Antarktyka jest terenem, który nie należy do żadnego kraju – jej status polityczny reguluje Traktat Antarktyczny, zapewniający terytorium neutralny charakter. Jednakże, mimo bezpaństwowości kontynentu, Polska jest jednym z 29 państw konsultatywnych, a więc decyzyjnych w zakresie działalności człowieka na tym terenie. Możliwe jednak jest to, że kontynent będzie potrzebował nowego międzynarodowego porozumienia. Badacze z Uniwersytetu Exeter i Leeds ostrzegają, że konieczne jest podjęcie działań na poziomie globalnym, aby chronić obszar przed zmianami klimatycznymi.
Jak uratować Antarktydę?
W 2022 roku rekordowa temperatura na Antarktydzie przekroczyła 38 stopni Celsjusza powyżej średniej. Wysokie temperatury powodują, że zamiast formowania się lodu ten topnieje. To z kolei stwarza zagrożenie dla kryla, pokarmu największych na Ziemi zwierząt - wielorybów, które odgrywają określoną rolę w ekosystemie morskim. Naukowcy wskazują, że zjawiska ekstremalne będą występować na Antarktydzie coraz częściej i będą coraz silniejsze. To z kolei niesie za sobą konsekwencje dla całego świata.
Badacze z Wielkiej Brytanii są przekonani, że aby uratować Antarktydę konieczne są działania zdecydowane, jeśli nie radykalne. Priorytetem jest zaś zmniejszenie emisji do atmosfery gazów cieplarnianych tworzących się w największym stopniu z powodu wykorzystywania paliw kopalnych jako źródła energii dla rozwoju gospodarczego i cywilizacyjnego. Traktat Antarktyczny, który podpisały między innymi USA, Wielka Brytania, Chiny i Indie ma w zamyśle chronić wrażliwy obszar kontynentu. Jednak globalne zużycie paliw kopalnych pokazuje, że państwa nie zawsze stawiają środowisko na pierwszym miejscu. Tymczasem źródła energii dla budowanej cywilizacji też mają znaczenie dla bezpieczeństwa jej użytkowników.
Co oznaczają zmiany w ekosystemie Antarktydy?
Sytuację na Antarktydzie monitoruje m.in. Europejska Agencja Kosmiczna. Zbierane dane mogące służyć do badania m.in. grubości pokrywy lodowej. Zakłócenia w ekosystemie Antarktydy to susze, powodzie, nadmierne opady deszczu oraz pożary także na obszarach dotąd uznawanych za dobre miejsce do życia również dla ludzi. To także problem dla marynarzy pracujących na statkach, z których część przewozi na przykład żywność w miejsca, w których występuje jej niedobór. Dlatego ponowne porozumienie antarktyczne wydaje się koniecznością. Badanie opublikowano w czasopiśmie ,,Frontiers in Environmental Science” pod tytułem: ,, Antarctic Extreme Events”.
