Dzień Ojca, który w Polsce obchodzimy 23 czerwca, jest stosunkowo młodym świętem. Swoją historią sięga bowiem początków XX w., choć jego korzenie możemy znaleźć już w wieku XV na obszarze krajów zachodniego południa Europy.
Dzień Ojca jedynie w Polsce i… Nikaragui jest obchodzony 23 czerwca. W wielu krajach i rejonach świata, podobnie jak Dzień Matki, celebrowany jest on pod odmienną datą. Najwięcej – bo aż 90 – państw jako dzień odpowiedni do uczczenia ojców uznało trzecią niedzielę czerwca.
Tak jak Stany Zjednoczone, w których historia święta rozpoczęła się oficjalnie w roku 1909 dzięki Sonorze Smart Dodd. Młoda, 27-letnia wówczas Amerykanka wychowywana była razem ze swoimi pięcioma braćmi przez tatę. Mama całej szóstki zmarła przy porodzie najmłodszego potomka, kiedy Sonora miała 16 lat.
W tamtych czasach w takiej sytuacji dzieci zazwyczaj rozdzielano i wysyłano do dalszej rodziny. William Smart, który był weteranem wojny secesyjnej i rolnikiem, nie zdecydował się jednak na taki krok. Bardzo mocno kochał swoich synów oraz jedyną córkę i nie wyobrażał sobie, aby mieli dorastać z daleka od niego.
,,Tata przyjął role zarówno ojca, jak i matki w wychowywaniu sześciorga swoich dzieci. Pełnił je z odwagą i bezinteresownością, dopóki wszyscy nie znaleźliśmy się we własnych domach
Skromne początki Dnia Ojca
Tatę darzyła ogromnym szacunkiem i miłością, a impulsem do złożenia apelu o ustanowienie Dnia Ojca było dla niej nabożeństwo i kazanie wygłoszone w Centralnym Episkopalnym Kościele Metodystów z okazji nowo ustanowionego Dnia Matki.
,,Całkowicie popierała Dzień Matki, ale czuła, że ojcowie też zasługują na miejsce w blasku słońca
– opowiadała po wielu latach jej prawnuczka Betsy Roddy.
To dlatego Sonora kilka dni później zaproponowała Sojuszowi Ministerialnemu Miasta Spokane, aby uhonorować również ojców. Ten pomysł spodobał się władzom. Zwołana rada miejska wybrała na datę święta trzecią niedzielę czerwca. Pierwszy raz Dzień Ojca obchodzony był tam 19 czerwca 1910 r.
Dodd jeździła wówczas razem z innymi zwolenniczkami i zwolennikami swojego pomysłu konnym powozem i rozdawała drobne upominki tym ojcom, którzy nie mogli uczestniczyć w oficjalnych, choć skromnych uroczystościach zorganizowanych przez miasto. Nie minęło dużo czasu, gdy gazety podchwyciły pomysł ogłoszenia święta, zwiększając tym samym zainteresowanie nim w całym kraju. Mimo to próby ustanowienia Dnia Ojca świętem ustawowym spełzły na niczym – Kongres nie przegłosował przepisów.
„Miała wspaniałego ojca”
Tak było również przy kolejnych składanych wnioskach. Finalnie dopiero w roku 1972 Dzień Ojca został uznany za święto w Stanach Zjednoczonych.,,Mieć ojca, być ojcem to zbliżyć się bardzo blisko samego serca życia
– powiedział prezydent Richard Nixon, podpisując proklamację.
W czasie, kiedy padły wspomniane słowa, Sonora miała ponad 80 lat.
,,Była naprawdę niesamowitą kobietą, jeśli pomyśleć o czasach, w których żyła. Miała też wspaniałego ojca. Ja też miałam szczęście mieć wspaniałego ojca i dziadka. Mówiła mi: «Bądź, jaka chcesz, i rób to, co chcesz». I tak sama przeżyła swoje życie
Historyczne korzenie Dnia Ojca
Mimo iż oficjalnie Dzień Ojca obchodzony jest dopiero od kilkudziesięciu lat, w rzeczywistości pierwsze ślady celebracji oddających wyrazy szacunku ojcom pochodzą z czasów znacznie bardziej odległych. Trudno powiedzieć m.in., od jak dawna Cerkiew prawosławna obchodzi Niedzielę Świętych Praojców, podczas której wspominani są wszyscy praojcowie Starego Testamentu, w tym m.in. Adam czy Abraham.
Możliwe, że to święto – celebrowane między 11 a 17 grudnia – wywodzi się z Kościoła koptyjskiego, który 20 lipca wspominał dzień ojcostwa. Ta uroczystość może sięgać nawet V w. Została ona ustanowiona na pamiątkę życia św. Józefa.
Tak samo jak dzień oddawania czci ojcom, który od co najmniej 1508 r. jest obchodzony 19 marca w Hiszpanii, Portugalii, Włoszech i kilku innych krajach.
Dzień Ojca w Polsce
W Polsce po raz pierwszy celebrowaliśmy Dzień Ojca w roku 1965. To wtedy na łamach „Expressu Ilustrowanego” Konrad Turowski zainicjował dyskusję nad ustanowieniem wspomnianego święta. Zaczął również sondować pomysł i poszukiwać odpowiedniej daty.
Zapytał o nią mieszkającego w Łodzi poetę Jana Sztaudyngera.
,,Popieram z całego serca, a dzień proponuję 23 czerwca. Jest to najkrótsza noc roku, ojciec ma labę, więc największe święto
– odparł żartobliwie artysta w rozmowie przeprowadzonej 16 czerwca.
Po kilku dniach czasopismo uznało, iż jest to data odpowiednia i ogłosiło pierwsze obchody Dnia Ojca, następnie co roku przypominając o nim. Z czasem dołączyły do niego również inne tygodniki. Kilka lat później rzeczone wydarzenie stało się świętem ogólnopolskim.
RS
Źródła:
Halley Bondy. Why there would be no Father's Day without this woman, MSNBC (17.06.2022)
Bohdan Dmochowski. Kto stoi za Dniem Taty? Obchodzimy go w Polsce od 50 lat. Express Ilustrowany (21.06.2015)
