Nagroda, której patronem jest Oskar Kolberg – etnograf, folklorysta, kompozytor – została ustanowiona w 1974 roku i jest przyznawana w sześciu kategoriach: w dziedzinie twórczości artystycznej indywidualnej (sztuk plastycznych, literatury ludowej, muzyki instrumentalnej, śpiewu, tańca), kapel i zespołów folklorystycznych, w dziedzinie działalności badawczej, dokumentacyjnej, animacji i upowszechniania kultury ludowej. Wyróżnienia honorowe są przyznawane instytucjom i organizacjom szczególnie zasłużonym dla rozwoju i popularyzacji polskiej sztuki ludowej i folkloru.
Laureatami 45. edycji Nagrody im. Oskara Kolberga zostali:
- Antoni Gluza – mistrz gry na żywieckich dudach, heligonce, okarynie, piszczałkach pasterskich, znawca archaicznego repertuaru obrzędowego, gwary, kierownik kapel, zbieracz, dokumentator i popularyzator lokalnej kultury tradycyjnej
Szczyrk, Żywiecczyzna, woj. Śląskie
- Czesława Lewandowska – koronkarka i wykonawczyni plastyki obrzędowej i dekoracyjnej, popularyzatorka i mistrzyni kurpiowskiego rękodzieła ludowego
Ostrołęka, Kurpie, woj. Mazowieckie
- Helena Miazek – wycinankarka, popularyzatorka łowickiego folkloru
Chąśno, Łowickie, woj. Łódzkie
- Dionizy Purta – rzeźbiarz ludowy, animator i popularyzator kultury ludowej
Białystok, Podlasie, woj. Podlaskie
- Zofia Tarasiewicz – śpiewaczka ludowa, popularyzatorka dziedzictwa górali czadeckich, obrzędowości, plastyki, tradycji kulinarnych
Bolesławiec, woj. Dolnośląskie
- Józef Tomczyk – skrzypek ludowy
Mroczki Małe, Sieradzkie, woj. Łódzkie
- Helena Kołodziej – poetka ludowa
Wielkolas, pow. lubartowski, woj. Lubelskie
- Kapela Ludowa „Mogilanie”
Mogilany, Krakowiacy Zach., woj. Małopolskie
- Zespół Śpiewaczy z Mroczek Małych
Mroczki Małe, pogranicze Sieradzkiego i Wielkopolski, woj. Łódzkie
- Zespół Góralski „Zornica”
Zakopane, Podhale, woj. Małopolskie
- Antoni Malczak – regionalista, działacz kultury, muzyk, pedagog, społecznik, autor programu ochrony dziedzictwa kulturowego i promocji kultury regionalnej, organizator i animator, wieloletni dyrektor Małopolskiego Centrum Kultury Sokół w Nowym Sączu
Nowy Sącz, woj. Małopolskie
- Lech Śliwonik – teatrolog, profesor Akademii Teatralnej im. A. Zelwerowicza w Warszawie, prezes Zarządu Głównego Towarzystwa Kultury Teatralnej, badacz i znawca polskiego teatru amatorskiego, teatru ludowego; inicjator i koordynator dokumentalista Sejmików Wiejskich Teatrów
Warszawa, woj. Mazowieckie
- „Pismo Folkowe” – wydawane przez Akademickie Centrum Kultury Uniwersytetu Marii Curie–Skłodowskiej „Chatka Żaka” i Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej we współpracy ze Stowarzyszeniem Animatorów Ruchu Folkowego
Lublin, woj. Lubelskie
- Polonia Polish Folk Song & Dance Ensemble
Chicago (Stany Zjednoczone)
Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego powierzył realizację konkursu Instytutowi Muzyki i Tańca we współpracy z Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu i jego oddziałem – Muzeum im. O. Kolberga w Przysusze. Fundatorami nagród finansowych są Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Fundacja „Cepelia” Polska Sztuka i Rękodzieło w Warszawie oraz Samorząd Województwa Mazowieckiego. Laureaci otrzymają Medale im. Oskara Kolberga według projektu Anny Jarnuszkiewicz oraz pamiątkowe dyplomy.
