Agencja wydała raport specjalny poświęcony sytuacji w sektorze paliwowym w kontekście transformacji energetycznej. Z analizy wynika, że jeśli rządy dotrzymają zobowiązań dotyczących energii do roku 2050 popyt na ropę i gaz spadnie o 45 procent poniżej obecnego poziomu, chociaż osiągnie szczyt w roku 2030. Jeśli zaś uda się przejść na gospodarkę zeroemisyjną do 2050 roku, popyt zmniejszy się o ponad 75 procent. Nie oznacza to jednak, że sektor przestanie istnieć, bowiem nadal inwestycje w produkcję zarówno ropy, jak i gazu będą potrzebne, aby utrzymać bezpieczeństwo dostaw paliw w szczególności do tych gałęzi gospodarki, gdzie emisje są trudniejsze do zmniejszenia. Jednak niektóre firmy paliwowe przestaną funkcjonować, a sam biznes stanie się mniej zyskowny i bardziej ryzykowny.
Znaczenie sektora paliwowego dla transformacji energetycznej
Fatih Birol, Międzynarodowa Agencja Energii
„W Dubaju firmy sektora naftowego zderzą się z prawdą, że w świetle coraz bardziej dotkliwych zmian klimatu prowadzenie biznesu jak gdyby nigdy nic jest wyrazem nieodpowiedzialności tak społecznej, jak i środowiskowej. ”Emisje z produkcji, transportu i przerobu ropy i gazu ziemnego powodują 15 procent wszystkich, globalnych emisji gazów cieplarnianych związanych z sektorem energii, które równają się wszystkim emisjom związanym z wytwarzaniem energii pochodzącym ze Stanów Zjednoczonych. Co więcej, firmy paliwowe, które realizując strategię przejściową i zamierzają zmniejszyć emisje z własnej działalności odpowiadają za mniej niż połowę globalnej produkcji ropy naftowej i gazu ziemnego.
Zazwyczaj uwaga koncentruje się na prywatnych firmach paliwowych tymczasem ich własnością jest mniej niż 13 procent globalnych mocy wytwórczych oraz zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego. Dlatego producenci na całym świecie stoją przed koniecznością podjęcia decyzji dotyczących ich przyszłego miejsca w sektorze energii. Sektor musi przyczynić się do spełnienia celu klimatycznego przy jednoczesnym zaspokojeniu globalnych potrzeb energetycznych. Oznacza to, że musi pozbyć się złudzeń, że rozwiązaniem problemów są technologie wychwytywania dużych ilości dwutlenku węgla z atmosfery.
Raport Międzynarodowej Agencji Energii wskazuje możliwe ścieżki dla sektora naftowego w zakresie bardziej odpowiedzialnych kroków oraz większego udziału w transformacji energetycznej w kierunku nowej ekonomii. Sektor paliwowy dostarcza ponad połowę globalnego zużycia energii i pracuje w nim około 12 milionów osób. Ale, pomimo to stanowi jedynie margines na drodze do gospodarki zasilanej czystą energią. Jest tak dlatego, że nakłady firm paliwowych w sektor czystej energii to jedynie jeden procent globalnych inwestycji w te źródła. Co więcej, aż 60 procent tych nakładów pochodzi od zaledwie czterech firm.
Kierunek zmian sektora paliwowego okiem IEA
IEA stwierdza, że spełnienie celu klimatycznego oznacza dla firm paliwowych konieczność zmniejszenia emisji z własnej działalności o 60 procent do roku 2030. Najwięksi truciciele emitują pięć do dziesięciu razy więcej zanieczyszczeń niż ci, co wytwarzają ich najmniej. To pokazuje przestrzeń do zmian. Metan odpowiada za połowę wszystkich emisji z pól naftowo-gazowych, chociaż sposoby zmniejszania emisji metanu są doskonale znane i mogą zostać wdrożone bardzo tanio.
Co więcej, sektor paliwowy dysponuje technologiami, które są kluczowe dla transformacji energetycznej. Tak naprawdę, wiedza i technologie sektora takie jak na przykład technologie wodorowe, wychwytywania dwutlenku węgla, wytwarzanie energii z morskich elektrowni wiatrowych czy biopaliw mogą zapewnić około 30 procent energii konsumowanej w 2050 roku z tzw. czystych systemów dystrybucji. Ale to oznacza konieczność zmiany alokacji zasobów finansowych. W 2022 roku sektor naftowy zainwestował w czystą energię około 20 miliardów dolarów. To stanowi jedynie 2,5 procent jego wydatków kapitałowych. Tymczasem IEA wskazuje, że aby spełnić cel klimatyczny udział nakładów firm paliwowych w czystą energię w ogóle wydatków kapitałowych powinien do 2030 roku wzrosnąć do 50 procent. Najważniejsze są jednak inwestycje w zmniejszenie emisji z działalności własnej.
