Orzeczenie Komisji Etyki TVP S.A. z dnia 20.05.2010 w sprawie filmu „Solidarni 2010”, wyemitowanego 26.04.2010 r. w TVP1
Komisja Etyki otrzymała wnioski: dyrektora Biura Zarządu i Spraw Korporacyjnych – Macieja Muzyczuka oraz p.o. dyrektora Biura Koordynacji Programowej – Janusza Cieliszaka, o ocenę filmu „Solidarni 2010” wyemitowanego 26 kwietnia 2010 r. w TVP1. Komisja otrzymała także e-maile krytykujące autorów filmu i żądające ich obrony.
W związku z tym Komisja otworzyła postępowanie wyjaśniające:
- obejrzała kopię nagrania ww. filmu,
- zapoznała się z analizą filmu „Solidarni 2010” przygotowaną przez Zespół Rozwoju
Zawodowego w Biurze Koordynacji Programowej,
- przeprowadziła rozmowy z autorami filmu: Janem Pospieszalskim i Ewą Stankiewicz
oraz producentem – Robertem Kaczmarkiem. Ówczesny dyrektor TVP1 – Wojciech
Hoflik, mimo ponawianego zaproszenia, nie przybył na rozmowę z Komisją.
Na tej podstawie Komisja Etyki TVP S.A. orzeka, co następuje:
Wolność słowa i wypowiedzi wymaga odpowiedzialności za publikowany (emitowany) tekst, obraz i dźwięk. Dziennikarze telewizji muszą jednak mieć świadomość, że ich odpowiedzialność jest szczególna. Wynika ona z nieporównywalnego z innymi mediami zasięgu przekazu telewizyjnego i masowości jego odbioru.
Autorzy i TVP1 naruszyli, obowiązujące w TVP, następujące zasady etyki:
Par. 1. Dziennikarz telewizji publicznej wobec odbiorców
Zadaniem i rolą dziennikarza jest realizacja prawa każdego człowieka do informacji oraz do udziału w debacie publicznej znajdującej swój wyraz w programie telewizyjnym.
Racją wyprodukowania i emitowania programu winno być domniemane zainteresowanie odbiorców i/lub dobro publiczne, a nie interes autora, redaktora czy wydawcy.
Program najsilniej wyraża tezę, że ci, którzy przed katastrofą wypowiadali się o prezydencie i parze prezydenckiej krytycznie, to nie są prawdziwi Polacy i prawdziwi patrioci i nie mają obecnie prawa do żalu i żałoby. Autorzy filmu poprzez intencjonalny montaż legitymizują tę tezę, wielokrotnie artykułowaną przez wypowiadające się osoby. Takie kryterium selekcji materiału, dokonywania wyboru i tworzenie zestawień jest niezgodne z zasadami rzetelności zawodowej. Według programu społeczeństwo dzieli się na „prawdziwych Polaków i prawdziwych patriotów oraz resztę”.
Efektem przyjętych koncepcji montażowych jest program naruszający zasady bezstronności i rzetelności nawet wówczas, gdy autentyzm zamieszczonych wypowiedzi nie budzi wątpliwości.
Autorzy dysponowali zapisem ok. 60 godzin materiału reporterskiego, realizowanego przez dwie ekipy producentów zewnętrznych, pracujących dla potrzeb różnych programów. W programie „Solidarni 2010” zamieścili wybór wypowiedzi ok.100 osób z kilkudziesięciu (jeśli nie więcej) tysięcy osób, które były przed Pałacem Prezydenckim. Większość z nich sama podeszła do Jana Pospieszalskiego stojącego przy kamerze nieoznakowanej logiem TVP.
Jan Pospieszalski – współautor programu, który był rzeczywistym animatorem ujawnienia postaw, poglądów i wszystkich dopuszczalnych i możliwych wypowiedzi, ich odbiorcą i adresatem, nie pojawia się na ekranie, by spełnić funkcję występującego w imieniu telewizji publicznej, aktywnego moderatora i komentatora, co w pewnym zakresie mogłoby tłumaczyć jednostronność wyrażanych w programie opinii.
» Orzeczenie Komisji Etyki TVP S.A. z 25.02.2010 r. w sprawie odwołania Pani Anny Grabianowskiej-Szymczak od orzeczenia z 17.12.20
Komisja Etyki TVP otrzymała odwołanie p.Anny Grabianowskiej-Szymczak od orzeczenia z dnia 17.12.2009 r. Autorka materiału "Komorów gminą?" - Kurier Mazowiecki TVP Warszawa z 15 czerwca 2009 r. - stwierdziła, że orzeczenie "zawiera nieprawdziwe informacje. Nieprawdy stawiają mnie w złym świetle, ale wystawiają także złe świadectwo Komisji". I dalej: "nie jest prawdą, że Komisja Etyki TVP w ramach postępowania wyjaśniającego przeprowadziła ze mną rozmowę". Następnie opisała szczegółowo przebieg przygotowywania materiału, a w kwestii wyemitowanego dwa miesiące później sprostowania napisała, że ”nie zna jego treści i nie była jego autorką".
Wobec ujawnienia faktów i okoliczności nieznanych Komisji przy formułowaniu orzeczenia z 17 grudnia 2009 r. Komisja Etyki otworzyła postępowanie wyjaśniające:
- przeanalizowała ponownie tekst pierwotnej skargi, odwołania oraz dokumentów otrzymanych z Biura Prawnego TVP S.A.,
- przeprowadziła rozmowę z p. Anną Grabianowską-Szymczak i przeprosiła za uchybienie popełnione przy wydawaniu pierwszego orzeczenia,
- przeprowadziła rozmowę z wydawcą Małgorzatą Pawłowską.
Na tej podstawie Komisja Etyki TVP wycofuje orzeczenie z dnia 17 grudnia 2009 r. i orzeka, co następuje:
Relacja z konferencji prasowej Komitetu Honorowego Inicjatywy Społecznej na Rzecz Nowej Gminy Komorów była przygotowywana w dobrej wierze i była kolejnym materiałem w tej sprawie wyemitowanym w Kurierze Mazowieckim.
Autorka materiału i wydawca podejmowały działania, by uzyskać wszystkie istotne informacje ważne dla rzetelnego przedstawienia konfliktu. Splot okoliczności oraz choroba wójta spowodowały nieumieszczenie w materiale stanowiska władz gminy.
Mediacje podejmowane przez Biuro Prawne TVP S.A., o czym Komisja Etyki TVP nie wiedziała, oraz wyemitowane na antenie sprostowanie, Komisja uznaje za spełnienie oczekiwań zawartych w skardze.
Sekretarz organizacyjny Przewodnicząca Komisji Etyki TVP S.A.
Ignacy Rutkiewicz Katarzyna Proniewicz-Jaszczak » Orzeczenie Komisji Etyki TVP S.A. z 14.01.2010 r. w sprawie programu „Równiejszy” wyemitowanego 18.10.2009 r. w TVP Info
Komisja Etyki otrzymała prośbę dyrektora TVP Info Jacka Snopkiewicza o ocenę programu "Równiejszy", wyemitowanego w TVP Info 18 października 2009 r.
W związku z tym Komisja Etyki otworzyła postępowanie wyjaśniające:
- obejrzała kopię nagrania w.w. programu,
- zapoznała się z analizami programu wykonanymi przez Kazimierza Żórawskiego i Halinę Marszałek,
- przeprowadziła rozmowę z autorką programu Małgorzatą Cecherz.
Na tej podstawie Komisja Etyki TVP orzeka, co następuje:
Autorka i wydawca programu w sposób rażący zignorowali i złamali obowiązujace zarówno pracowników, jak i współpracowników TVP "Zasady etyki dziennikarskiej w Telewizji Polskiej SA".
W szczególności dotyczyło to:
Par.1 - Dziennikarz telewizji publicznej wobec odbiorców: "…Racją wyprodukowania i emitowania programu winno być domniemane zainteresowanie i/lub dobro publiczne, a nie interes autora, redaktora czy wydawcy".
Par.2 - Informacje i opinie: "Informacje należy oddzielać od opinii. Informacje powinny być bezstronne, rzetelne i dokładne, zweryfikowane w odrębnych źródłach. Opinie powinny być uczciwe, nie mogą przeinaczać faktów, nie mogą też być formułowane wskutek ingerencji czy to osób prywatnych, czy to instytucji".
Par.4 - Zbieranie i opracowanie materiałów: "…Opracowanie i montaż materiałów nie mogą zniekształcać informacji czy opinii…".
Zdaniem Komisji wskazane błędy etyczne wynikały z oczywistych błędów warsztatowych. Punktem wyjścia programu był śmiertelny wypadek na szosie. Zginął w nim kierowca, który niespodziewanie wtargnął na główną drogę z podporządkowanej. Tymczasem, skądinąd chaotyczna, narracja miała głównie charakter negatywnej biografii kierowcy jadącego główną drogą, działacza i polityka. Gros materiału, skonstruowanego wyraźnie jednostronnie, odbiegało daleko od analizy okoliczności tego zdarzenia. Tendencyjny był też dobór rozmówców, raczej nieznanych jako ekspertów w sprawach wypadków drogowych. Tragedia na szosie, zgodnie z tytułem programu mającego dowieść, że dla wymiaru sprawiedliwości są równi i właśnie równiejsi, posłużyła za pretekst do wyprodukowania materiału w stylu czarnego PR.
Program został zrealizowany w Agencji Produkcji Telewizyjnych, ale za emisję programu "Równiejszy" z 18 października 2009 r. ponosi odpowiedzialność ówczesne - w międzyczasie zresztą odwołane - kierownictwo TVP Info.
Sekretarz organizacyjny (Ignacy Rutkiewicz)Przewodnicząca Komisji Etyki TVP (Katarzyna Proniewicz-Jaszczak) » Orzeczenie Komisji Etyki TVP S.A. z 21.01.2010 r. w sprawie skargi p. Dariusza Dobrzyńskiego na program „Pytanie na śniadanie”
Komisja Etyki TVP otrzymała skargę Dariusza Dobrzyńskiego na program "Pytanie na śniadanie" TVP2 z 8 października 2009 r., któremu zarzucił stronniczość oraz nieuprawnione wkraczanie dziennikarzy telewizyjnych w sferę prywatną.
Na tej podstawie Komisja Etyki otworzyła postępowanie wyjaśniające:
- obejrzała kopię w.w. programu,
- przeprowadziła rozmowy z: Kingą Dobrzyńską, kierowniczką redakcji Alicją Resich-Modlińską, wydawcą programu Marcinem Sępiakiem oraz autorką felietonu - Lidią Oskierko.
Komisja Etyki TVP nie ma wątpliwości co do tego, że temat programu - trudności z egzekwowaniem alimentów od współmałżonka - jest ważny społecznie. Jednakże udział w tym programie, byłej żony, która jest współpracownikiem TVP, naruszył "Zasady etyki dziennikarskiej w Telewizji Polskiej SA":
Par.2 - Informacje i opinie: "Informacje należy oddzielać od opinii. Informacje powinny być bezstronne, rzetelne i dokładne…".
Par.13 - Konflikt interesów: "Należy czytelnie oddzielać swoją prywatną działalność od pracy w telewizji publicznej…".
Wprawdzie występująca w felietonie była żona została pokazana jedynie z tyłu, a jej imię i nazwisko nie pojawiło się na ekranie, niemniej udział w programie, który dotyczył szerszego problemu społecznego, ale egzemplifikował to na przykładzie jej sprawy osobistej, był i jest nie do przyjęcia w świetle obowiązujących w TVP standardów etycznych.
Sekretarz organizacyjny
(Ignacy Rutkiewicz)Przewodnicząca Komisji Etyki TVP S.A. (Katarzyna Proniewicz-Jaszczak) » Orzeczenie Komisji Etyki TVP S.A.17.12.2009 r. ws skargi Zastępcy Wójta gm. Michałowice inż. Krzysztofa Grabka
Zastępca Wójta gminy Michałowice inż. Krzysztof Grabka wystąpił do Komisji Etyki TVP S.A. ze skargą na materiał „Komorów Gminą?” wyemitowany w Kurierze Mazowieckim 22 czerwca 2009 r. W swojej skardze stwierdził „niezachowanie należytej staranności przy przygotowaniu i realizacji programu”, a za „szczególnie bulwersujące” uznał stwierdzenie, że „wójt gminy ani też jego zastępca nie znaleźli czasu na rozmowę. Nie podano przyczyn tego stanu rzeczy. W tym czasie Roman Lawrence – wójt gminy Michałowice przebywał na zwolnieniu lekarskim, walczył z choroba nowotworową (…). Zmarł 20 czerwca 2009 r.”.
W związku z tym Komisja Etyki TVP S.A. otworzyła postępowanie wyjaśniające:
- zapoznała się z wyjaśnieniami autorki materiału, Anny Grabianowskiej;
- przeprowadziła z nią rozmowę;
- zapoznała się z pismem Biura Prawnego TVP S.A. dotyczącym wyemitowania w Kurierze Mazowieckim 27 sierpnia 2009 r. materiału prostującego uprzednie nieprawdziwe informacje oraz uzgodnienia tej formy sprostowania z władzami gminy Michałowice.
Na tej podstawie Komisja Etyki TVP S.A. orzeka, co następuje:
W materiale „Komorów Gminą?” wyemitowanym w Kurierze Mazowieckim 22 czerwca 2009 r. zostały złamane „Zasady etyki dziennikarskiej w Telewizji Polskiej S.A.”,
Par. 2 Informacje i opinie:
„(…) Informacje powinny być bezstronne, rzetelne i dokładne, zweryfikowane w odrębnych źródłach (…)”;
Par. 2 Sprostowania i odpowiedzi:
„Omyłki i błędy należy sprostować w odpowiednim miejscu programu i możliwie najkrótszym terminie (…)”.
Komisja Etyki TVP S.A. przyjmuje do wiadomości fakt sprostowania nieprawdziwych informacji zawartych w materiale Kuriera Mazowieckiego z 22 czerwca 2009 r., jednakże stwierdza, że dwumiesięczny termin sprostowania nie odpowiada stosownym dyspozycjom „Zasad etyki dziennikarskiej w TVP S.A.”.
Sekretarz organizacyjny Przewodnicząca Komisji Etyki TVP S.A.
Ignacy Rutkiewicz Małgorzata Żarnecka » Orzeczenie Komisji Etyki TVP S.A. z 26 listopada 2009 r. ws skargi p. Beaty Watrak na program „Celownik” z dnia 5 września 2008
"Realizatorzy programu nie sprawdzili ludzi, na których zawołanie przyjechali - napisała w swojej skardze p. Watrak. Małżeństwo szkalujące moją mamę ma dwa prawomocne wyroki skazujące, a w toku jest proces za groźby z nożem. W Grodysłowicach ta para jest znana z takich zachowań. Wystarczyło porozmawiać z mieszkańcami. Nierzetelni repoprterzy tego nie zrobili". I dalej: "Żądam natychmiastowego zdjęcia tego reportażu z internetu oraz wyciągnięcia konsekwencji w stosunku do realizujących program".
W związku z tym Komisja Etyki otworzyła postępowanie wyjaśniające:
- obejrzała inkryminowane wydanie programu "Celownik"
- przeprowadziła rozmowy: z autorką reportażu Magdaleną Gorostiza, wydawcą Leszkiem Wieliczko oraz redaktor prowadzącą Anną Mentlewicz.
Na tej podstawie Komisja Etyki TVP orzeka, co następuje.
Wydanie programu "Celownik" z 5 września 2008 r. naruszyło "Zasady etyki dziennikarskiej w Telewizji Polskiej SA":
p.1- Dziennikarz telewizji publicznej wobec odbiorców:
"…Racją wyprodukowania i emitowania programu winno być domniemane zainteresowanie odbiorców i/lub dobro publiczne, a nie interes autora, redaktora czy wydawcy."
p.2 - Informacje i opinie:
"…Informacje powinny być bezstronne, rzetelne i dokładnie zweryfikowane w odrębnych źródłach…"
p.7 - Ochrona prywatności i intymności:
"Każdy ma prawo do ochrony swojej prywatności i intymności…"
Temat wydania programu "Celownik"TVP1 z dnia 5 września 2008 r. - konflikt sąsiedzki wkraczający w sferę intymną wymienionej z imienia i nazwiska osoby - wymagał od autorki i wydawcy szczególnej delikatności i odpowiedzialności. Tymczasem został zrealizowany w stylu tabloidów, tak jak gdyby celem było epatowanie odbiorców, a przedstawione w nim wydarzenia sprzed wielu lat miały w istocie charakter niemożliwych do udowodnienia pomówień, które naruszyły dobre imię oskarżanej osoby.
Przewodnicząca Komisji Etyki TVP S.A.
Małgorzata Żarnecka
Sekretarz organizacyjny
Ignacy Rutkiewicz »
