Skrzynia automatyczna w samochodach zyskuje coraz większa popularność. Raz, że to rozwiązanie po prostu wygodne, a dwa, że sami producenci wycofują skrzynie mechaniczne z oferty, więc wybór modeli z „manualem” jest coraz mniejszy. Co prawda wydawać by się mogło, że jazda automatem to nic prostszego, jednak kierowcy powinni pamiętać o kilku żelaznych zasadach dotyczących eksploatacji, w przeciwnym razie narażają się na wysokie koszty napraw.
Nowoczesne skrzynie automatyczne w niczym nie przypominają dawnych „automatów” – tamte były powolne, obniżały osiągi auta jednocześnie zwiększający apetyt na paliwo. Współczesne przekładnie automatyczne (szczególnie dwusprzęgłowe) są szybsze niż kierowca, mają specjalne tryby manualnej zmiany biegów i działają bez opóźnień czy irytujących szarpnięć. Mimo że są droższe, klienci coraz częściej wybierają auta (fakt, że bardzo często nie mają po prostu innego wyboru) ze skrzyniami automatycznymi.
Jak jeździć autem z automatyczną skrzynią biegów?
Najważniejsza zasada to ta, że w przypadku aut z automatyczną skrzynią pedałami (gazem i hamulcem, pedał sprzęgła nie występuje) operujemy prawą nogą. Za pomocą dźwigni zmiany biegów lub, coraz częściej, niewielkiego przełącznika trzeba tylko wybrać odpowiednie przełożenie, aby ruszyć w przód lub cofnąć.
P oznacza pozycję parkingową skrzyni, N to pozycja neutralna (praktycznie używana wyłącznie podczas ewentualnego holowania), D oznacza jazdę do przodu (od „Drive”), natomiast R to cofanie (od ang. „reverse”).
Każda zmiana przełożenia wymaga wciśnięcia pedału hamulca, podczas jazdy natomiast skrzynia sama zmienia biegi, zgodnie z sytuacją drogową – na przykład podczas płynnej jazdy szybko wrzuca kolejne przełożenia, aby oszczędzać paliwo, jednak gdy kierowca mocniej wciśnie gaz, sama też zredukuje, nawet o kilka przełożeń.
Kierowca ma też najczęściej przejść w tak zwany tryb manualny – może wtedy sam zmieniać biegi (przypominamy, bez wciskania pedału sprzęgła, którego w aucie z automatyczną skrzynią biegów nie ma) z pomocą łopatek umieszczonych przy kierownicy lub samą dźwignią (symbole „+” i „–”).
Zmiana biegów w automacie
Kluczowe przy jeździe z „automatem” jest to, aby poszczególne przełożenia wybierać dopiero wtedy, gdy auto się całkowicie zatrzymało – na przykład z R na D. W przeciwnym razie narażamy mechanizmy skrzyni na ogromne przeciążenia, co z pewnością wpłynie na jej żywotność.
Ekspert Szkoły Auto Skody, Piotr Frąckowiak, radzi też, jak jeździć samochodem z automatem w korku: „Przede wszystkim, jazda automatem w korku jest dużo przyjemniejsza, ponieważ nie musimy co chwila wciskać pedału sprzęgła i zmieniać biegów. Nie każdy kierowca wie, jak jeździć automatem w korku, więc warto zaznaczyć, że w czasie krótkotrwałego zatrzymania samochodu nie musimy zmieniać przełożenia na P, wystarczy, że będziemy wciskali pedał hamulca, a po jego odpuszczeniu nasz samochód płynnie ruszy.”
Co ile wymieniać olej w automatycznej skrzyni biegów?
Nie wszyscy mogą wiedzieć, że aby skrzyni automatyczna działała bezawaryjnie, należy wymieniać olej, który znajduje się przekładni i zapewnia odpowiednie smarowanie jej podzespołów, a także reguluje temperaturę czy chroni przed korozją. W większości przypadków wymiana oleju w skrzyni biegów powinna odbyć się co 60-80 tysięcy kilometrów. Przekroczenie tych interwałów może skutkować coraz mniejszą płynnością pracy skrzyni, szarpaniem, a ostatecznie kosztowną awarią.
Jak jeździć automatem w górach?
Tam, gdzie drogi są często nachylone pod dużym kątem, szczególnie na zjazdach, kierowca musi pamiętać o odpowiedniej technice jazdy. Jak mówi ekspert Szkoły Auto Skody „Podczas jazdy automatem w terenach górskich kierowca nie musi zaprzątać sobie głowy kwestią doboru odpowiedniego przełożenia na podjazdach. Jednocześnie należy pamiętać, że podczas zjeżdżania z góry, szczególnie na dłuższych odcinkach powinno hamować się silnikiem, by nie przegrzać hamulców. W takim celu używamy ręcznego trybu zmiany biegów – w klasycznym automacie, np. pięciobiegowym, zrzucamy bieg z D na 4, co powoduje, że skrzynia będzie operowała w zakresie od 1 do 4 biegu, czyli przy zjeździe z góry nie przerzuci biegu na 5. Jeśli mimo to jadąc ze zdjętą nogą z gazu czujemy, że auto przyspiesza, zmieniamy bieg z 4 na 3 i tak dalej, według potrzeby.”
W ten sposób oszczędzimy układowi hamulcowego wysiłku, obniżymy zużycie paliwa i sprawimy, że jazda będzie dużo bezpieczniejsza.
Przeczytaj także: Jak skrobać szyby w samochodzie?
Jak wyprzedzać autem ze skrzynią automatyczną i co to jest kickdown?
Większość skrzyń automatycznych wyposażono w funkcję tak zwanego kickdownu. Co to takiego? Otóż w pewnych sytuacjach, na przykład w trakcie wyprzedzania, gdy potrzebujemy maksymalnej siły napędowej i wysokich obrotów silnika, kierowca może wcisnąć pedał przyspieszenia do oporu, co wymusi na skrzyni automatycznej redukcję biegów. Często, co bardziej wytrawni kierowcy, mogą wręcz poczuć punkt delikatnego oporu na pedale gazu, po przekroczeniu którego aktywowany jest kickdown.
Czego unikać podczas jazdy ze skrzynią automatyczną?
W trakcie jazdy nie należy zmieniać przełożenia na neutralne – nie dość, że pozbawimy się możliwości przyspieszenia, to jeszcze wzrośnie zużycie paliwa. Jak mówi Piotr Frąckowiak, w walce o jak najniższe spalanie, „warto unikać jazdy na wysokich obrotach w trybie sportowym skrzyni, wciskając mocno pedał gazu. Często wystarczy lekko odjąć gaz, aby skrzynia przerzuciła bieg na wyższy. Gdy konieczne jest wytracenie prędkości, odpuszczamy gaz, a skrzynia, wraz ze spadkiem prędkości, redukuje kolei biegi”.
Przeczytaj także: Jakie są konsekwencje jazdy na zbyt wysokich obrotach?
