Ekranizacja jednej z najpoczytniejszych powieści Henryka Sienkiewicza. Powstała w roku 1911 i była ostatnim ukończonym dziełem pisarza. Pierwowzorem Nel stała się 10 - letnia adoptowana córka przyjaciela Sienkiewicza. Próby sfilmowania "W pustyni i w puszczy" podejmowali przed wojną Amerykanie, a także Włosi i Niemcy. Przewidując jednak duże trudności, wycofali się przed rozpoczęciem zdjęć. Film Władysława Ślesickiego jest wierną adaptacją Sienkiewiczowskiej powieści. Wprowadzone przez reżysera zmiany są nieliczne i polegają głównie na skondensowaniu akcji. Odtwórców ról Stasia i Nel wybrano spośród tysięcy dziewcząt i chłopców. Nel zagrała Monika Rosca, wówczas ośmioletnia uczennica szkoły muzycznej. W roli Stasia wystąpił urodzony w roku 1955 Tomasz Mędrzak, wówczas uczeń IV klasy liceum, dziś znany aktor teatru "Na Woli". Widzowie pamiętają go m.in. z serialu "Dom". Film realizowano - z przerwami - blisko trzy lata. W Egipcie kręcono plenery kairskie, w Bułgarii powstały kulminacyjne sceny I części filmu - zabicie lwa i Beduinów oraz sceny ze słoniem, natomiast w Sudanie - II część filmu. Meę i Kalego zagrali amatorzy z Sudanu, a epizodyczną rolę piastunki Nel, panny Oliver - pani Stefania Mędrzakowa, matka Tomasza. W roli Saby wystąpiły dwa płowe dogi - Łoś i Apacz. Treserem obu psów był płk Franciszek Szydełko, który wcześniej przygotowywał filmowego Szarika z "Czterech pancernych". Poczciwym słoniem Kingiem, zamiast powieściowego słonia afrykańskiego był łagodny słoń indyjski z bułgarskiego cyrku. Wykorzystano też wiele cennych rekwizytów - m.in. dziewiętnastowieczny sztucer, egzemplarz "Pana Tadeusza" wydany w Paryżu w połowie ubiegłego stulecia. Druga połowa XIX wieku, Afryka w okresie powstania Mahdiego, muzułmańskiego przywódcy plemion Sudanu. Nel Rawlison i Staś Tarkowski, dzieci inżynierów pracujących przy budowie Kanału Sueskiego, zostają uprowadzeni w odwecie za uwięzienie przez Anglików siostry Mahdiego, aby stać się zakładnikami w jego siedzibie. Ojcowie organizują pościg i tylko burza piaskowa przeszkadza w szybkim odnalezieniu dzieci. Wierny pies Saba odnajduje je i pozostaje z nimi do końca wędrówki. Karawana porywaczy może poruszać się tylko nocą, ponieważ brzegi Nilu są mocno strzeżone. Zaczyna brakować wody i żywności. Do porywaczy dociera wieść o upadku Chartumu i śmierci generała Gordona, dowódcy angielskiego garnizonu. Od tej chwili Arabowie mogą bez przeszkód jechać do obozu Mahdiego. W Chartumie dzieciom pomaga i informuje o niebezpieczeństwach Grek Kaliopuli. Mahdi decyduje się odesłać Stasia i Nel do męża swojej siostry - Ismaila. Porywacze ruszają do Faszody. W trakcie przeprawy przez wąwóz skalny karawanę atakuje lew. Arabowie, którzy nie potrafią posługiwać się sztucerem, dają broń Stasiowi, ten błyskawicznie zabija i lwa, i w obronie Nel - swoich prześladowców. Oswobodzone dzieci z dwojgiem niewolników, Kalim i Meą, podążają w górę Nilu.