65 lat temu grupka ciekawskich nastolatków z Nerji ruszyła w pogoń za nietoperzami, chcąc dowiedzieć się, gdzie żyją. W ten sposób chłopcy zupełnie przypadkowo odkryli jeden z najcenniejszych historycznie zespołów jaskiń na świecie, w którym znajdują się najstarsze znane ludzkości malowidła skalne.
Cueva de Nerja to sieć kilkukilometrowych jaskiń i korytarzy w pobliżu miasteczka Nerja w rejonie hiszpańskiej Andaluzji. Uważa się ją za jedną z największych atrakcji turystycznych Costa del Sol i jedno z najważniejszych miejsc archeologicznych w Europie. Każdego roku odwiedza je ponad 450 000 turystów. W całym regionie więcej przyciąga jedynie Muzeum Picassa w Maladze.
Nic dziwnego, bo ten wyjątkowy podziemny świat skrywa w sobie zarówno wspaniałe skarby natury, jak i ślady działalności naszych przodków, które rzucają nowe światło na okresy wczesnej historii ludzkości. To zatem prawdziwy raj dla wielbicieli przyrody oraz archeologów, którzy nieustannie prowadzą tu badania. W tym roku mija 65 lat od odkrycia jaskiń w Nerji.
W pogoni za nietoperzami… Jak i kiedy odkryto Cueva de Nerja?
W zasadzie doszło do tego przypadkiem. W styczniu 1959 r. grupka pięciu chłopców zaciekawiona dostrzeżonymi nietoperzami postanowiła podążyć ich śladem, by zobaczyć, gdzie żyją. Zaprowadziło ich to aż do wyłomu skalnego, z którego wydobywało się wilgotne powietrze. Następnego dnia chłopcy wrócili w to samo miejsce, tym razem uzbrojeni w narzędzia, które pozwoliły im się przedostać do serca jaskini. Było ono wypełnione imponującymi stalaktytami i stalagmitami, pozostałościami starej ceramiki, ale też… szkieletami.
Takie znalezisko raczej nie wzmacnia chęci do dalszego odkrywania nieznanych ciemności. W przypadku nastolatków było podobnie. W panice zawrócili i opowiedzieli o wszystkim rodzicom i nauczycielom.
Niedługo potem, pomimo początkowego sceptycyzmu, zorganizowano eksplorację, która ujawniła badaczom jeszcze więcej szkieletów oraz inne cenne pozostałości archeologiczne, takie jak malowidła, narzędzia, ceramikę i skamieniałości. Badania w Cueva de Nerja prowadzone są nieustannie aż do dziś.
Cueva de Nerja – najstarsza atrakcja turystyczna w historii
Od 1960 r. jaskinie są otwarte dla turystów, choć nie mogą oni wejść do wszystkich zakamarków z powodu prowadzonych tam prac archeologicznych i konserwatorskich lub ze względów bezpieczeństwa. Trasa zwiedzania jest podzielona na kilka kluczowych części zwanych galeriami. Największą z nich jest Galeria Turistica. Znajdziemy tu również salę duchów, wodospadów, Betlejem czy galerię kataklizmów. Do dyspozycji turystów oddano również muzeum oraz pokój z wirtualną rzeczywistością.
Turystyka w tym miejscu sięga jednak dalej niż sześćdziesięciu lat wstecz. Jak wynika z najnowszych badań międzynarodowego zespołu naukowców, jaskinie w Nerji odwiedzane były już tysiące lat temu i przyciągały naszych przodków częściej niż jakiekolwiek inne znane dotąd europejskie groty prehistoryczne. Według nich pierwsze wizyty miały mieć tu miejsce już ponad 40 000 lat temu. Ustalono to na podstawie tzw. archeologii dymu – techniki datowania węgla drzewnego i pozostałości sadzy, odkrytych na istniejących tam stalagmitach. Wcześniejsze badania naukowców dowodziły, że pieczary zasiedlono około 25 tys. lat p.n.e.
Pewne ich części miały być też odwiedzane częściej niż pozostałe. Przed tysiącami lat szczególną popularnością cieszyły się głównie dolne części zespołu. Jaskinie w Nerji służyły naszym przodkom nie tylko jako schronienie i miejsce do uwieczniania swojej sztuki, ale także jako miejsce pochówku.
Galeria prehistorycznej sztuki w Cueva de Nerja
Do tej pory w jaskiniach w Nerji odkryto 589 prehistorycznych malowideł. Najnowsze z odkryć przedstawia m.in. foki, które stanowiły pokarm dla dawnych mieszkańców tego miejsca. Stworzenie tych konkretnych rysunków przed 40 000 lat przypisuje się właśnie neandertalczykom. Oznacza to, że są to najstarsze na świecie prehistoryczne obrazy. Wcześniej za takie uznawano rysunki wykonane około 32 000 lat temu w jaskini Chauvent-Pont-d'Arc w Ardèche w południowej Francji.
Istotne jest również to, że to pierwsze odkryte malowidła, które mieli stworzyć neandertalczycy. Do tej pory uważano, że za całą sztukę prehistoryczną w jaskiniach odpowiadał homo sapiens.
Rekordzista z sali kataklizmów w Cueva de Nerja
Jaskinia w Nerji może pochwalić się nie tylko ważnymi wytworami rąk człowieka, ale także wyjątkowymi dziełami natury. Wewnątrz wszystkich galerii można obejrzeć cały wachlarz nacieków jaskiniowych, takich jak stalaktyty, stalagmity, stalagnaty, draperie naciekowe i inne formacje skalne powstałe w wyniku procesów zachodzących tu od kilku milionów lat.
Wśród tych potężnych krasowych rzeźb szczególnie wyróżnia się jedna. W sali kataklizmów, galerii o najpokaźniejszych rozmiarach, znajduje się największy stalagnat na świecie, wpisany do Księgi rekordów Guinnessa jako największy naciek jaskiniowy na świecie. Mierzy on 32 metry wysokości, a jego podstawa liczy 90 metrów kwadratowych.
Cueva de Nerja – najpiękniejsza scena świata
Dla lokalnych mieszkańców nie jest też tajemnicą, że Cueva de Nerja ma doskonałą akustykę. Wykorzystują to muzycy, którzy co roku grają tu koncerty w ramach Międzynarodowego Festiwalu Muzyki i Tańca. Odbywa się on od 1960 r., kiedy to jego pierwsza edycja zainaugurowała otwarcie jaskini dla turystów. Ze względu na widowiskową scenę, jaką bez wątpienia stanowią wnętrza galerii, jest to jedno z najbardziej wyczekiwanych wydarzeń na Costa del Sol.
JW
