W grudniu 2023 r. Polski Instytut Ekonomiczny przeprowadził badanie wśród pracowników tysiąca rodzimych przedsiębiorstw i stworzył ranking „Work-life balance a elastyczne formy organizacji pracy”. Można się z niego dowiedzieć, że Polacy pracują średnio ponad 40 godzin tygodniowo, przez co trudno znaleźć im czas na odpoczynek. Jak w tym zestawieniu wypadamy na tle innych krajów?
Work-life balance (z ang. równowaga pomiędzy życiem zawodowym i prywatnym) jest jednym z parametrów Better Life Index – wskaźnika służącego do porównywania poziomu życia. O jego normie i natężeniu decyduje udział osób pracujących bardzo długo (ponad 50 godzin tygodniowo), ilość czasu poświęconego na codzienny odpoczynek (spotykanie się z przyjaciółmi czy rodziną, rozwijanie hobby, oglądanie telewizji czy korzystanie z komputera) oraz higiena i dbanie o siebie, do czego zalicza się zdrowe odżywanie oraz odpowiednia ilość snu.
Długie godziny spędzone w pracy mogą szkodzić zdrowiu, podwyższać poziom stresu oraz zagrażać bezpieczeństwu w miejscu wykonywania zawodu. Polski Instytut Ekonomiczny przypomniał w swoim raporcie, że im więcej czasu poświęcamy pracy, tym mniej możemy go przeznaczyć na inne aktywności. Tymczasem odpowiednia liczba godzin wolnych i wartościowy sposób ich wykorzystania są istotne dla dobrostanu ludzi i korzystnie wpływają na ich zdrowie psychiczne i fizyczne.
W których krajach pracuje się najwięcej, a w których najmniej?
Według danych opisanych w publikacji „Work-life balance a elastyczne formy organizacji pracy” ranking najbardziej zapracowanych obywateli w poszczególnych państwach przedstawia się następująco:
1. Grecja – 41 godzin pracy tygodniowo
2. Polska – 40,4 godzin pracy tygodniowo
3. Bułgaria – 40,2 godzin pracy tygodniowo
4. Rumunia – 40,1 godzin pracy tygodniowo
5. Portugalia – 40 godzin pracy tygodniowo.
Z kolei do krajów, gdzie liczba godzin pracy jest najmniejsza, zaliczają się:
1. Holandia – 33,2 godzin pracy tygodniowo
2. Niemcy – 35,3 godzin pracy tygodniowo
3. Dania – 35,6 godzin pracy tygodniowo
4. Austria – 36 godzin pracy tygodniowo
5. Finlandia – 36,3 godzin pracy tygodniowo.
Według raportu Polacy pracują o ok. 3 godziny tygodniowo więcej niż przeciętny Europejczyk i aż o 8 godzin więcej niż najkrócej pracujący Holendrzy.
Kto potrafi zachować balans?
W wynikach badań Polskiego Instytutu Ekonomicznego znalazło się także zestawienie pokazujące, jaki obywatele poszczególnych państw mają stosunek do swojego zatrudnienia i jak to się przekłada na ich życie osobiste (odpoczynek, rozwijanie hobby itp.).
Konkretnym krajom przyznano punkty w zależności od liczby godzin, które ich mieszkańcy w ciągu dnia poświęcali na aktywności inne niż praca. Maksymalnie można było zdobyć 10 punktów i do tej wartości najbardziej zbliżyły się:
1. Włochy (9,4 pkt)
2. Dania (8,6 pkt)
3. Norwegia (8,5 pkt)
4. Hiszpania (8,4 pkt)
5. Holandia (8,3 pkt).
Natomiast państwami, w których najtrudniej zachować work-life balance, okazały się Meksyk (0,4 pkt) i Kolumbia (0,6 pkt).
Czy Polacy potrafią pogodzić pracę z życiem osobistym?
W rankingu uwzględniającym umiejętność utrzymania równowagi pomiędzy pracą a czasem wolnym Polska uplasowała się pośrodku zestawienia i otrzymała 6,4 punktu. Wynik ten może napawać optymizmem w porównaniu do niechlubnego drugiego miejsca uzyskanego na liście krajów, których obywatele pracują najdłużej w ciągu tygodnia.
Wychodzi więc na to, że chociaż Polacy pracują naprawdę długo, to jednak zazwyczaj potrafią znaleźć złoty środek i są w stanie poświęcić sporo czasu również na życie prywatne, choć wciąż wiele mogą nauczyć się od zachodnich sąsiadów.
Jak uzyskać życiową równowagę?
Autorzy raportu „Work-life balance a elastyczne formy organizacji pracy” nie mają wątpliwości, że zmniejszenie liczby godzin pracy w tygodniu zdecydowanie przyczyniłoby się do uzyskania potrzebnego balansu.
Do najważniejszych czynników poprawiających wydajność i ogólną jakość życia zaliczają:
- Promowanie aktywności fizycznej – ruch ma bezpośredni wpływ na zdrowie psychiczne pracowników, dlatego bardzo ważne jest, żeby firmy oferowały wsparcie finansowe w tym zakresie.
- Elastyczne godziny pracy – ułatwieniem dla dużej grupy zatrudnionych byłaby również elastyczność. Dzięki temu wiele osób mogłoby pogodzić pracę z innymi zobowiązaniami, jak np. opieka nad dzieckiem czy studia. Ponadto najczęściej ludzie nie są w stanie skoncentrować swojej uwagi przez osiem godzin z rzędu, co odbija się na jakości wykonywanych przez nich zadań.
- Możliwość pracy zdalnej – jeśli jest to wykonalne, pracodawca powinien umożliwić pracę zdalną lub hybrydową. Nie wszyscy bowiem będą tak samo efektywnie wykonywać swoje obowiązki w biurze. Duże znaczenie ma to też dla osób dojeżdżających do miejsca zatrudnienia. Jeden lub dwa dni w tygodniu przeznaczone na home office byłyby dla nich znaczącą oszczędnością czasu, który mogliby poświęcić rodzinie lub odpoczynkowi.
