Kalendarium TVP

25 października 1952

Program inauguracyjny

Instytut Łączności – Doświadczalna Stacja Telewizyjna w 1952 roku. Fot. TVP

Doświadczalna Stacja Telewizyjna Instytutu Łączności nadała program inauguracyjny. Zapowiadała go pierwsza polska spikerka, Maria Rosa-Krzyżanowska.

Program można było obejrzeć na 24 odbiornikach marki Leningrad, umieszczonych w zakładach pracy. Do końca tego roku nadano w sumie cztery półgodzinne programy. Było to w przeddzień wyborów do Sejmu PRL.


Telewizja Polska w latach 1952–1989 była jedynym nadawcą telewizyjnym w Polsce. 

15 listopada 1952

„Lalka”

Nina Andrycz grałą w wielu spektaklach Teatru telewizji. Na zdjęciu z Adamem Hanuszkiewiczem w spektaklu
Nina Andrycz grała w wielu spektaklach Teatru Telewizji. Na zdjęciu z Adamem Hanuszkiewiczem w spektaklu „Dama Kameliowa” z 1958 roku. Fot. TVP

Fragment „Lalki” (z Niną Andrycz w roli tytułowej) był pierwszą inscenizacją teatralną w dziejach polskiej telewizji.

05 grudnia 1952

Pierwszy program sportowy

Próba programu z 1952 roku. Fot. TVP

Emisja pierwszego programu sportowego polskiej telewizji – pokazowych walk na szable.
03 stycznia 1953

Pierwszy program dla dzieci

Próba programu z 1953 roku. Fot. TVP

Wyemitowano pierwszy w historii program dla dzieci. Henryk Ładosz opowiedział młodym widzom bajkę Ewy Szelburg-Zarembiny o glinianym dzbanie. Zilustrował ją twórca postaci Koziołka Matołka – słynny rysownik Marian Walentynowicz.

23 stycznia 1953

Regularna emisja

Kabaret Starszych Panów: KALORYFERIA IV. 30 stycznia 1960 roku. Na zdjęciu Jeremi Przybora i Jerzy Wasowski.
Kabaret Starszych Panów: „KALORYFERIA IV”. 30 stycznia 1960 roku. Na zdjęciu Jeremi Przybora i Jerzy Wasowski. Fot. TVP

Ruszyła regularna emisja półgodzinnych programów nadawanych raz w tygodniu, w piątki o godz. 17:00. W studio po raz pierwszy pojawił się reżyser (Jerzy Wasowski).

Programy miały nadal charakter doświadczalny. Były to widowiska artystyczne, fragmenty sztuk teatralnych, widowiska dla dzieci, audycje okolicznościowe, poświęcone np. Stalinowi, Komunie Paryskiej, Międzynarodowemu Dniu Walki z Uciskiem Kolonialnym, zetempowcom, sportowcom.
06 listopada 1953

Pierwszy spektakl

Teatr telewizji Okno w lesie rez. Józef Słotwiński Fot. TVP
Teatr Telewizji: „Okno w lesie” w reżyserii Józefa Słotwińskiego. Fot. TVP

Ze studia telewizyjnego przy ul. Ratuszowej w Warszawie wyemitowano pierwszy spektakl Teatru Telewizji „Okno w lesie” Leonida Rachmanowa i Eugeniusza Ryssa, w reżyserii Józefa Słotwińskiego. Przedstawienie nadano w przeddzień rocznicy rewolucji październikowej.

01 lutego 1954

Podkład muzyczny

Pokaz telewizji: Warszawa, ul. Smulikowskiego. Na zdjęciu Witold Gruca w 1952 roku. Fot. TVP
Pokaz telewizji: Warszawa, ul. Smulikowskiego. Na zdjęciu Witold Gruca w 1952 roku. Fot. TVP

W lutym po raz pierwszy w dziejach Stacji Doświadczalnej użyto podkładu muzycznego z taśmy magnetofonowej (do krakowiaka, którego odtańczyli Witold Gruca i Florentyna Puchówna).

01 lutego 1954

„Koncert Telewizyjny”

Koncert Telewizyjny. Na zdjęciu Halina Dunajska. Fot. TVP

W lutym nadano pierwszy odcinek programu „Koncert Telewizyjny”. Specjalny sygnał wizyjny produkcji zaprojektował i wykonał Roman Ukleja. Koncert wyreżyserował Jan Kulma, a zapowiadała go Halina Dunajska.

19 lutego 1954

„Przegląd Sportowy”

Przeglad sportowy 19.02.1954
„Przeglad sportowy” w 1954 roku. Fot. TVP

Ukazało się pierwsze wydanie cyklicznego magazynu „Przegląd Sportowy”.

22 lipca 1954

Doświadczalny Ośrodek Telewizyjny

Na zdjęciu Naczelny Inżynier Architekt Warszawy Józef Sigalin. Fot. TVP

Uruchomiono Doświadczalny Ośrodek Telewizyjny z własnym zespołem dziennikarskim. Program nadawano z budynku dawnego banku przy Placu Powstańców Warszawy 7, specjalnie odbudowanego i powiększonego po zniszczeniach wojennych na potrzeby nowo powstającej instytucji. Na początku program ośrodka emitowano raz w tygodniu w piątki.

10 września 1954

Pierwszy film fabularny

Film rozgrywa się w Moskwie oraz w nieokreślonym państwie kapitalistycznym. Fot. Wikipedia

Czas emisji programów zwiększono do dwóch godzin. Nadano pierwszy film fabularny. Były to „Promienie śmierci” w reżyserii Abrama Rooma, produkcji ZSRR. 

06 lutego 1956

„Zatrute litery”

Adam Hanuszkiewicz reżyserował wiele spektakli, m.in. Zemsta rez. Adam Hanuszkiewicz na zdj. Bohdan Lazuka, Elzbieta Czyzewska
Adam Hanuszkiewicz reżyserował wiele spektakli, m.in. „Zemstę” z 1961 roku. Na zdjęciu Bohdan Łazuka i Elżbieta Czyżewska. Fot. TVP

Emitowano spektakl „Zatrute litery” według powieści Agathy Christie w reżyserii Adama Hanuszkiewicza.

26 marca 1956

„Tele-Echo”

TVP/EAST NEWS
„Tele-Echo” to pierwszy talk-show w Polsce. Zdjęcie z 1969 roku. Fot. TVP/EAST NEWS

Po raz pierwszy na antenie ukazał się program „Tele-Echo” prowadzony przez Irenę Dziedzic. Był to talk-show. Program utrzymał się na antenie przez 25 lat – do 1981 roku, a gospodyni audycji przepytała 12 tysięcy gości. Kiedy z okazji 40-lecia Telewizji Polskiej poproszono byłych prezesów o wytypowanie Złotej Dziesiątki osobowości telewizyjnych, Irena Dziedzic zajęła drugie miejsce przed twórcami Kabaretu Starszych Panów, Jerzym Wasowskim i Jeremim Przyborą. „Tele-Echo” było szalenie popularnym programem, nobilitującym występujących w nim gości.

30 kwietnia 1956

Pierwszy program informacyjny

Pałac Kultury i Nauki – widok ze skrzyżowania ulicy Marszałkowskiej i Alej Jerozolimskich, 1959 rok. Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe

Otwarcie Warszawskiego Ośrodka Telewizyjnego z nową stacją nadawczą i antenami na szczycie Pałacu Kultury i Nauki. Emisja pierwszego programu informacyjnego – „Wiadomości Dnia”

01 lipca 1956

Oddział w Łodzi

Program z 1956 roku w Łodzi. Fot. TVP

W lipcu ruszył pierwszy regionalny ośrodek telewizyjny w Łodzi, który początkowo nadawał programy trzy razy w tygodniu.

01 sierpnia 1956

Reklama w telewizji

Reklama pojawiła się w telewizji pod koniec lat 50. Fot. TVP
Reklama pojawiła się w telewizji pod koniec lat 50. Fot. TVP

W sierpniu do programu telewizyjnego wprowadzono audycje reklamowe. Dopuszczalny czas emisji spotów wynosił 15 minut tygodniowo. Ustrój komunistyczny nie sprzyjał rozwojowi tego segmentu rynku, więc dopiero przemiany systemowe w 1989 roku spowodowały lawinowe zainteresowanie reklamą telewizyjną.

01 stycznia 1957

Oddziały w kolejnych miastach

Siedziba TVP3 Poznań przy ul. Serafitek 8 w 2008 roku. Fot. Wikipedia

Powstają ośrodki terenowe TVP w Poznaniu i Katowicach.

13 stycznia 1957

Pierwsza transmisja sportowa

Studio Piłkarskich Mistrzostw Świata. Na zdjęciu Zbigniew Smarzewski 1974 rok. Fot. TVP
Studio Piłkarskich Mistrzostw Świata. Na zdjęciu Zbigniew Smarzewski, 1974 rok. Fot. TVP

Emisja pierwszej transmisji sportowej – meczu bokserskiego Skra Warszawa–Gwardia Łódź, który komentował Zbigniew Smarzewski.

03 września 1957

Wicherek i prognoza pogody

Czesław Nowicki w trakcie prowadzenia programu. Fot. TVP

Pierwsza prognoza pogody zapowiadana przez Czesława Nowickiego znanego jako Wicherek. Tego dnia miała także miejsce premiera programu popularnonaukowe „Eureka”.

01 stycznia 1958

Nowy program informacyjny

Na zdjęciu widoczny jest Marek Tumanowicz
Na zdjęciu widoczny jest dziennikarz Marek Tumanowicz. Fot.TVP

Na antenie pojawił się „Dziennik Telewizyjny”, zastępując „Wiadomości Dnia”.