Wiadomość została wysłana.
Według danych przedstawionych w badaniu Litwa odpowiadała za ok. 2,5% całkowitego eksportu technologii i ich komponentów do Rosji w latach 2023–2024. Denys Hutik, dyrektor ukraińskiej Rady Bezpieczeństwa Gospodarczego, zwrócił uwagę, że litewskie firmy wciąż aktywnie uczestniczą w tym procesie, choć eksport realizowany jest głównie za pośrednictwem innych krajów. „Nie widzimy problemów z sankcjami jako takimi, ale z mechanizmami ich obchodzenia” – podkreślił Hutik.
Były wiceminister gospodarki Litwy, Karolis Žemaitis, wyjaśnił, że Litwa pełni rolę centrum logistycznego, co może tłumaczyć skalę reeksportu. „Część eksportowanych towarów nie pochodzi z Litwy, ale jest transportowana przez jej terytorium. Dotyczy to również produktów, których Litwa sama nie wytwarza” – zaznaczył Žemaitis. Jego zdaniem, informacje o możliwym obejściu sankcji już wcześniej skłoniły litewskie władze do działań.
Badanie wskazuje, że największymi eksporterami zaawansowanych technologii do Rosji pozostają Chiny, Tajwan i Korea Południowa. Jednak Europa, w tym Litwa, odgrywa kluczową rolę w transferze komponentów, które trafiają do Rosji za pośrednictwem państw trzecich. „Obchodzenie sankcji staje się coraz większym problemem, wymagającym zaawansowanych działań analitycznych i długotrwałych dochodzeń” – zauważył Kasparas Vasiliauskas z Banku Litwy.
Litewski rząd podjął kroki, aby ograniczyć eksport towarów podwójnego zastosowania, dodając je do listy towarów objętych sankcjami. Wśród zakazanych produktów znalazły się m.in. urządzenia do filtrowania gazów i cieczy, elementy pojazdów oraz maszyny przemysłowe. Decyzje te, choć konieczne, wywołały krytykę ze strony przedstawicieli biznesu, którzy ostrzegali przed negatywnymi skutkami dla gospodarki. Według ministra gospodarki Lukasa Savickasa, straty wynikające z ograniczeń eksportowych mogą wynieść nawet 250 mln EUR.
Eksperci podkreślają, że rzeczywista skala reeksportu zaawansowanych technologii do Rosji może być większa, niż wskazują oficjalne dane. Rząd Litwy, chcąc poprawić skuteczność sankcji, zapowiada dalsze zmiany legislacyjne oraz ściślejszy nadzór nad eksportem. „Naszym celem jest znalezienie bardziej efektywnych metod zapobiegania obchodzeniu sankcji, jednocześnie minimalizując negatywny wpływ na gospodarkę” – zapewnił Savickas.
Choć badanie wskazuje na niepokojące praktyki, jest też dowodem na skuteczność monitoringu i współpracy międzynarodowej w wykrywaniu nieprawidłowości. Ostateczna decyzja w sprawie dalszych ograniczeń eksportowych ma zostać podjęta przez litewski rząd, który stoi przed wyzwaniem pogodzenia interesów gospodarczych z koniecznością przestrzegania międzynarodowych sankcji wobec Rosji.
