(CHINATOWN)Dramat kryminalny, 130 min, USA 1974Reżyseria: Roman PolańskiScenariusz: Robert Towne Zdjęcia: John A. Alonso Muzyka: Jerry Goldsmith Występują: Jack Nicholson, Faye Dunaway, John Huston, Perry Lopez, John Hillerman, Darrell Zwerling, Diane Ladd, Roy Jenson, Roman Polański, Dick Bakalyan, Bruce Glover i inniDzieło Romana Polańskiego, jedno z najgłośniejszych wydarzeń artystycznych 1974 roku, otrzymało aż dziesięć nominacji do Oscara, m.in. w kategoriach najlepszy film, reżyseria, muzyka oraz najlepszy aktor (Jack Nicholson), aktorka (Faye Dunaway). Złotą statuetkę Akademia Filmowa wręczyła Robertowi Towne za scenariusz. Branżowy magazyn "Sight and Sound" oznaczył "Chinatown" czterema gwiazdkami, najwyższą klasyfikacją, którą tenże miesięcznik przyznawał zaledwie kilku filmom w roku. Najlepszy obraz Romana Polańskiego od czasów "Noża w wodzie" - pisali recenzenci amerykańskiej prasy fachowej. Uwagę krytyki zwróciła również znakomicie oddająca atmosferę lat 30. muzyka Jerry'ego Goldsmitha, amerykańskiego kompozytora, zdobywcy kilkunastu nominacji do Oscara. Goldsmith jest autorem popularnych kompozycji do seriali telewizyjnych oraz filmów, m.in. "Freud" "Planeta małp", "Patton", "Star Trek", a także "Omen", za który otrzymał złotą statuetkę. "Chinatown" był pierwszym filmem polskiego reżysera, do którego on sam nie napisał scenariusza. Jednak, jak powiedział w jednym z wywiadów, spędził dwa miesiące, przerabiając tekst z Bobem Towne. Główną rolę Polański powierzył Jackowi Nicholsonowi, jednemu z najwybitniejszych współczesnych artystów amerykańskich. Detektyw J. J. Gittes z "Chinatown" w wykonaniu Jacka Nicholsona jest jakby wyjęty żywcem z "czarnych" klasycznych powieści Dashiella Hammeta i Raymonda Chandlera, przypomina osławionych prywatnych detektywów SamaSpade'a czy Philipa Marlowe'a. Miliardera Noaha Crossa zagrał z kolei 68 - letni wówczas John Huston, słynny reżyser "czarnej serii", twórca m.in. "Sokoła maltańskiego" (1942). W jednego z gangsterów będących na usługach Crossa wcielił się sam Roman Polański. Akcja "Chinatown" rozgrywa się w latach 30. w Los Angeles. Do biura prywatnego detektywa J. J. Gittesa, specjalizującego się w sprawach matrymonialnych, zgłasza się pewna kobieta. Podając się za żonę Hollisa Mulwraya, kierującego przedsiębiorstwem zaopatrzenia w wodę i energię całego okręgu miejskiego, prosi go o zdobycie dowodów zdrady swego męża. Gittes dostarcza jej zdjęcia Hollisa z dziewczyną, które zostają opublikowane w gazecie, sprawa nabiera posmaku skandalu. Wkrótce potem nadchodzi wiadomość o tragicznej śmierci Mulwraya, którego ciało wyłowiono ze zbiornika z wodą w pobliżu miasta. Śledzący sprawę detektyw Gittes odkrywa, że zmarły był przeciwny budowie tamy wodnej. Dowiaduje się też, że żoną Mulwraya jest Evelyn, córka Noaha Crossa, jego byłego wspólnika, a nie kobieta, która się za nią podawała. Cross był autorem projektu nowej tamy, który wywołał spore zamieszanie. Sprawa staje się coraz bardziej skomplikowana, ale Gittes nie daje za wygraną. Postanawia za wszelką cenę rozwikłać tę tajemniczą zagadkę. Nieustraszony stróż prawa nie zraża się nawet wówczas, gdy kilku gangsterów dobiera mu się do skóry. Wkrótce zamordowana zostaje Ida Sessions, która udawała żonę Mulwraya. Z Gittesem współpracuje piękna Evelyn, z którą detektyw nawiązuje romans. Jego zdumienie jest ogromne, kiedy pewnego razu odkrywa w domukochanki dziewczynę, z którą romansował jej zamordowany mąż.