14 marca obchodzimy Dzień Motyla – święto poświęcone tym pięknym i pożytecznym owadom. Choć ich życie jest krótkie, odgrywają kluczową rolę w zapylaniu roślin, ustępując jedynie pszczołom. To właśnie motylom zawdzięczamy bogactwo owoców, warzyw, a nawet jedwab, który od wieków wykorzystywany jest w przemyśle tekstylnym. Czy wiedziałeś, że bez nich nasze świat wyglądałby zupełnie inaczej?
Dzień Motyla ma swój czas w kalendarzu i przypada on 14 marca, czyli jeszcze w okresie przedwiosennym. Honorując w ten sposób te przepiękne i barwne owady, mamy – zdaniem przyrodników – dobrą okazję, aby zwrócić uwagę na konieczność dbania o jakość powietrza, która znacznie wpływa na przeżywalność owych stworzeń.
Zachwyt budzą one już od czasów starożytnych, a piękne wspomnienie o nich znajduje się m.in. u chińskiego poety oraz filozofa taoizmu o imieniu Czuang-tsu. Napisał on w swojej księdze:
,,Dawno, dawno temu ja, Czuang-tsu, śniłem, że jestem motylem, fruwającym tu i tam, prawdziwym motylem, cieszącym się pełnią swoich możliwości i szczęściem, nie wiedząc, że jestem Czuang-tsu. Nagle obudziłem się i doszedłem do siebie, znów stając się prawdziwym Czuang-tsu. Teraz nie wiem, czy wtedy śniło mi się, że jestem motylem, czy teraz jestem motylem śniącym, że jest człowiekiem. Między mną a motylem musi być różnica. To jest przykład transformacji.
,,Szczęście jest jak motyl: kiedy usiłujesz je złapać, zawsze wymyka ci się z rąk. Ale jeśli cichutko usiądziesz, to może samo do ciebie przyleci
,,Motyle to stworzenia pełne ulotnej gracji. Nie wiadomo, skąd się biorą, mają skromne i ograniczone pragnienia i wkrótce gdzieś cicho znikają. Prawdopodobnie w jakimś innym świecie.
Naukowe ciekawostki o motylach
Motyle wzbudzają zainteresowanie nie tylko u literatów i poetów. Także naukowcy są nimi zafascynowani. Te stworzenia występują na wszystkich kontynentach świata, a ich mnogość w świecie natury jest niepoliczalna. To najprawdopodobniej drugi, pod względem liczebności populacji, owad na naszej planecie, który jedynie nieznacznie ustępuje chrząszczowi.
Motyle i ich niezwykłe umiejętności
Motyle mają niekiedy nawet bardziej rozwinięte zmysły niż ludzie. Tak jest m.in. w przypadku widzenia barw, które dostrzegają znacznie wyraźniej i inaczej niż my. Można by więc żartobliwie powiedzieć, że ich życie jest bardziej kolorowe niż nasze, gdyby nie fakt, iż widzą wyłącznie żółć, czerwień i zieleń.
Także ich temperatura ciała jest wyższa niż u człowieka – do lotu wzbijają się dopiero, kiedy wynosi ona co najmniej 86°C. Nie dostrzeżecie tego bez specjalistycznego sprzętu, ale posiadają trzy pary nóg, które zakończone są hakowatymi pazurkami. Mają tam również… receptory smakowe, dzięki którym nie muszą próbować nektaru. Tego, czy będzie im smakował, dowiedzą się znacznie wcześniej.
Tematem interesującym dla naukowców są również czułki Johnsona. Dzięki nim motyle utrzymują równowagę i słyszą dźwięki wydawane przez wszystkie zwierzęta na świecie. Tutaj również mają przewagę nad ludźmi. My wychwytujemy odgłosy do 20 kHz, a one ponad dwadzieścia razy cichsze. To pozwala im przetrwać, chronią się bowiem w ten sposób przed drapieżnikami, tj. nietoperzami. Są one ich największym naturalnym wrogiem, z którym jednak – jak ze wszystkim – najczęściej dają sobie radę.
Mat. źródłowy:
Zhuangzi, Wandering on the way: early Taoist tales and parables of Chuang Tzu, wyd. 1994
