TVP Kultura Wtorek, 24.12.2024 06:45 TAMTE LATA, TAMTE DNI - EWA WIŚNIEWSKA Magazyn, 23 min, Polska, 2020 Reżyseria: JOANNA MAKOWSKA Prowadzący: MARTA PERCHUĆ-BURZYŃSKA Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Tym razem lata dzieciństwa oraz początki drogi zawodowej wspomina popularna aktorka, Ewa Wiśniewska. 07:20 DZIKA MUZYKA - BESKIDZKIE KOLĘDY Z TRÓJWSI Magazyn, 25 min, Polska, 2016 Reżyseria: Zuzanna Solakiewicz, Zvika Gregory Portnoy Prowadzący: Katarzyna Rucka - Ryś W wigilijnym odcinku "Dzikiej Muzyki" odwiedziliśmy Beskid Śląski. Kolędy zagrali i zaśpiewali mieszkańcy beskidzkiej trójwsi, którą tworzą Koniaków, Istebna i Jaworzynka, trzy wsie pochodzenia wołoskiego. Posłuchamy opowieści o tym regionie, o bożonarodzeniowych zwyczajach i przede wszystkim o tutejszej oryginalnej muzyce. 08:00 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.II - ODC. 14 GORĄCZKA SREBRA Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2016 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Czy grudki srebra odłupuje się kilofami prosto ze skał? Nic bardziej mylnego! Radosław Kotarski wyrusza do Tarnowskich Gór, aby przekonać się, jak trudna i niebezpieczna była praca dawnych górników, którzy z narażeniem życia walczyli o to, by uzyskać trochę srebra. Przekonuje się, dlaczego w podziemiach używano materiałów wybuchowych i odpala własne ładunki prochu, będąc 40 metrów pod ziemią! Poza tym płynie podziemną rzeką, aby sprawdzić, w jaki sposób radzono sobie z odprowadzaniem wody w dawnych kopalniach. Będzie to spotkanie pełne błota, brudu i wilgoci! 08:40 INFORMACJE KULTURALNE Informator kulturalny, 15 min, Polska, 2024 Przegląd bieżących wydarzeń kulturalnych z kraju i z zagranicy. Odnotowywanie premier teatralnych, filmowych, muzycznych, literackich, relacje z nowo otwartych wystaw. Recenzje, opinie, materiały komentujące zjawiska występujące w kulturze. 09:05 NOCE I DNIE - ODC. 12/12 - A POTEM NASTĄPI NOC Serial obyczajowy, 55 min, Polska, 1977 Reżyseria: Jerzy Antczak Scenariusz: Jerzy Antczak Zdjęcia: Stanisław Loth, Grzegorz Kędzierski Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Jadwiga Barańska, Jerzy Bińczycki, Andrzej Seweryn, Olgierd Łukasiewicz, Janina Traczykówna Życie Barbary płynie spokojnie i monotonnie. Kaliniec wydaje się sielską wyspą, którą ominą burze wojny rozpoczętej w sierpniu 1914 roku. Wojska rosyjskie opuszczają miasteczko, przychodzą Prusacy. Gdy wydaje się, że to już koniec zawieruchy, na przedmieścia Kalińca wracają jednak Kozacy. Dowódca niemiecki każe rozstrzelać kilkudziesięciu zakładników, zabiera z wojskiem kilkuset, a miasto ogarnia pożar wzniecony przez Prusaków. W tłumie uciekinierów Barbara wraz ze służącą Julką odbywa dramatyczną wędrówkę, przejęta strachem o los własny i najbliższych. 10:30 BYŁ SOBIE PIES (DOG'S PURPOSE, A) Film obyczajowy, 95 min, USA, 2017 Reżyseria: Lasse Hallström Scenariusz: W. Bruce Cameron, Cathryn Michon, Audrey Wells Aktorzy: Josh Gad, Dennis Quaid, Peggy Lipton, Britt Robertson, John Ortiz, Kirby Howell_Baptiste Film jest przede wszystkim mądrą lekcją skierowaną głównie do małych widzów, którzy marzą o własnym psie. Pokazuje najróżniejsze strony takiej odpowiedzialności: pozytywne i negatywne, radosne i bolesne. Ta opowieść przypomina, że to od człowieka, a nie pupila zależy, jak będzie wyglądała łącząca ich relacja. To historia psa, który próbuje odnaleźć swój prawdziwy cel w życiu, przechodząc kolejne reinkarnacje i zmieniając kolejnych właścicieli. Jest rok 1961. Na świat przychodzi szczeniak golden retriever. Kiedy opuszcza swoją klatkę zostaje schwytany przez dwóch śmieciarzy, którzy postanawiają go sprzedać. Najpierw jednak idą na drinka i zamykają psa w swoim trucku. Biedaka dostrzega w aucie wrażliwa i dobra Elizabeth Montgomery, akurat przechodząca w pobliżu ze swoim 8 - letnim synem Ethanem. Uwalniają pięknego retrievera, ratując go przed porażeniem słonecznym. Ojciec chłopca, zgadza się, by pies pozostał w ich domu. Nadają mu imię Bailey. Ethan zaprzyjaźnia się ze swoim pupilem, a ich relacje zacieśniają się jeszcze bardziej podczas wakacji spędzonych na farmie dziadków. Mijają lata. Ojciec Ethana ma problemy z pracą, popada w alkoholizm. Pewnego lata chłopak poznaje Hannah, z którą zaczyna się spotykać. Łączy ich uczucie, chcą iść do tej samej szkoły. Tymczasem ojciec jest coraz bardziej agresywny wobec matki, poniża ją i biję. Stając w jej obronie, chłopak każe mu wynosić się z domu i nigdy nie wracać. Kolejne nieszczęście nadciąga nad rodzinę Montgomery. Kiedy Ethan dostaje pełne stypendium do szkoły sportowej, zawistny kolega podpala jego dom. Chłopak ratuje matkę, psa, a na końcu siebie. Niefortunny skok z sypialni powoduje złamanie nogi, co przekreśla jego szanse na dalszą karierę sportową. Nathan wraca na farmę dziadków, ma iść do szkoły rolniczej. Wtedy stary Biley mocno podupada na zdrowiu. Kiedy nie ma już ratunku, zostaje uśpiony. Oddaje ostatnie tchnienie, a jego dusza przechodzi w ciało suczki owczarka niemieckiego o imieniu Ellie. Do reinkarnacji dochodzi także w kolejnych dekadach. Pewnego lata następuje spotkanie psa z Ethanem, który teraz jest po pięćdziesiątce i prowadzi samotne życie na starej farmie dziadków. Ethan nie rozpoznaje swego dawnego pupila i oddaje do schroniska dla zwięrząt. Za podszeptem serca, zabiera go jednak z powrotem. Stają się znowu najlepszymi przyjaciółmi. To dzięki swemu pupilowi, Ethan odnajduje dawną miłość, Hannah. (A DOG'S PURPOSE) 12:20 KLASYCZNA LITERATURA I KINO ODC. 1 ROMANTYCZNA MIŁOŚĆ (CLASSIC LITERATURE & CINEMA ODC. 1 - LOVE & ROMANCE) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2000 Reżyseria: Dominic Saville Opowieści o miłości są tak stare, jak samo opowiadanie historii. Film pokazuje ekranizacje najsłynniejszych dzieł literatury traktujących o miłości. 13:25 REJS Komedia, 66 min, Polska, 1970 Reżyseria: Marek Piwowski Scenariusz: Janusz Głowacki, Marek Piwowski Zdjęcia: Marek Nowicki Muzyka: Wojciech Kilar Aktorzy: Stanisław Tym, Jolanta Lothe, Wanda Stanisławska-Lothe, Jerzy Dobrowolski, Jan Himilsbach, Zdzisław Maklakiewicz, Andrzej Dobosz, Feridun Erol, Jerzy Karaszkiewicz, Ryszard Pietruski, Wojciech Pokora, Roman Suszko, Wacław Antczak Kultowa polska komedia. 1 miejsce w ankiecie "Najciekawsze filmy polskie XX wieku" tygodnika "Polityka" przeprowadzonej w 1999 roku. Paradokumentalna satyra ukazująca Polskę czasów gomułkowskiej małej stabilizacji. Nieprawomyślny film skierowany został do wąskiego rozpowszechnienia w DKF - ach i Kinach Studyjnych. Ówcześni krytycy pisali: Krzysztof Mętrak - "Rejs jest filmem o zbiorowej schizofrenii: obrazuje rozdźwięk między tym, co myślimy o sobie, a tym jacy jesteśmy. Ukazuje nicość stereotypów, w które sami się wikłamy..", Rafał Marszałek "Ten film, wykrzywiający się do nas naszymi własnymi grymasami, jest lustrem bardzo niebezpiecznym, dlatego mamy ochotę je stłuc." Skąd bierze się siła tej improwizowanej w dużej mierze opowiastki o rejsie wycieczkowym parowcem po Wiśle? Przyczyn jest chyba kilka. Po pierwsze, krytyka wszelkiego zniewolenia, na tyle zawoalowana, że mająca walor satyrycznego uogólnienia. Po drugie, trudne do osiągnięcia w kinie wrażenie spontaniczności rozgrywających się przed kamerą wydarzeń. Wreszcie, udział niepowtarzalnych osobowości polskiego kina: Jana Himilsbacha, Zdzisława Maklakiewicza czy Stanisława Tyma. Zresztą - jak twierdzą wielbiciele - tego filmu nie sposób opisać, trzeba go koniecznie obejrzeć - każdą minę, każdy grymas, sytuację po sytuacji, kadr po kadrze. 14:45 CZARNY RUMAK (THE BLACK STALLION) Film fabularny, 118 min, USA, 1979 Reżyseria: Carroll Ballard Zdjęcia: Caleb Deschanel Muzyka: Carmine Coppola Aktorzy: Doghmi Larbi, Mickey Rooney, Kelly Reno, Teri Garr, Kristen Vigard Chłopiec Alec oraz arabski koń Black jako jedyni ocaleli z zatopionego statku. Chwile spędzone wspólnie na bezludnej wyspie tworzą między nimi niepowtarzalną więź. 17:00 KOLĘDY Z MAZOWSZEM Koncert, 41 min, Polska, 2014 Reżyseria: Tomasz Knittel Wykonawcy: Zespół Pieśni i Tańca Mazowsze Państwowy Zespół Ludowy Pieśni i Tańca Mazowsze im. Tadeusza Sygietyńskiego to jeden z największych polskich zespołów artystycznych odwołujących się do tradycji polskiej muzyki i tańca ludowego. W programie 15 najbardziej znanych, klasycznych kolęd w wykonaniu tego zespołu zarejestrowanych techniką filmową w nowczesnej scenografii. Usłyszymy i zobaczymy Mazowsze śpiewające: "Bóg się rodzi", "Wśród nocnej ciszy", "Mizerna cicha", "Bracia, patrzcie jeno", "Jezus malusieńki", "Serca ludzkie się radują", "Pójdźmy wszyscy do stajenki", "Z narodzenia Pana", "Święta panienka", "Witaj gwiazdo złota", "Dzisiaj w Betlejem", "Zaśnij dziecino", "Przybieżeli do Betlejem", "Cicha noc", "Tryumfy Króla niebieskiego". 17:55 SAM GOLDWYN - LEGENDA HOLLYWOODU (SAM GOLDWYN: THE HOLLYWOOD LEGEND) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2023 Reżyseria: Sebastien Teze Producent filmowy Samuel Goldwyn był jednym z pierwszych potentatów Hollywood. Ten polski imigrant stał się legendą kina, dzięki swoim udziale w tworzeniu słynnego Metro Goldwyn Meyer. Dwudziestowieczny epos opisujący zakulisową historię narodzin Złotego Wieku Hollywood. Kierowany silnymi ambicjami Sam Goldwyn zasłynął wśród najważniejszych osobistości branży filmowej, współpracując z najwybitniejszymi reżyserami (William Wyler, Robert Ford, King Vidor, Howard Hawks itp.) i aktorami ((Gary Cooper, Vilma Banky, Ronald Coleman, itp.). Przeżył także wiele niepowodzeń, ale zawsze udawało mu się podnieść, kosztem życia rodzinnego całkowicie poświęconego karierze zawodowej. 19:05 KOLĘDY ŚLĄSKA Koncert, 39 min, Polska, 2016 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Wykonawcy: Zespół Śląsk Najpiękniejsze polskie kolędy w wykonaniu zespołu Śląsk. Zespół występuje w swojej siedzibiew zabytkowym pałacu w Koszęcinie. 20:00 CICHA NOC Spektakl teatralny, 44 min, Polska, 2017 Reżyseria: Paweł Paszta Zdjęcia: Jakub Burakiewicz Muzyka: Tomasz Opałka Aktorzy: Sławomira Łozińska, Dariusz Siastacz, Zygmunt Malanowicz, Tomira Kowalik, Karina Krzywicka, Zdzisław Wardejn To nie pierwsza sztuka, którą napisały pod pseudonimem siostry Monika Muskała (tłumaczka) i Gabriela Muskała (aktorka). Podobnie, jak w poprzednich dramatach tej współpracy autorskiej, w centrum zainteresowania mamy wielopokoleniową polską rodzinę z matką w roli głównej oraz pamięcią w tle. Akcja sztuki rozgrywa się przed i w dzień Wigilii Bożego Narodzenia. I choć wszyscy bohaterowie oczekują nadchodzących świąt, wiedzą jednak, że jak co roku, ich rodzinne spotkanie wywoła serię niechcianych, często bolesnych wspomnień związanych z miejscem ich pochodzenia, a także z tragedią, jaka przed laty spotkała rodzinę ze strony Ukraińców. 21:00 DOM Z KART (HOUSE OF CARDS) Film fabularny, 104 min, USA, 1993 Reżyseria: Michael Lessac Scenariusz: Michael Lessac, Robert Jay Litz Zdjęcia: Victor Hammer Muzyka: James Horner Aktorzy: Kathleen Turner, Tommy Lee Jones, Asha Menina, Shiloh, Strong, Esther Rolle, Park Overall, Michael Horse, Anne Pitoniak Państwo Matthews są archeologami, podróżują po świecie wraz z dwójką dzieci: kilkuletnią Sally i nieco starszym od niej Michaelem. Podczas jednej z wypraw do Ameryki Południowej ginie ojciec dzieci, matka decyduje się kilka miesięcy później wrócić z dziećmi do domu w USA. Wkrótce po przyjeździe Sally zaczyna dziwnie się zachowywać. Zamyka się w sobie, całymi godzinami wpatruje się w księżyc. Pamięta bowiem dobrze słowa starego Indianina, który po śmierci ojca pocieszał ją, że ten nie umarł, tylko zamieszkał na niebie i spogląda na nią z "księżycowej kołyski". Mówił też, że pewne rzeczy można zrozumieć i zobaczyć jedynie wtedy, gdy się milczy. Dziewczynka przestaje więc się odzywać. Milczy w domu i w szkole, godzinami wpatrując się w podarowane jej przez starego Maja indiańskie laleczki. Nauczyciele i opiekujący się Sally psycholog, Jake Beerlander podejrzewają u niej początki autyzmu. Matka, Ruth, stanowczo odrzuca taką diagnozę. Pamięta, że córeczka byla zawsze wyjątkowo żywa i rozgadana, mówiła zresztą w trzech językach, w tym w języku Majów. Początkowo próbuje bagatelizować jej dziwne reakcje, później przypisuje jej zachowanie rozpaczy po śmierci ojca, nagłej zmianie miejsca pobytu, trudnościom z odnalezieniem się Sally w nowym środowisku. Nie wie jednak, jak temu zaradzić. Kiedy dziewczynka, wspiąwszy się na budowlany dźwig, o mało nie ginie, a Ruth, oskarżona o zaniedbanie, niemal nie zostaje pozbawiona prawa do opieki nad nią, dla wszystkich staje się jasne, że sprawa jest poważna. Ruth zwraca uwagę na wspaniałą, ogromną budowlę z kart wzniesioną przez Sally. Intuicja podpowiada jej, że w tym tkwi klucz do dziwnego zachowania dziewczynki. Postanawia zrobić wszystko, aby wejść w jej świat i wreszcie nawiązać z nią z kontakt. 23:00 NAZYWAM SIĘ ALFRED HITCHCOCK (MY NAME IS ALFRED HIITCHCOCK) Film dokumentalny, 120 min, Wielka Brytania, 2022 Reżyseria: Mark Cousins Swój pierwszy film fabularny nakręcił ponad 100 lat temu. Jest jedną z największych ikon XX - wiecznego kina, a termin "chitchcockowski" jest często stosowanym przymiotnikiem przez każdego miłośnika filmu. I chociaż jego twórczość jest jedną z najbardziej krytycznie i wnikliwie przebadanych, Mark Cousins, autor słynnej "The story of film - Odysei filmowej", zadaje zaskakujące pytanie - kim byłby Hitchcock w XXI wieku? 01:05 PANORAMA KINA POLSKIEGO - MOJE CÓRKI KROWY Film obyczajowy, 83 min, Polska, 2015 Reżyseria: Kinga Dębska Scenariusz: Kinga Dębska Zdjęcia: Andrzej Wojciechowski Muzyka: Bartosz Chajdecki Aktorzy: Agata Kulesza, Gabriela Muskała, Marian Dziędziel, Małgorzata Niemirska, Marcin Dorociński, Łukasz Simlat Historia dwóch sióstr, które postawione w trudnej sytuacji życiowej zmuszone są współdziałać - mimo wzajemnej niechęci. Marta odniosła sukces w życiu, jest znaną aktorką, gwiazdą popularnych seriali. Pomimo sławy i pieniędzy, wciąż nie może ułożyć sobie życia. Samotnie wychowała dorosłą już córkę. W przeciwieństwie do swojej silnej i dominującej starszej siostry, Kasia jest wrażliwa i ma skłonność do egzaltacji. Pracuje jako nauczycielka, jej małżeństwo jest dalekie od ideału. Mąż Kasi to życiowy nieudacznik, który bezskutecznie poszukuje pracy. Siostry nie przepadają za sobą, ale nagła choroba matki zmusza je do wspólnego działania. Muszą zaopiekować się ukochanym, ale despotycznym ojcem. Marta i Kasia stopniowo zbliżają się do siebie i odzyskują utracony kontakt, co wywołuje szereg tragikomicznych sytuacji. 02:40 DOKUMENT.PL - JERZY NOWOSIELSKI. MAESTRO OD MARZENIA Film dokumentalny, 47 min, Polska, 2023 Reżyseria: Krzysztof Glondys Scenariusz: Krzysztof Glondys Zdjęcia: Sławomir Chudowski, Jakub Jędras W filmie przedstawiona zostanie sztuka sakralna Jerzego Nowosielskiego: zarówno obrazy o tematyce religijnej, jak i - przede wszystkim - malarskie dekoracje wnętrz sakralnych. Ta dziedzina twórczości krakowskiego artysty jest stosunkowo mało znana, zbadana i opisana, w przeciwieństwie do malarstwa galeryjnego. Kompletna monografia realizacji sakralnych dopiero powstaje. Sam Nowosielski jednak przywiązywał do niej dużą wagę, a tworzeniu koncepcji, szkiców, projektów czy wreszcie przenoszeniu ich na ściany cerkwi i kościołów poświęcił wiele lat pracy. Do świątynnych wnętrz artysta dotarł skomplikowaną drogą, przez dramat wojny i doświadczenie religijnego zwątpienia, fascynacje kobiecym ciałem i zachłyśnięcie się awangardowymi nowościami. W filmie pokazane zostanie, w jaki sposób trudne doświadczenia życiowe, gorączkowe poszukiwania artystyczne i niepokoje duchowe doprowadziły do stworzenia dzieła pełnego harmonijnego piękna, jednoczącego różne estetyki, obrządki i kultury. Przedstawiona zostanie teza, że w tym obszarze twórczość Jerzego Nowosielskiego - wielowątkowa, meandrująca - osiągnęła ostateczny, najbardziej dojrzały wyraz. A refleksja, zarazem artystyczna i teologiczna (jak to u niego), dotarła do ostatecznych konkluzji. W filmie wykorzystane zostaną przede wszystkim wypowiedzi samego bohatera filmu. Dla Nowosielskiego, obok ekspresji plastycznej, zawsze istotna była ekspresja słowna. Często i chętnie komentował swoje dzieła, odnosił się obszernie i fachowo do rozmaitych zagadnień z dziedziny sztuki czy duchowości. Zabieg ten nada całości walor osobistego spotkania, pozwoli doświadczyć obecności bohatera. W archiwach telewizyjnych, radiowych i filmowych zachowało się wiele rozmów z Jerzym Nowosielskim oraz jego wypowiedzi. Nagrania wykorzystane w filmie koncentrować się będą wokół pojęć fundamentalnych dla jego sztuki i refleksji. Zgodnie z paradoksalnym, łączącym przeciwieństwa charakterem tej twórczości oraz duchowego doświadczenia artysty, pojęcia te zestawione zostaną w przeciwstawne pary, np. SACRUM/PROFANUM, ZMYSŁOWOŚĆ/TRANSCENDENCJA, NATURA/ABSTRAKCJA, WSCHÓD/ZACHÓD. 03:45 KOLĘDY Z MAZOWSZEM Koncert, 41 min, Polska, 2014 Reżyseria: Tomasz Knittel Wykonawcy: Zespół Pieśni i Tańca Mazowsze Państwowy Zespół Ludowy Pieśni i Tańca Mazowsze im. Tadeusza Sygietyńskiego to jeden z największych polskich zespołów artystycznych odwołujących się do tradycji polskiej muzyki i tańca ludowego. W programie 15 najbardziej znanych, klasycznych kolęd w wykonaniu tego zespołu zarejestrowanych techniką filmową w nowczesnej scenografii. Usłyszymy i zobaczymy Mazowsze śpiewające: "Bóg się rodzi", "Wśród nocnej ciszy", "Mizerna cicha", "Bracia, patrzcie jeno", "Jezus malusieńki", "Serca ludzkie się radują", "Pójdźmy wszyscy do stajenki", "Z narodzenia Pana", "Święta panienka", "Witaj gwiazdo złota", "Dzisiaj w Betlejem", "Zaśnij dziecino", "Przybieżeli do Betlejem", "Cicha noc", "Tryumfy Króla niebieskiego".