Kultura

Pierwszy Polak w kosmosie. Mirosław Hermaszewski: „Z orbity Ziemia jest piękna…”

Czarno-biała fotografia przedstawiająca Polaka Mirosława Hermaszewskiego w stroju astronauty.
Mirosław Hermaszewski 27 czerwca 1978 r. o godz. 17:27 czasu polskiego wyruszył w kosmos na pokładzie statku kosmicznego Sojuz 30. Fot. Tadeusz Zagoździński/ PAP
podpis źródła zdjęcia

Generał Mirosław Hermaszewski był pierwszym Polakiem, który odbył lot w kosmos. 190 godziny 3 minuty i 4 sekundy – to czas, który spędził w przestrzeni kosmicznej. Właśnie mija 46 lat, odkąd polski generał zachwycił się pięknem Ziemi, przebywając na orbicie.

Zobacz program „Polacy w kosmosie” w TVP VOD

Dokładnie 27 czerwca 1978 r. o godz. 17:27 naszego czasu statek kosmiczny Sojuz 30 wyniósł Mirosława Hermaszewskiego i Rosjanina Piotra Klimuka na orbitę okołoziemską. Polski generał do dziś pozostaje jedynym Polakiem w historii, który poleciał w kosmos. 

Od dziecka marzył o lataniu

Mirosław Hermaszewski urodził się 15 września 1941 r. w Lipnikach jako najmłodsze z sześciorga dzieci Romana Hermaszewskiego i Kamili z domu Bielawskiej. Podobnie jak Władysław Hermaszewski, jego starszy brat i pilot Wojska Polskiego, od dziecka przejawiał zainteresowania lotnictwem oraz modelarstwem. 

Droga do gwiazd

Od 1960 r. Mirosław Hermaszewski działał w Aeroklubie we Wrocławiu, wziął udział w turnusie lotniczego przysposobienia wojskowego, jak również ukończył kurs akrobacji szybowcowej i rozpoczął naukę latania na samolotach typu CSS-13. Pod koniec 1961 r. został przyjęty do Wyższej Szkoły Oficerskiej Sił Powietrznych w Dęblinie jako kandydat na pilota myśliwskiego.

Mirosław Hermaszewski był pierwszym i do dziś pozostaje jedynym Polakiem w historii, który ruszył na podbój kosmosu. Fot. TVP
Mirosław Hermaszewski był pierwszym i do dziś pozostaje jedynym Polakiem w historii, który ruszył na podbój kosmosu. Fot. TVP

Edukację ukończył z wyróżnieniem i jako prymus został przydzielony do pułku obrony powietrznej w Poznaniu. W latach 1964–1978 służył w wojskach obrony powietrznej kraju, m.in. jako dowódca 11. pułku myśliwców we Wrocławiu, skąd w 1976 r. trafił do grupy kandydatów na kosmonautów w ramach międzynarodowego programu Interkosmos. Hermaszewski był jednym z 72 ochotników, którzy ubiegali się o możliwość odbycia lotu kosmicznego. Ostatecznie wybrano dwie osoby, a na zmiennika Mirosława został wyznaczony Zenon Jankowski. Następnie wybrańcy rozpoczęli szkolenie w Gwiezdnym Miasteczku pod Moskwą, mające na celu przygotować ich do lotu orbitalnego.

Misja kosmiczna

W czerwcu 1978 r. Mirosław Hermaszewski wziął udział w trwającej osiem dni misji, podczas której dokonano 126 okrążeń Ziemi oraz ustanowiono kilka rekordów Polski zatwierdzonych przez Międzynarodową Federację Lotniczą. Podczas lotu kosmicznego załoga połączyła się ze stacją orbitalną Salut 6, na której przeprowadzono program badawczy.

Mirosław Hermaszewski poleciał w kosmos w towarzystwie Piotra Klimuka. Fot. Wikipedia
Mirosław Hermaszewski poleciał w kosmos w towarzystwie Piotra Klimuka. Fot. Wikipedia

Hermaszewski był nie tylko inżynierem pokładowym, ale również uczestnikiem eksperymentów naukowych, które obejmowały różne aspekty zachowania się organizmu człowieka w warunkach nieważkości. Polak prowadził także obserwacje zórz polarnych oraz wykonywał prace z zakresu teledetekcji.

,,

Z orbity Ziemia jest piękna, błękitna, widać wszystko w cudownych kolorach


– relacjonował Mirosław Hermaszewski ze stacji Salut 6, 30 czerwca 1978 r.


Po zrealizowaniu programu badawczego 5 lipca załoga wylądowała na stepach Kazachstanu.

Z Mickiewiczem i Kopernikiem na pokładzie

Dr Sławosz Uznański o zadaniach astronauty. Kosmos to cel osiągalny [NASZ WYWIAD] cz. 1

Dr Sławosz Uznański będzie drugim Polakiem, który poleci w kosmos

Kultura

Ciekawostką jest, że Hermaszewski w przestrzeń kosmiczną zabrał ze sobą m.in. miniaturowe wydanie „Pana Tadeusza”, faksymile pierwszego wydania „O obrotach ciał niebieskich” i rysunki systemu słonecznego Mikołaja Kopernika. 

Mirosław Hermaszewski zmarł 12 grudnia 2022 r. w wyniku komplikacji po przebytym zabiegu operacyjnym. Pod koniec roku został pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.

PG
Więcej na ten temat