TVP Nauka Sobota, 28.12.2024 06:00 CZY WIESZ, ŻE? - /241/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 06:30 CZY WIESZ, ŻE? - /242/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 07:10 INŻYNIERIA PRZYSZŁOŚCI - RUCH MORSKI (ENGINEERING THE FUTURE) Serial dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2020 Trwa rewolucja w inżynierii za sprawą specjalistów nieustannie pracujących nad konstruowaniem urządzeń, które zmienią nasze życie. Inżynierowie ci niestrudzenie przesuwają granice technologiczne, aby wciąż doskonalić swoje wynalazki. Ich wizja to czystszy, bardziej zielony świat. Ich cel: tworzenie inżynierii przyszłości. W tym odcinku: Gdyby globalna żegluga była krajem, byłaby szóstym co do wielkości producentem emisji gazów cieplarnianych. Jednak coraz większa liczba przedsiębiorstw żeglugowych i inżynierów tworzy maszyny, które uczynią ich branżę bardziej ekologiczną. Do tego celu wykorzystują siły przyrody, które od tysięcy lat przenoszą człowieka po wodach oceanów. Wiatry. 08:50 RYTMY ZDROWIA - LECZENIE SANATORYJNE - BALNEOLOGIA. WIENIEC ZDRÓJ Magazyn medyczny, 19 min, Polska, 2022 Autor: Piotr Poraj Poleski Magazyn medyczny skierowany do kobiet, omawiający najczęstsze schorzenia oraz leczenie i diagnostykę medyczną. Leczenie sanatoryjne skutecznie wspiera leczenie chorób: reumatologicznych, ortopedyczno-urazowych, kardiologicznych i nadciśnienia, dolnych dróg oddechowych, chorób przemiany materii, cukrzycy, otyłości, miażdżycy. Balneologia to dziedzina medycyny uzdrowiskowej. Leczenie balneologiczne polega na wykorzystaniu w procesie leczenia surowców naturalnych, takich jak wody mineralne czy błota lecznicze, wśród których najpopularniejsza jest borowina. Jakie mogą być rodzaje balneoterapii? Jakie zabiegi stosuje się w balneologii? Na te pytania postaramy się odpowiedzieć w tym programie zrealizowanym w Wieńcu-Zdroju. 09:50 ASTRONARIUM - (10) - "GWIAZDY ZMIENNE" Magazyn, 23 min, Polska, 2015 Scenariusz: Maciej Mikołajewski, Krzysztof Czart, Bogumił Radajewski Kiedy patrzymy w gwiazdy, wydaje się, że migoczą. To jednak tylko złudzenie wywołane przez ziemską atmosferę. Ale są i takie gwiazdy, których blask rzeczywiście ulega zmianom. Astronomowie mówią o nich gwiazdy zmienne. W tym programie dowiemy się, co takiego pozwalają nam zrozumieć spośród praw rządzących wszechświatem. 10:20 NASZ KSIĘŻYC (THE MOON - OUR GATEWAY TO THE UNIVERSE) Film dokumentalny, 52 min, Austria, 2018 Księżyc od zawsze był obiektem zainteresowania i badań naukowych, a jednak nasz kosmiczny sąsiad wciąż skrywa wiele tajemnic. Stoimy u progu nowej ery jego eksploracji: poza planami NASA i innych agencji kosmicznych, w najbliższych latach bezzałogowce na Księżyc wyślą także prywatne zespoły. Celem jest znalezienie taniego i efektywnego sposobu na regularne podróżowanie na Srebrny Glob, a w dłuższej perspektywie zbudowanie na nim stałej bazy dla ludzi. Film przedstawia najnowsze i najbardziej spektakularne odkrycia naukowe, które rzucają światło na najbardziej skrywane tajemnice Księżyca. Wciąż musimy się wiele nauczyć o Księżycu, jeśli chcemy, aby był on naszą trampoliną do wypraw w głąb Układu Słonecznego; a pewnego dnia nawet naszą bramą do Wszechświata. Festiwale / nagrody: New York Festivals 2019, zdobywca: Gold World Medal / category: Science & Technology; US International Film & Video Festival 2019, zdobywca: Silver Screen / category: Documentary: Science, Research, Technology; International Nature Film Festival 2018, zdobywca: Bronze Award / category: Scientific Documentaries 11:25 TAJEMNICE ASTRONOMII KOPERNIKA 45 min, Polska, 2019 Reżyseria: Michał Juszczakiewicz Scenariusz: Michał Juszczakiewiecz, Robert Szaj Film dokumentalny z elementami fabularyzowanymi. Podróż śladami Mikołaja Kopernika i starożytnych badaczy Kosmosu. Twórcy filmu poprzez starożytną Aleksandrię, Bagdad, Wenecję, Rzym i Watykan, Frombork, Lubawę i Olsztyn próbują odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób genialny polski astronom dokonał swojego wielkiego odkrycia. Gdzie znajdowało się legendarne obserwatorium Kopernika pavimentum? Czym obserwował? Gdzie znajduje się jedyny instrument Kopernika, który dotrwał do naszych czasów. Czym zajmował się Kopernik podczas studiów we Włoszech. Czy na renesansowych dziełach Rafaela w Watykanie czy Giorgione w Wiedniu znajdują się wizerunki Mikołaja Kopernika? 12:55 POLSKIE PARKI NARODOWE - PIENIŃSKI PARK NARODOWY Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Rafał Kołodziej Scenariusz: Agnieszka Niwińska Prowadzący: Dariusz Gross Prowadzącym program jest Dariusz Gross, dziennikarz, zafascynowany przyrodą poszukiwacz - odkrywca. Pokazuje parki narodowe, które znamy jako turyści, z innej, zaskakującej strony, przez pryzmat pracy naukowców zgłębiających sekrety ekosystemów i pracujących nad ich zachowaniem dla przyszłych pokoleń. To program pokazujący osobliwości przyrody i ukazujący wyjątkowość poszczególnych parków narodowych w Polsce, w którym spotykają się nowoczesne technologie badawcze z odwiecznym dziełem natury. 13:30 RYTMY ZDROWIA - LECZENIE SANATORYJNE - BALNEOLOGIA. WIENIEC ZDRÓJ Magazyn medyczny, 19 min, Polska, 2022 Autor: Piotr Poraj Poleski Magazyn medyczny skierowany do kobiet, omawiający najczęstsze schorzenia oraz leczenie i diagnostykę medyczną. Leczenie sanatoryjne skutecznie wspiera leczenie chorób: reumatologicznych, ortopedyczno-urazowych, kardiologicznych i nadciśnienia, dolnych dróg oddechowych, chorób przemiany materii, cukrzycy, otyłości, miażdżycy. Balneologia to dziedzina medycyny uzdrowiskowej. Leczenie balneologiczne polega na wykorzystaniu w procesie leczenia surowców naturalnych, takich jak wody mineralne czy błota lecznicze, wśród których najpopularniejsza jest borowina. Jakie mogą być rodzaje balneoterapii? Jakie zabiegi stosuje się w balneologii? Na te pytania postaramy się odpowiedzieć w tym programie zrealizowanym w Wieńcu-Zdroju. 14:00 GIGANCI NAUKI - SŁOŃCE Teleturniej, 45 min, Polska, 2022 Reżyseria: Tomasz Motyl Prowadzący: Łukasz Nowicki Niegdyś było bóstwem. Do dziś jest źródłem życia na naszej planecie. W bardzo odległej przyszłości stanie się czerwonym olbrzymem, potem przekształci się w niewielką gwiazdę, by ostatecznie zgasnąć. Słońce - jedna z wieluset miliardów gwiazd w naszej galaktyce. Codziennie wyczekujemy jej wzejścia, by dostarczała nam energii i dobrego humoru. A wszystko za sprawą gigantycznych reakcji termojądrowych, zachodzących w jej wnętrzu. W tym odcinku teleturnieju zapytamy o fizykę i chemię Słońca, jego budowę, porównanie z innymi gwiazdami, heliocentryzm. Układ Słoneczny. Zjawiska astronomiczne i atmosferyczne związane ze Słońcem. Oddziaływanie Słońca na organizmy żywe oraz ekosystemy Ziemi. Energię słoneczną w aspekcie przyrodniczym i technicznym. Giganci Nauki to teleturniej oparty na oryginalnym formacie TVP, dedykowany wyłącznie wiedzy naukowej, znakomite połączenie emocji i zabawy z edukacją i misją popularyzacji nauki. Każdy odcinek to jeden temat i jeden zwycięzca, ten, który zna najlepsze odpowiedzi na pytania przygotowywane przez ekspertów, dziennikarzy i konkurentów. Teleturniej w którym liczy się wyłącznie wiedza. Dla zawodników to rywalizacja, dla widzów pełna emocji przygoda z zagadkami i tajemnicami nauki. Na zwycięzcę teleturnieju czeka tytuł Giganta Nauki i nagroda 20 tys. PLN. Teleturniej składa się z 3 rund i finału wieńczącego dzieło. Zasady poszczególnych rund różnią się od siebie punkty poszczególnych rund sumują się. 15:30 ZWIERZĘTA. SEZON 2 - ODC. 10 REKINY (JUST ANIMALS. SEZON 2 EP. 10 SHARKS) Serial dokumentalny, 51 min, USA, 2020 Reżyseria: Bianca Keeley, Simona Mackinder, Simona Mackinder, Bianca Keeley, Simona Mackinder, Bianca Keeley Drugi sezon dziesięcioodcinkowej serii przyrodniczej o zwierzętach świata. Dajmy się zaintrygować, zaskoczyć i zafascynować niektórymi z najbardziej niezwykłych zwierząt na świecie i dowiedzmy się wszystkiego, co chcemy wiedzieć o ich życiu i zachowaniu. Odcinek 10. Rekiny. Już sama ich nazwa wzbudza zarówno podziw jak i lęk. Te prehistoryczne drapieżniki pływają we wszystkich oceanach świata. Są śmiertelnie groźne. Ci skuteczni łowcy słyną z ataków na ludzi, ich zła sława jest jednak w znacznym stopniu niezasłużona. Rekiny atakują ludzi stosunkowo rzadko. Rocznie zabijają przeciętnie cztery osoby. Niewiele w porównaniu z prawie milionem śmiertelnych ofiar ukąszeń komara. Rekiny dysponują siedmioma niezwykle użytecznymi zmysłami. Wyczuwają pole elektryczne i drgania. Nie wydają dźwięków. Znane ze swej inteligencji i odporności rekiny przemierzały oceany na długo przed pojawieniem się dinozaurów. Ich rola w funkcjonowaniu ekosystemów morskich jest niepodważalna. 16:30 NATURALNE OBLICZE ZIEMI - LĄD (EARTH: THE NATURE OF OUR PLANET) Serial dokumentalny, 49 min, Austria, 2018 Życie - jego piękno, złożoność i wyzwania - jest związane z żywiołami. W trzech fascynujących odcinkach serii Naturalne oblicze Ziemi ukazane są tajemnice królestwa roślin i zwierząt; zjawiska pogodowe i geologiczne oraz cuda natury z perspektywy żywiołów. Powietrze, Ziemia i Woda to nie tylko sceny tego dramatycznego teatru życia, ale same w sobie dynamiczne sfery, połączone ze sobą zaskakującymi relacjami. Festiwale / nagrody: Sondrio Festival 2019; zdobywca: Students Favorite ISFFA International Science Film Festival of Athens 2019; zdobywca: Best Film Award 17:35 DZIKA POLSKA - BOGATSZE ŻYCIE - USKRZYDLONE ZWIĄZKI Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2012 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Bbohaterami odcinka jest małżeństwo naukowców z Centrum Badań Ekologicznych PAN, dr Dariusz Bukaciński i dr Monika Bukacińska. Od dwudziestu lat obserwują gniazda kolonii mewy pospolitej. Głównym ich poligonem badawczym są wyspy i piaszczyste ławice w nurcie Wisły między Dęblinem i Kobylnicą. Przekleństwem mew pospolitych jest ich nazwa. Mało kto bowiem chce wydawać pieniądze na ochronę ptaka "pospolitego". Tymczasem ten gatunek mewy nie dość, że nigdy w Polsce liczny nie był, to ostatnio znalazł się wręcz na krawędzi wymarcia. 18:00 DORWAĆ WIRUSA - KORONAWIRUSY Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2022 Reżyseria: Aleksandra Ciekot Scenariusz: Bogumił Radajewski W odcinku jest mowa o specyfice, budowie i etiologii koronawirusów z wyszczególnieniem tych, które atakują człowieka i zwierzęta. Ponadto dowiadujemy się jaka jest przyczyna, tego, że wirusy SARS, MERS i SARS - CoV - 2 są najgroźniejszymi koronawirusami dla człowieka. Dorwać wirusa - cykl dokumentalny ukazujący osiągnięcia naukowców pracujących na froncie walki z chorobami wirusowymi. Przez pryzmat pandemii koronawirusa w przystępny i zrozumiały sposób wyjaśniamy co wiadomo na temat najgroźniejszych patogenów, w jaki sposób zapobiega się ich rozprzestrzenianiu, jak pracuje się nad szczepionkami i lekami przeciwwirusowymi, jak przewiduje się kierunki mutacji i pojawianie się nowych odmian wirusów. Każdy odcinek poświęcony jest innemu aspektowi badań nad wirusami. Tajniki wirusologii tłumaczą wybitni eksperci z kraju i ze świata. Program bogato ilustrowany ujęciami z okresu pandemii SARS - CoV - 2, zdjęciami z laboratoriów oraz grafiką komputerową wyjaśniającą działanie wirusów, terapii i innych omawianych zjawisk. 19:00 CZY WIESZ, ŻE? - /243/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 27 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 19:30 CZY WIESZ, ŻE? - /244/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 20:00 ZWIERZĘTA. SEZON 2 - ODC. 10 REKINY (JUST ANIMALS. SEZON 2 EP. 10 SHARKS) Serial dokumentalny, 51 min, USA, 2020 Reżyseria: Bianca Keeley, Simona Mackinder, Simona Mackinder, Bianca Keeley, Simona Mackinder, Bianca Keeley Drugi sezon dziesięcioodcinkowej serii przyrodniczej o zwierzętach świata. Dajmy się zaintrygować, zaskoczyć i zafascynować niektórymi z najbardziej niezwykłych zwierząt na świecie i dowiedzmy się wszystkiego, co chcemy wiedzieć o ich życiu i zachowaniu. Odcinek 10. Rekiny. Już sama ich nazwa wzbudza zarówno podziw jak i lęk. Te prehistoryczne drapieżniki pływają we wszystkich oceanach świata. Są śmiertelnie groźne. Ci skuteczni łowcy słyną z ataków na ludzi, ich zła sława jest jednak w znacznym stopniu niezasłużona. Rekiny atakują ludzi stosunkowo rzadko. Rocznie zabijają przeciętnie cztery osoby. Niewiele w porównaniu z prawie milionem śmiertelnych ofiar ukąszeń komara. Rekiny dysponują siedmioma niezwykle użytecznymi zmysłami. Wyczuwają pole elektryczne i drgania. Nie wydają dźwięków. Znane ze swej inteligencji i odporności rekiny przemierzały oceany na długo przed pojawieniem się dinozaurów. Ich rola w funkcjonowaniu ekosystemów morskich jest niepodważalna. 21:45 INŻYNIERIA PRZYSZŁOŚCI - RUCH MORSKI (ENGINEERING THE FUTURE) Serial dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2020 Trwa rewolucja w inżynierii za sprawą specjalistów nieustannie pracujących nad konstruowaniem urządzeń, które zmienią nasze życie. Inżynierowie ci niestrudzenie przesuwają granice technologiczne, aby wciąż doskonalić swoje wynalazki. Ich wizja to czystszy, bardziej zielony świat. Ich cel: tworzenie inżynierii przyszłości. W tym odcinku: Gdyby globalna żegluga była krajem, byłaby szóstym co do wielkości producentem emisji gazów cieplarnianych. Jednak coraz większa liczba przedsiębiorstw żeglugowych i inżynierów tworzy maszyny, które uczynią ich branżę bardziej ekologiczną. Do tego celu wykorzystują siły przyrody, które od tysięcy lat przenoszą człowieka po wodach oceanów. Wiatry. 22:45 DZIKA POLSKA - BOGATSZE ŻYCIE - USKRZYDLONE ZWIĄZKI Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2012 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Bbohaterami odcinka jest małżeństwo naukowców z Centrum Badań Ekologicznych PAN, dr Dariusz Bukaciński i dr Monika Bukacińska. Od dwudziestu lat obserwują gniazda kolonii mewy pospolitej. Głównym ich poligonem badawczym są wyspy i piaszczyste ławice w nurcie Wisły między Dęblinem i Kobylnicą. Przekleństwem mew pospolitych jest ich nazwa. Mało kto bowiem chce wydawać pieniądze na ochronę ptaka "pospolitego". Tymczasem ten gatunek mewy nie dość, że nigdy w Polsce liczny nie był, to ostatnio znalazł się wręcz na krawędzi wymarcia. 23:55 NASZ KSIĘŻYC (THE MOON - OUR GATEWAY TO THE UNIVERSE) Film dokumentalny, 52 min, Austria, 2018 Księżyc od zawsze był obiektem zainteresowania i badań naukowych, a jednak nasz kosmiczny sąsiad wciąż skrywa wiele tajemnic. Stoimy u progu nowej ery jego eksploracji: poza planami NASA i innych agencji kosmicznych, w najbliższych latach bezzałogowce na Księżyc wyślą także prywatne zespoły. Celem jest znalezienie taniego i efektywnego sposobu na regularne podróżowanie na Srebrny Glob, a w dłuższej perspektywie zbudowanie na nim stałej bazy dla ludzi. Film przedstawia najnowsze i najbardziej spektakularne odkrycia naukowe, które rzucają światło na najbardziej skrywane tajemnice Księżyca. Wciąż musimy się wiele nauczyć o Księżycu, jeśli chcemy, aby był on naszą trampoliną do wypraw w głąb Układu Słonecznego; a pewnego dnia nawet naszą bramą do Wszechświata. Festiwale / nagrody: New York Festivals 2019, zdobywca: Gold World Medal / category: Science & Technology; US International Film & Video Festival 2019, zdobywca: Silver Screen / category: Documentary: Science, Research, Technology; International Nature Film Festival 2018, zdobywca: Bronze Award / category: Scientific Documentaries 01:00 CZY WIESZ, ŻE? - /245/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 26 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie: zdrowie i dobre samopoczucie, ludzkie ciało, zwierzęta, ziemię, dom, żywność, technologie. 02:20 TAJEMNICE ASTRONOMII KOPERNIKA 45 min, Polska, 2019 Reżyseria: Michał Juszczakiewicz Scenariusz: Michał Juszczakiewiecz, Robert Szaj Film dokumentalny z elementami fabularyzowanymi. Podróż śladami Mikołaja Kopernika i starożytnych badaczy Kosmosu. Twórcy filmu poprzez starożytną Aleksandrię, Bagdad, Wenecję, Rzym i Watykan, Frombork, Lubawę i Olsztyn próbują odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób genialny polski astronom dokonał swojego wielkiego odkrycia. Gdzie znajdowało się legendarne obserwatorium Kopernika pavimentum? Czym obserwował? Gdzie znajduje się jedyny instrument Kopernika, który dotrwał do naszych czasów. Czym zajmował się Kopernik podczas studiów we Włoszech. Czy na renesansowych dziełach Rafaela w Watykanie czy Giorgione w Wiedniu znajdują się wizerunki Mikołaja Kopernika?