Braniewo określano niegdyś jako Ateny Północy. Na kartach historii zapisało się jako jeden z ważniejszych ośrodków szkolnictwa i nauki w Polsce. W średniowieczu zaliczane było do miast morskich, stanowiąc dla całej Warmii okno na świat, pośredniczyło w całym warmińskim handlu zagranicznym, posiadało prawo składu. W połowie XIV wieku zostało włączone do słynnego związku miast portowych Hanzy, a wypływające statki docierały do portów w Anglii, Szwecji, Danii i Holandii. Braniewo to pierwsza stolica Warmii i jedno z najstarszych miast w Polsce. Jego początki sięgają 1240 roku, kiedy to Krzyżacy wybudowali drewnianą warownię. W 1254 roku osada otrzymała prawa miejskie, a po po odbudowie zniszczeń spowodowanych powstaniem pruskim, trzydzieści lat później Braniewo ponownie otrzymało przywilej lokacyjny.