekstremalny scenariusz. W dzisiejszym odcinku Tomek Bednarek pokaże Bieszczady w innej odsłonie, jako licznie odwiedzane i ukochane miejsce turystów i gości. Choćby Bieszczadzki Park Narodowy - dom dla wielu zwierząt: niedźwiedzi, wilków, rysi, jeleni, orlików krzykliwych, czy węży Eskulapa. Warto przyjechać tu dla przełomu rzeki Wetliny przebijającej się przez liczne progi skalne u stóp wzgórza Połomna. Sine Wiry to wielkie bogactwo flory i fauny. Zwierzęta, które odwiedzają rezerwat to: sarny, jelenie, ale też rysie i żubry. Warto dodać, że w Bieszczadach na wolności żyje około 720 żubrów! Bieszczady zimą to kolejny hit! Znakomite miejsce dla amatorów białego szaleństwa. Stacja Narciarska Gromadzyń oferuje odwiedzającym trzy trasy zjazdowe. Jedna z nich ma homologację FIS Międzynarodowej Federacji Narciarskiej do jazdy slalomem. No i bieszczadzkie smaki! I słynne proziaki. Proziaków w Bieszczadach można nie tylko spróbować, ale też nauczyć się je robić. Choćby w Bieszczadzkiej Szkole Rzemiosła, w której prowadzone są warsztaty ginących zawodów i umiejętności, takich jak lepienie garnków, kaligrafia czy właśnie wypiekanie chlebka sodowego. Ale tradycja Bieszczad to także kultura Bojków i Łemków. A szukając dalej historii w Bieszczadach warto zajrzeć do Zagórza, zwanego bramą Bieszczad. Na malowniczym wzniesieniu stoją Ruiny Klasztoru Karmelitów Bosych. Klasztor został ufundowany jako wotum wdzięczności za obronę Leska przed armią szwedzką w czasach Potopu. Bieszczady czekają, by się w nich zakochać! 07:45 STACJA ARKTYKA - CHEMIA ARKTYCZNEJ WODY Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Sambor Wilk, Sambor Wilk Scenariusz: Odeta Moro, Patrycja Koskowska, Patrycja Koskowska, Odeta Moro, Karolina Rogozińska, Sambor Wilk Wyprawa na biegun to jedna z najbardziej skomplikowanych operacji naukowych. Życie kilka tygodni na odludziu i poświęcenie się bez reszty badaniom naukowym to historia, którą chcemy opowiedzieć i pokazać. Zarejestrowane materiały video zostaną uzupełnione animacjami oraz grafikami podkreślającymi efekty prowadzonych przez lata pomiarów. Badania, które będziemy obserwowali są bardzo ważnie dla polskiej i światowej nauki, a polskie polarnictwo, z tradycjami sięgającymi XIX wieku, cieszy się ogólnoświatowym uznaniem. Poznamy jego genezę, interdyscyplinarną współpracę naukowców z wielu dziedzin i nieocenione efekty i korzyści, jakie z ich pracy czerpie cały świat. W filmie Horsund wzywa poznamy ludzi, którzy zostali zakwalifikowani do najnowszej edycji badań na biegunie. Widzowie dowiedzą się, jak wygląda trening przygotowujący do tak trudnego wyjazd. Poznają, jakie zagrożenia i niebezpieczeństwa mogą spotkać uczestników wyprawy oraz usłyszą, z jaką motywacja i oczekiwaniami wyjeżdżają członkowie zespołu, który najbliższe kilka miesięcy spędzi na badaniach i eksploracji bieguna. 08:20 JASKINIE ŚWIATA - SŁOWENIA (UNDERWORLD) Serial dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2021 "Jaskinie świata" to spektakularna wizualnie seria o eksploracji pięciu jaskiń - od ostatnich schronień neandertalczyków w jaskiniach Gibraltaru po największe na Ziemi jaskinie znajdujące się w Chinach. Kanwą każdego odcinka jest badanie ich wyjątkowego krajobrazu, lokalnej kultury i mitologii. Przewodnikami po jaskiniach są doświadczeni grotołazi, rdzenni mieszkańcy i eksperci naukowi. Do badań wykorzystano m.in. pionierską technologię skanowania laserowego 3D, aby rozwikłać niektóre tajemnice jaskiń, np. przyczynę powstawania chmur w gigantycznej jaskini Cloud Ladder Hall w Chinach. Zdjęcia w doskonałej jakości UHD ożywiają ten podziemny świat w całej jego okazałości, a obrazy dzięki kamerom GoPro i tym na hełmach badaczy dają widzowi wrażenie, że sam uczestniczy w badaniu tego wyjątkowego świata ukrytego pod naszymi stopami. 09:20 GIGANCI NAUKI - ZAŁOGOWE MISJE KOSMICZNE Teleturniej, 45 min, Polska, 2022 Reżyseria: Tomasz Motyl Prowadzący: Łukasz Nowicki Czy poza Ziemią jest życie? Jak wyglądają inne planety? Jak wielki jest wszechświat? Ciekawość, odwaga i rywalizacja ludzi sprawiły, że znamy już część odpowiedzi na te pytania. Od lat 60. dwudziestego wieku realizujemy wielkie marzenie pokoleń o poznaniu pozaziemskiej rzeczywistości. W tym odcinku teleturnieju historia załogowych lotów w kosmos, czyli jak wielki dla ludzkości okazał się mały krok człowieka postawiony na Księżycu w 1969 roku. "Giganci nauki" to teleturniej oparty na oryginalnym formacie TVP, dedykowany wyłącznie wiedzy naukowej, znakomite połączenie emocji i zabawy z edukacją i misją popularyzacji nauki. Każdy odcinek to jeden temat i jeden zwycięzca, ten, który zna najlepsze odpowiedzi na pytania przygotowywane przez ekspertów, dziennikarzy i konkurentów. Teleturniej, w którym liczy się wyłącznie wiedza. Dla zawodników to rywalizacja, dla widzów pełna emocji przygoda z zagadkami i tajemnicami nauki. Na zwycięzcę teleturnieju czeka tytuł Giganta Nauki i nagroda 20 tys. PLN. Teleturniej składa się z 3 rund i finału wieńczącego dzieło. Zasady poszczególnych rund różnią się od siebie, punkty poszczególnych rund sumują się. 10:20 DZIKA POLSKA - LASY PEŁNE ŻYCIA - LEŚNA BRAĆ Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2011 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Potrafił odnaleźć w lesie i pokazać innym to, czego oni sami tam nie zobaczą. Otwierał oczy na przyrodę nawet samym leśnikom. I pozostawał jednocześnie niewidocznym dla dzikich mieszkańców lasu, których fotografował i filmował. Artur Tabor, zmarły tragicznie podczas jednej ze swych przyrodniczych wypraw fotograf i filmowiec, był wyjątkowo mocno i na wiele sposobów zżyty z lasem. Nieraz starał się po prostu wyglądać jak krzak, fragment pnia albo taką postać nadać terenowemu jeepowi, z którego podpatrywał naturę, a w którym nieraz i mieszkał. Sprytne sposoby maskowania się łączył z ogromną, graniczącą z szaleństwem determinacją w swych na wskroś już nowoczesnych łowach. Bohaterowie odcinka, wspominając Artura, starają się sięgnąć do źródeł tej pasji. 10:55 CZY WIESZ, ŻE? - /195/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 11:30 RYTMY ZDROWIA - RAK SKÓRY Magazyn medyczny, 20 min, Polska, 2022 Autor: Piotr Poraj-Poleski Magazyn medyczny skierowany do kobiet, omawiający najczęstsze schorzenia oraz leczenie i diagnostykę medyczną. Czy wycieczka do egzotycznego kraju może mieć coś wspólnego z nowotworem skóry? Otóż tak, bo często rak skóry to bardzo groźne następstwo nieodpowiedzialnego i zbyt intensywnego opalania, a poparzenia słoneczne mogą grozić poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi. W dzisiejszym programie o trzech typach raków skóry i sposobach ich leczenia. Najbardziej powszechne raki skóry to: rak kolczystokomórkowy, rak podstawnokomórkowy oraz najniebezpieczniejszy z nich: czerniak. Jeżeli rak skóry zostanie rozpoznany we wczesnym etapie rozwoju, szanse na całkowite wyleczenie są duże. Niestety, wielu ludzi nie zwraca uwagi na zmiany skórne, nawet na te, które mogą być groźne. 12:00 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 307 BIESZCZADY Magazyn, 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Weronika Mliczewska Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Ponadczasowa seria podróżnicza, wpisująca się w cykl inicjatyw promujących i popularyzujących Polskę w oparciu o jej potencjał historyczny, kulturowy, przyrodniczy i rekreacyjny. Tomasz Bednarek odwiedza najpiękniejsze i najciekawsze miejsca w wielu zakątkach kraju, wędrując nie tylko szlakiem tłumnie odwiedzanym przez turystów, ale docierając również do miejsc, o których wiedzą nieliczni. Dokąd uciec, gdy codzienność zbyt trudna a, wszystko wokół nie takie? W Bieszczady. Tu łatwo się zaszyć i zniknąć w dzikich przestrzeniach, zapomnieć o cywilizacji i zacząć od nowa. To jednak ekstremalny scenariusz. W dzisiejszym odcinku Tomek Bednarek pokaże Bieszczady w innej odsłonie, jako licznie odwiedzane i ukochane miejsce turystów i gości. Choćby Bieszczadzki Park Narodowy - dom dla wielu zwierząt: niedźwiedzi, wilków, rysi, jeleni, orlików krzykliwych, czy węży Eskulapa. Warto przyjechać tu dla przełomu rzeki Wetliny przebijającej się przez liczne progi skalne u stóp wzgórza Połomna. Sine Wiry to wielkie bogactwo flory i fauny. Zwierzęta, które odwiedzają rezerwat to: sarny, jelenie, ale też rysie i żubry. Warto dodać, że w Bieszczadach na wolności żyje około 720 żubrów! Bieszczady zimą to kolejny hit! Znakomite miejsce dla amatorów białego szaleństwa. Stacja Narciarska Gromadzyń oferuje odwiedzającym trzy trasy zjazdowe. Jedna z nich ma homologację FIS Międzynarodowej Federacji Narciarskiej do jazdy slalomem. No i bieszczadzkie smaki! I słynne proziaki. Proziaków w Bieszczadach można nie tylko spróbować, ale też nauczyć się je robić. Choćby w Bieszczadzkiej Szkole Rzemiosła, w której prowadzone są warsztaty ginących zawodów i umiejętności, takich jak lepienie garnków, kaligrafia czy właśnie wypiekanie chlebka sodowego. Ale tradycja Bieszczad to także kultura Bojków i Łemków. A szukając dalej historii w Bieszczadach warto zajrzeć do Zagórza, zwanego bramą Bieszczad. Na malowniczym wzniesieniu stoją Ruiny Klasztoru Karmelitów Bosych. Klasztor został ufundowany jako wotum wdzięczności za obronę Leska przed armią szwedzką w czasach Potopu. Bieszczady czekają, by się w nich zakochać! 12:35 STACJA ARKTYKA - CHEMIA ARKTYCZNEJ WODY Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Sambor Wilk, Sambor Wilk Scenariusz: Odeta Moro, Patrycja Koskowska, Patrycja Koskowska, Odeta Moro, Karolina Rogozińska, Sambor Wilk Wyprawa na biegun to jedna z najbardziej skomplikowanych operacji naukowych. Życie kilka tygodni na odludziu i poświęcenie się bez reszty badaniom naukowym to historia, którą chcemy opowiedzieć i pokazać. Zarejestrowane materiały video zostaną uzupełnione animacjami oraz grafikami podkreślającymi efekty prowadzonych przez lata pomiarów. Badania, które będziemy obserwowali są bardzo ważnie dla polskiej i światowej nauki, a polskie polarnictwo, z tradycjami sięgającymi XIX wieku, cieszy się ogólnoświatowym uznaniem. Poznamy jego genezę, interdyscyplinarną współpracę naukowców z wielu dziedzin i nieocenione efekty i korzyści, jakie z ich pracy czerpie cały świat. W filmie Horsund wzywa poznamy ludzi, którzy zostali zakwalifikowani do najnowszej edycji badań na biegunie. Widzowie dowiedzą się, jak wygląda trening przygotowujący do tak trudnego wyjazd. Poznają, jakie zagrożenia i niebezpieczeństwa mogą spotkać uczestników wyprawy oraz usłyszą, z jaką motywacja i oczekiwaniami wyjeżdżają członkowie zespołu, który najbliższe kilka miesięcy spędzi na badaniach i eksploracji bieguna. 13:10 CZY WIESZ, ŻE? - /196/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 13:45 JASKINIE ŚWIATA - SŁOWENIA (UNDERWORLD) Serial dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2021 "Jaskinie świata" to spektakularna wizualnie seria o eksploracji pięciu jaskiń - od ostatnich schronień neandertalczyków w jaskiniach Gibraltaru po największe na Ziemi jaskinie znajdujące się w Chinach. Kanwą każdego odcinka jest badanie ich wyjątkowego krajobrazu, lokalnej kultury i mitologii. Przewodnikami po jaskiniach są doświadczeni grotołazi, rdzenni mieszkańcy i eksperci naukowi. Do badań wykorzystano m.in. pionierską technologię skanowania laserowego 3D, aby rozwikłać niektóre tajemnice jaskiń, np. przyczynę powstawania chmur w gigantycznej jaskini Cloud Ladder Hall w Chinach. Zdjęcia w doskonałej jakości UHD ożywiają ten podziemny świat w całej jego okazałości, a obrazy dzięki kamerom GoPro i tym na hełmach badaczy dają widzowi wrażenie, że sam uczestniczy w badaniu tego wyjątkowego świata ukrytego pod naszymi stopami. 14:45 ROZSZYFROWAĆ TAJEMNICĘ NIEBA - BOGOWIE I POTWORY (ANCIENT SKIES) Serial dokumentalny, 53 min, Wielka Brytania, 2019 Trzyodcinkowa seria "Rozszyfrować tajemnicę nieba" patrzy w kosmos oczami naszych przodków, przedstawiając zmieniające się na przestrzeni dziejów poglądy na temat otaczającego nas Wszechświata. Udajemy się w podróż przez minione wizje niebios, pochodzące z różnych zakątków naszej planety, od początków cywilizacji po niedawną przeszłość. Od społeczeństw łowców - zbieraczy po Edwina Hubble'a, zobaczymy niezliczone sposoby, w jakie obserwowaliśmy i opisywaliśmy ruchy niebios. Razem z historykami i astronomami wyjaśniamy naukę stojącą za zjawiskami, które nasi przodkowie starali się wyjaśnić za pomocą mitologii. Niezwykłe animacje pomagają prześledzić nasze ewoluujące rozumienie działania Wszechświata i dostrzec nasze miejsce w stale rozszerzającym się kosmosie. 15:50 DZIKA POLSKA - LASY PEŁNE ŻYCIA - LEŚNA BRAĆ Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2011 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Potrafił odnaleźć w lesie i pokazać innym to, czego oni sami tam nie zobaczą. Otwierał oczy na przyrodę nawet samym leśnikom. I pozostawał jednocześnie niewidocznym dla dzikich mieszkańców lasu, których fotografował i filmował. Artur Tabor, zmarły tragicznie podczas jednej ze swych przyrodniczych wypraw fotograf i filmowiec, był wyjątkowo mocno i na wiele sposobów zżyty z lasem. Nieraz starał się po prostu wyglądać jak krzak, fragment pnia albo taką postać nadać terenowemu jeepowi, z którego podpatrywał naturę, a w którym nieraz i mieszkał. Sprytne sposoby maskowania się łączył z ogromną, graniczącą z szaleństwem determinacją w swych na wskroś już nowoczesnych łowach. Bohaterowie odcinka, wspominając Artura, starają się sięgnąć do źródeł tej pasji. 16:25 CZY WIESZ, ŻE? - /197/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 17:00 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 307 BIESZCZADY Magazyn, 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Weronika Mliczewska Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Ponadczasowa seria podróżnicza, wpisująca się w cykl inicjatyw promujących i popularyzujących Polskę w oparciu o jej potencjał historyczny, kulturowy, przyrodniczy i rekreacyjny. Tomasz Bednarek odwiedza najpiękniejsze i najciekawsze miejsca w wielu zakątkach kraju, wędrując nie tylko szlakiem tłumnie odwiedzanym przez turystów, ale docierając również do miejsc, o których wiedzą nieliczni. Dokąd uciec, gdy codzienność zbyt trudna a, wszystko wokół nie takie? W Bieszczady. Tu łatwo się zaszyć i zniknąć w dzikich przestrzeniach, zapomnieć o cywilizacji i zacząć od nowa. To jednak ekstremalny scenariusz. W dzisiejszym odcinku Tomek Bednarek pokaże Bieszczady w innej odsłonie, jako licznie odwiedzane i ukochane miejsce turystów i gości. Choćby Bieszczadzki Park Narodowy - dom dla wielu zwierząt: niedźwiedzi, wilków, rysi, jeleni, orlików krzykliwych, czy węży Eskulapa. Warto przyjechać tu dla przełomu rzeki Wetliny przebijającej się przez liczne progi skalne u stóp wzgórza Połomna. Sine Wiry to wielkie bogactwo flory i fauny. Zwierzęta, które odwiedzają rezerwat to: sarny, jelenie, ale też rysie i żubry. Warto dodać, że w Bieszczadach na wolności żyje około 720 żubrów! Bieszczady zimą to kolejny hit! Znakomite miejsce dla amatorów białego szaleństwa. Stacja Narciarska Gromadzyń oferuje odwiedzającym trzy trasy zjazdowe. Jedna z nich ma homologację FIS Międzynarodowej Federacji Narciarskiej do jazdy slalomem. No i bieszczadzkie smaki! I słynne proziaki. Proziaków w Bieszczadach można nie tylko spróbować, ale też nauczyć się je robić. Choćby w Bieszczadzkiej Szkole Rzemiosła, w której prowadzone są warsztaty ginących zawodów i umiejętności, takich jak lepienie garnków, kaligrafia czy właśnie wypiekanie chlebka sodowego. Ale tradycja Bieszczad to także kultura Bojków i Łemków. A szukając dalej historii w Bieszczadach warto zajrzeć do Zagórza, zwanego bramą Bieszczad. Na malowniczym wzniesieniu stoją Ruiny Klasztoru Karmelitów Bosych. Klasztor został ufundowany jako wotum wdzięczności za obronę Leska przed armią szwedzką w czasach Potopu. Bieszczady czekają, by się w nich zakochać! 17:40 DZIKA PRZYRODA AUSTRALII - WOMBATY I SZCZEPIONKI (WILDLIFE DIARIES AUSTRALIA) Serial dokumentalny, 45 min, Niemcy, 2021 Trudno sobie wyobrazić świat bez zwierząt, ale naturalne siedliska wielu gatunków szybko się kurczą, zwłaszcza w Australii. Wraz z mieszkańcami szóstego kontynentu i jednocześnie pasjonatami przyrody w swoim kraju, którzy poświęcają się aktywnej ochronie gatunków, odwiedzamy rezerwaty zwierząt, oglądamy niezwykłe historie ich wysiłków o przetrwanie australijskiej fauny, a także aktywne badania naukowców walczących z niszczeniem naturalnych siedlisk zwierząt. Spotykamy koale, kangury, wombaty, a także zagrożone wyginięciem diabły tasmańskie i śledzimy ich ratowanie, rehabilitację i wypuszczanie na wolność. Przyglądamy się z bliska codziennej pracy obrońców praw zwierząt, którzy starają się zapewnić zagrożonym zwierzętom lepszą przyszłość. 18:35 RYTMY ZDROWIA - RAK SKÓRY Magazyn medyczny, 20 min, Polska, 2022 Autor: Piotr Poraj-Poleski Magazyn medyczny skierowany do kobiet, omawiający najczęstsze schorzenia oraz leczenie i diagnostykę medyczną. Czy wycieczka do egzotycznego kraju może mieć coś wspólnego z nowotworem skóry? Otóż tak, bo często rak skóry to bardzo groźne następstwo nieodpowiedzialnego i zbyt intensywnego opalania, a poparzenia słoneczne mogą grozić poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi. W dzisiejszym programie o trzech typach raków skóry i sposobach ich leczenia. Najbardziej powszechne raki skóry to: rak kolczystokomórkowy, rak podstawnokomórkowy oraz najniebezpieczniejszy z nich: czerniak. Jeżeli rak skóry zostanie rozpoznany we wczesnym etapie rozwoju, szanse na całkowite wyleczenie są duże. Niestety, wielu ludzi nie zwraca uwagi na zmiany skórne, nawet na te, które mogą być groźne. 19:00 CZY WIESZ, ŻE? - /198/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 19:30 STACJA ARKTYKA - CHEMIA ARKTYCZNEJ WODY Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Sambor Wilk, Sambor Wilk Scenariusz: Odeta Moro, Patrycja Koskowska, Patrycja Koskowska, Odeta Moro, Karolina Rogozińska, Sambor Wilk Wyprawa na biegun to jedna z najbardziej skomplikowanych operacji naukowych. Życie kilka tygodni na odludziu i poświęcenie się bez reszty badaniom naukowym to historia, którą chcemy opowiedzieć i pokazać. Zarejestrowane materiały video zostaną uzupełnione animacjami oraz grafikami podkreślającymi efekty prowadzonych przez lata pomiarów. Badania, które będziemy obserwowali są bardzo ważnie dla polskiej i światowej nauki, a polskie polarnictwo, z tradycjami sięgającymi XIX wieku, cieszy się ogólnoświatowym uznaniem. Poznamy jego genezę, interdyscyplinarną współpracę naukowców z wielu dziedzin i nieocenione efekty i korzyści, jakie z ich pracy czerpie cały świat. W filmie Horsund wzywa poznamy ludzi, którzy zostali zakwalifikowani do najnowszej edycji badań na biegunie. Widzowie dowiedzą się, jak wygląda trening przygotowujący do tak trudnego wyjazd. Poznają, jakie zagrożenia i niebezpieczeństwa mogą spotkać uczestników wyprawy oraz usłyszą, z jaką motywacja i oczekiwaniami wyjeżdżają członkowie zespołu, który najbliższe kilka miesięcy spędzi na badaniach i eksploracji bieguna. 20:00 SEKRETY STAROŻYTNYCH INŻYNIERÓW. S. 2 - BUDOWA MOSTÓW. ODC. 10 (ANCIENT ENGINEERING S. 2) Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2022 Dziesięcioodcinkowa seria dokumentalna prezentująca najciekawsze i najbardziej intrygujące osiągnięcia inżynierii świata starożytnego, które zainspirowały i wpłynęły na inżynierię współczesną. Każdy odcinek ukazuje jedno przełomowe osiągnięcie, np. budowę piramid, Wielki Mur Chiński, rzymskie drogi czy Tadż Mahal. W każdym są materiały archiwalne, wywiady z ekspertami, rekonstrukcje, wspaniałe zdjęcia z lotu ptaka a także wiedza zaczerpnięta z najnowszych osiągnięć technologii, dzięki czemu można lepiej odkryć tajemnice świata starożytnego. Autorzy serii rzucają nowe światło na technikę, materiały konstrukcyjne i myśl innowacyjną stojące za każdym starożytnym osiągnięciem inżynieryjnym i oferują nowe spojrzenie na ich intrygującą i ważną historię. Producent: Off the Fence dla Curiosity Stream we współpracy z ZDF Studios 21:05 WSPÓŁCZESNE DINOZAURY - BARDZO DZIWNA PAPUGA (MODERN DINOSAURS) Serial dokumentalny, 47 min, Niemcy/Nowa Zelandia, 2017 Seria Współczesne dinozaury ukazuje przyrodę Nowej Zelandii, a szczególnie uważnie przygląda się niezwykłym znaleziskom kopalnym, dzięki czemu dowiemy się, dlaczego fauna tutaj jest tak wyjątkowa. W każdym odcinku zarówno naukowcy jak i poszukiwacze przygód zabierają nas w odległe, spektakularne miejsca na wyspach Nowej Zelandii. Odkrywamy wraz z nimi także niezwykle zróżnicowane krajobrazy i dziką przyrodę Australii, najbliższego sąsiada Nowej Zelandii, z którym kiedyś była połączona. Współczesne dinozaury ukazują ewolucję nowozelandzkiej przyrody na przestrzeni tysiącleci i szukają odpowiedzi na pytania, jak powstała Nowa Zelandia, jak się zmienia i jaka przyszłość czeka tutejszą faunę. 22:05 DZIKA POLSKA - LASY PEŁNE ŻYCIA - LEŚNA BRAĆ Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2011 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Potrafił odnaleźć w lesie i pokazać innym to, czego oni sami tam nie zobaczą. Otwierał oczy na przyrodę nawet samym leśnikom. I pozostawał jednocześnie niewidocznym dla dzikich mieszkańców lasu, których fotografował i filmował. Artur Tabor, zmarły tragicznie podczas jednej ze swych przyrodniczych wypraw fotograf i filmowiec, był wyjątkowo mocno i na wiele sposobów zżyty z lasem. Nieraz starał się po prostu wyglądać jak krzak, fragment pnia albo taką postać nadać terenowemu jeepowi, z którego podpatrywał naturę, a w którym nieraz i mieszkał. Sprytne sposoby maskowania się łączył z ogromną, graniczącą z szaleństwem determinacją w swych na wskroś już nowoczesnych łowach. Bohaterowie odcinka, wspominając Artura, starają się sięgnąć do źródeł tej pasji. 22:45 DZIKA PRZYRODA AUSTRALII - WOMBATY I SZCZEPIONKI (WILDLIFE DIARIES AUSTRALIA) Serial dokumentalny, 45 min, Niemcy, 2021 Trudno sobie wyobrazić świat bez zwierząt, ale naturalne siedliska wielu gatunków szybko się kurczą, zwłaszcza w Australii. Wraz z mieszkańcami szóstego kontynentu i jednocześnie pasjonatami przyrody w swoim kraju, którzy poświęcają się aktywnej ochronie gatunków, odwiedzamy rezerwaty zwierząt, oglądamy niezwykłe historie ich wysiłków o przetrwanie australijskiej fauny, a także aktywne badania naukowców walczących z niszczeniem naturalnych siedlisk zwierząt. Spotykamy koale, kangury, wombaty, a także zagrożone wyginięciem diabły tasmańskie i śledzimy ich ratowanie, rehabilitację i wypuszczanie na wolność. Przyglądamy się z bliska codziennej pracy obrońców praw zwierząt, którzy starają się zapewnić zagrożonym zwierzętom lepszą przyszłość. 23:45 ASTRONARIUM - (20) - "ZDERZENIA GWIAZD" Magazyn, 23 min, Polska, 2016 Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Krzysztof Czart, Bogumił Radajewski Dwie gwiazdy wirują wokół siebie, coraz szybciej i bliżej. W końcu wpadają jedna na drugą z impetem, który w potężnym rozbłysku łączy je w jedno. Takie zderzenia gwiazd to zjawisko odkryte w ostatnich latach przez polskiego astronoma. Łączy się z nimi także jedna z najbardziej fascynujących historii w całych dziejach polskiej astronomii. W "Astronarium" o tajemnicach zderzeń gwiazd. 00:20 STACJA ARKTYKA - CHEMIA ARKTYCZNEJ WODY Cykl dokumentalny, 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Sambor Wilk, Sambor Wilk Scenariusz: Odeta Moro, Patrycja Koskowska, Patrycja Koskowska, Odeta Moro, Karolina Rogozińska, Sambor Wilk Wyprawa na biegun to jedna z najbardziej skomplikowanych operacji naukowych. Życie kilka tygodni na odludziu i poświęcenie się bez reszty badaniom naukowym to historia, którą chcemy opowiedzieć i pokazać. Zarejestrowane materiały video zostaną uzupełnione animacjami oraz grafikami podkreślającymi efekty prowadzonych przez lata pomiarów. Badania, które będziemy obserwowali są bardzo ważnie dla polskiej i światowej nauki, a polskie polarnictwo, z tradycjami sięgającymi XIX wieku, cieszy się ogólnoświatowym uznaniem. Poznamy jego genezę, interdyscyplinarną współpracę naukowców z wielu dziedzin i nieocenione efekty i korzyści, jakie z ich pracy czerpie cały świat. W filmie Horsund wzywa poznamy ludzi, którzy zostali zakwalifikowani do najnowszej edycji badań na biegunie. Widzowie dowiedzą się, jak wygląda trening przygotowujący do tak trudnego wyjazd. Poznają, jakie zagrożenia i niebezpieczeństwa mogą spotkać uczestników wyprawy oraz usłyszą, z jaką motywacja i oczekiwaniami wyjeżdżają członkowie zespołu, który najbliższe kilka miesięcy spędzi na badaniach i eksploracji bieguna. 00:55 SEKRETY STAROŻYTNYCH INŻYNIERÓW. S. 2 - BUDOWA MOSTÓW. ODC. 10 (ANCIENT ENGINEERING S. 2) Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2022 Dziesięcioodcinkowa seria dokumentalna prezentująca najciekawsze i najbardziej intrygujące osiągnięcia inżynierii świata starożytnego, które zainspirowały i wpłynęły na inżynierię współczesną. Każdy odcinek ukazuje jedno przełomowe osiągnięcie, np. budowę piramid, Wielki Mur Chiński, rzymskie drogi czy Tadż Mahal. W każdym są materiały archiwalne, wywiady z ekspertami, rekonstrukcje, wspaniałe zdjęcia z lotu ptaka a także wiedza zaczerpnięta z najnowszych osiągnięć technologii, dzięki czemu można lepiej odkryć tajemnice świata starożytnego. Autorzy serii rzucają nowe światło na technikę, materiały konstrukcyjne i myśl innowacyjną stojące za każdym starożytnym osiągnięciem inżynieryjnym i oferują nowe spojrzenie na ich intrygującą i ważną historię. Producent: Off the Fence dla Curiosity Stream we współpracy z ZDF Studios 02:00 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 307 BIESZCZADY Magazyn, 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Weronika Mliczewska Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Ponadczasowa seria podróżnicza, wpisująca się w cykl inicjatyw promujących i popularyzujących Polskę w oparciu o jej potencjał historyczny, kulturowy, przyrodniczy i rekreacyjny. Tomasz Bednarek odwiedza najpiękniejsze i najciekawsze miejsca w wielu zakątkach kraju, wędrując nie tylko szlakiem tłumnie odwiedzanym przez turystów, ale docierając również do miejsc, o których wiedzą nieliczni. Dokąd uciec, gdy codzienność zbyt trudna a, wszystko wokół nie takie? W Bieszczady. Tu łatwo się zaszyć i zniknąć w dzikich przestrzeniach, zapomnieć o cywilizacji i zacząć od nowa. To jednak ekstremalny scenariusz. W dzisiejszym odcinku Tomek Bednarek pokaże Bieszczady w innej odsłonie, jako licznie odwiedzane i ukochane miejsce turystów i gości. Choćby Bieszczadzki Park Narodowy - dom dla wielu zwierząt: niedźwiedzi, wilków, rysi, jeleni, orlików krzykliwych, czy węży Eskulapa. Warto przyjechać tu dla przełomu rzeki Wetliny przebijającej się przez liczne progi skalne u stóp wzgórza Połomna. Sine Wiry to wielkie bogactwo flory i fauny. Zwierzęta, które odwiedzają rezerwat to: sarny, jelenie, ale też rysie i żubry. Warto dodać, że w Bieszczadach na wolności żyje około 720 żubrów! Bieszczady zimą to kolejny hit! Znakomite miejsce dla amatorów białego szaleństwa. Stacja Narciarska Gromadzyń oferuje odwiedzającym trzy trasy zjazdowe. Jedna z nich ma homologację FIS Międzynarodowej Federacji Narciarskiej do jazdy slalomem. No i bieszczadzkie smaki! I słynne proziaki. Proziaków w Bieszczadach można nie tylko spróbować, ale też nauczyć się je robić. Choćby w Bieszczadzkiej Szkole Rzemiosła, w której prowadzone są warsztaty ginących zawodów i umiejętności, takich jak lepienie garnków, kaligrafia czy właśnie wypiekanie chlebka sodowego. Ale tradycja Bieszczad to także kultura Bojków i Łemków. A szukając dalej historii w Bieszczadach warto zajrzeć do Zagórza, zwanego bramą Bieszczad. Na malowniczym wzniesieniu stoją Ruiny Klasztoru Karmelitów Bosych. Klasztor został ufundowany jako wotum wdzięczności za obronę Leska przed armią szwedzką w czasach Potopu. Bieszczady czekają, by się w nich zakochać!