Od pisania wolał tylko koty. Kim był Charles Bukowski?

Charles Bukowski urodził się 16 sierpnia 1920 r. w Andernach w Niemczech. Jego ojciec, Heinrich, był amerykańskim weteranem I wojny światowej, a prywatnie – surowym rodzicem domagającym się posłuszeństwa. Jego brutalnie i okrutne metody wychowawcze zaciążyły na psychice pisarza i jego twórczości. Po latach Bukowski sam przyznał, że za sprawą tych trudnych doświadczeń zrozumiał, czym jest niezasłużony ból.

Dom nie był jedynym „piekłem” Bukowskiego. Szkoła i rówieśnicy obchodzili się z nim równie bezwzględnie. Dzieci wyśmiewały jego niemiecki akcent, sposób ubierania się, trądzik. To wszystko sprawiło, że chłopiec wycofał się z życia społecznego, a w chwilach samotności popadał w apatię i melancholię. Jego remedium na ból już w latach nastoletnich okazał się alkohol.

Być może został pisarzem po to, by uwolnić w słowach wszystkie demony, które w sobie nosił. Jego twórczość dotyka bowiem trudnych tematów egzystencjalnych – rozczarowania światem, gniewu na ludzką niesprawiedliwość, ucieczki od problemów prosto w objęcia nałogu. Pisał w sposób bezpośredni, często wulgarny, ale prosty i autentyczny. Nie ubarwiał rzeczywistości, którą opisywał, gdyż sam doświadczył jej tylko w ciemnych kolorach.

Nie od razu zrozumiano przesłanie jego utworów. Dwa pierwsze opowiadania „Aftermath of a Lengthy Rejection Slip” (1944) oraz „20 Tanks from Kasseldown”, choć doczekały się publikacji, zostały zlekceważone przez krytyków literackich. To podcięło Bukowskiemu skrzydła – porzucił pisanie na prawie dziesięć lat, przekonany o bezsensie swojej twórczości. Wtedy też jeszcze bardziej pogrążył się w uzależnieniu od alkoholu.

Szukając innego pomysłu na zarobek, imał się różnych prac – w fabrykach, urzędach, na poczcie. Wolne chwile spędzał zaś w barach, szukając ukojenia w ramionach nałogu. Jednocześnie pisał wiersze i kolejne opowiadania z nadzieją, że znajdzie się wydawca, który dostrzeże w nich potencjał.

Na pierwszy sukces musiał zaczekać do roku 1971, kiedy napisał swoją pierwszą powieść „Listonosz”, będącą autobiograficznym zapisem jego pracy w United States Postal Service. Zachęcił go do tego John Martin z Black Sparrow Press, który zaoferował mu… 100 dolarów miesięcznie pod warunkiem, że rzuci obecną pracę i zostanie pisarzem na pełen etat.

„Listonosz” w istocie zapoczątkował karierę pisarza. Powieść ta została przetłumaczona na 12 języków. W 1975 r. Bukowski wydał jej prequel pt. „Faktotum”, który opowiada losy alter ego pisarza, Henry’ego Chinaskiego, przed rozpoczęciem pracy na poczcie. W 2005 r. dzieło doczekało się adaptacji filmowej pod tym samym tytułem w reżyserii Benta Hamera.

Dorobek Bukowskiego jest niezwykle bogaty. Łącznie wydał ok. 50 książek, w tym 6 powieści, kilkadziesiąt tomików wierszy, 13 zbiorów opowiadań i 4 dzieła należące do literatury faktu. Najbardziej znanymi utworami pisarza pozostają „Z szynką raz!”, w której tym razem poznajemy dzieciństwo Henry’ego Chinaskiego, a także „Kobiety”, gdzie znów spotykamy się z alter ego autora i odkrywamy tajemnice jego licznych romansów oraz relacji z kobietami.

Nie licząc alkoholu i przygodnych relacji z kobietami, jego wielką słabością były wyścigi konne. Lubił przesiadywać na torach wyścigowych i obstawiać zakłady. Namiętnie słuchał też muzyki klasycznej. Czas wolny uwielbiał spędzać także w towarzystwie ukochanych kotów, które uważał za uosobienie piękna. Kontakty z innymi pisarzami go nie interesowały, ale byli tacy autorzy, których cenił - na przykład Louis-Ferdinand Céline czy Aldous Huxley. Krytykował natomiast Williama Szekspira: „Jest przeceniany i nie da się go czytać” – przyznał.

Pisał do ostatnich chwil. Zmarł na białaczkę 9 marca 1994 r. krótko po ukończeniu swej ostatniej powieści pt. „Szmira”. Miał 73 lata. Został pochowany w Green Hills Memorial Park w Rancho Palos Verdes. Na jego nagrobku wyryto znamienne słowa „Nie próbuj”, których Bukowski użył w jednym ze swoich wierszy, a które, zdaniem żony pisarza, Lindy, mają być wskazówką dla przyszłych pisarzy, by nie szukali na siłę szczęścia i sukcesu - jeśli ma przyjść do nich coś dobrego, trzeba na to cierpliwie zaczekać.

Twórczość Bukowskiego wywarła ogromny wpływ na kulturę popularną, a w szczególności na przemysł muzyczny. Jego wiersze możemy usłyszeć recytowane przez Toma Waitsa. Wielu artystów nawiązuje też do jego zapisków w swoich utworach, np. U2, które w piosence „Dirty Day” odnosi się do jego tomiku poezji pt. „Dni uciekają jak dzikie konie za wzgórza”. Postać Bukowskiego pojawia się też w piosence zespołu Red Hot Chili Peppers pt. „Mellowship Slinky in B Major”.

Świat filmu również nie pozostał obojętny na Charlesa Bukowskiego. Wśród adaptacji jego twórczości warto wymienić wspomniane wcześniej „Faktotum” z 2005 r., ale też „Szaloną miłość” Dominique'a Deruddere'a, nakręcona na podstawie różnych tekstów pisarza. W 2013 r. powstał również film biograficzny pt. „Bukowski”, w którym w rolę kontrowersyjnego literata wciela się Josh Peck.

Sam Bukowski stworzył scenariusz do „Ćmy barowej” Barbeta Schroedera. Chinaskiego zagrał w tym obrazie Mickey Rourke, a autor opisał swoją przygodę z przemysłem filmowym w powieści „Hollywood”.