Strażnicy miejscy są ważnym elementem kontroli ruchu drogowego. Kierowcy nie zawsze jednak wiedzą jakie właściwie mają oni uprawnienia. Za co strażnik miejski może kontrolować kierującego i kiedy ma prawo zatrzymać go do kontroli drogowej? Sprawdźmy.
Straż miejska stanowi pomocniczą służbę porządkową. Powołują ją lokalne samorządy. To także na ich barkach spoczywa jej utrzymanie. Lokalny charakter straży miejskiej nie wpływa jednak na inny fakt. Jej uprawnienia są regulowane centralnie za sprawą ustaw. I to w ustawach trzeba poszukiwać odpowiedzi na pytanie dotyczące uprawnień strażników w stosunku do kierowców.
Za jakie wykroczenia może karać straż miejska?
Lista wykroczeń drogowych, które dają straży miejskiej podstawę do podjęcia czynności, wyraźnie wskazuje art. 129b ustawy Prawo o ruchu drogowym. Mówi on m.in. o tym, że strażnicy gminni (miejscy) są uprawnieni do wykonywania kontroli ruchu drogowego wobec:
- kierującego pojazdem niestosującego się do zakazu ruchu w obu kierunkach,
- uczestnika ruchu naruszającego przepisy o zatrzymaniu lub postoju pojazdów,
- uczestnika ruchu naruszającego przepisy o ograniczeniu ruchu w strefie czystego transportu,
- uczestnika ruchu naruszającego przepisy o nacisku osi,
- uczestnika ruchu naruszającego przepisy o ruchu motorowerów, rowerów, hulajnóg elektrycznych, urządzeń transportu osobistego, pieszych oraz osób poruszających się przy użyciu urządzeń wspomagających ruch.
Na tym katalog wykroczeń obsługiwanych przez strażników miejskich się tak naprawdę kończy. Mają oni zatem mocno ograniczone uprawnienia. Bo nie mogą np. kontrolować ograniczeń prędkości czy wykroczeń polegających na nieprawidłowym wyprzedzaniu.
Przeczytaj także: Czy można nagrywać funkcjonariusza podczas kontroli? Czy policjant może zabrać kierowcy telefon?
Czy straż miejska może zatrzymywać samochody do kontroli drogowej?
W ramach powyższych uprawnień, a więc niestosowania się do znaku zakazu ruchu w obu kierunkach, zatrzymania i postoju, nacisku osi czy ograniczeń w SCT, strażnicy miejscy mają prawo zatrzymać jadący samochód. Kluczowe jest jednak to, że wyłącznie w tych przypadkach. Jeżeli kontrola drogowa miałaby dotyczyć innych czynności, możliwości takiej nie mają. No może z jednym wyjątkiem.
Straż miejska może interweniować w przypadku dostrzeżenia kierowcy, który popełnia przestępstwo. A więc np. spowodował wypadek drogowy lub prowadzi po alkoholu. W takim przypadku jednak nie mają prawa prowadzić kontroli drogowej. Mogą zatrzymać pojazd i kierującego wyłącznie do czasu przybycia na miejsce policjantów. To oni przejmują prowadzenie czynności z takim kierowcą.
Jakie jeszcze uprawnienia ma straż miejska?
W sytuacji, w której straż miejska ma prawo zatrzymać pojazd na drodze, ma prawo również do:
- sprawdzania dokumentów kierowcy i pojazdu, w tym sprawdzenia danych kierowcy i pojazdu w CEPiK.
- wydawania poleceń.
- żądania od właściciela lub posiadacza pojazdu wskazania komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie.
- ustalenia tożsamości kierującego pojazdem na podstawie danych z Rejestru Dowodów Osobistych,
- sprawdzenia nacisku osi pojazdu znajdującego się na drodze,
- używania przyrządów kontrolnych lub pomiarowych służących do określania nacisku osi pojazdu.
Powyższa lista uprawnień sprawia, że strażnik miejski może zostawić za nieprawidłowe parkowanie wezwanie za wycieraczką. Co więcej, po wizycie kierującego może oczekiwać od niego wskazania sprawcy wykroczenia. Osoba ta zostanie ukarana mandatem karnym.
Przeczytaj także: Obowiązkowa wymiana prawa jazdy. Kiedy? Kogo dotyczy?
Czy straż miejska może zatrzymać dowód rejestracyjny lub prawo jazdy?
Straż miejska nie ma uprawnień w zakresie zatrzymywania dowodów rejestracyjnych czy praw jazdy. To jednak nie oznacza, że kontrola strażników nie może się zakończyć taką czynnością. Bo mogą oni zawsze wezwać na miejsce patrol policji. Funkcjonariusze będą już mogli zrealizować obydwie procedury. Tym samym kontrola straży miejskiej może się zakończyć dla kierowcy utratą jednego z tych dokumentów lub obydwu.
Piotr Nowak
