W Polsce obowiązują przepisy, które pozwalają na odbieranie uprawnień do kierowania pojazdami osobom, uchylającym się od obowiązku płacenia alimentów. Sankcja ta nie dotyczy jednak każdego kierującego. Kto konkretnie jest narażony na jej działanie i jak wygląda procedura?
Polskie statystyki nie brzmią dobrze. W 2023 r. prawie 300 tys. osób w kraju miało zobowiązania alimentacyjne. Nie płaciło regularnie kwot zasądzonych na utrzymanie dzieci. Co gorsza, średni dług takiej osoby wynosił ponad 51 tys. zł. Osoby uchylające się od tego obowiązku powinny jednak wiedzieć, że wiąże się on z poważnymi konsekwencjami.
Kiedy można stracić prawo jazdy za alimenty?
O możliwości odebrania prawa jazdy za alimenty wyraźnie mówi art. 5 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Wskazuje on, że:
- Pierwszym krokiem jest wydanie decyzji o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych.
- Drugim krokiem jest zawnioskowanie do centralnej ewidencji kierowców o informację w sprawie, czy dłużnik alimentacyjny posiada uprawnienie do kierowania pojazdami.
- Trzecim krokiem jest poczekanie aż decyzja o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych stanie się ostateczna.
- Czwartym krokiem jest złożenie wniosku do starosty o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego wraz z odpisem tej decyzji.
Za alimenty można stracić nie tylko prawo jazdy. Na podstawie art. 209 par. 1 ustawy Kodeks karny dłużnik "podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku".
Przeczytaj także: Kiedy kierowca może stracić prawo jazdy podczas kontroli drogowej?
Kiedy dłużnik alimentacyjny zostanie uznany za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych?
W tym przypadku kryteriów jest tak naprawdę kilka. Do podjęcia takiej decyzji konieczne jest wykazanie, że dłużnik:
- uniemożliwia przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego,
- odmawia złożenia oświadczenia majątkowego,
- odmawia zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotny albo poszukujący pracy,
- odmawia bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, wykonywania prac społecznie użytecznych, prac interwencyjnych, robót publicznych, prac na zasadach robót publicznych albo udziału w szkoleniu, stażu lub przygotowaniu zawodowym dorosłych.
Za dłużnika alimentacyjnego uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych nie zostanie jednak uznana osoba, która "przez okres ostatnich 6 miesięcy wywiązywała się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50 proc. kwoty bieżąco ustalonych alimentów".
Na ile traci się prawo jazdy za alimenty?
Utrata prawa jazdy za alimenty jest bezterminowa. Dopóki kierowca posiada status dłużnika alimentacyjnego uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych, nie odzyska uprawnień. Starosta nie może wydać decyzji uchylającej zakaz prowadzenia. Co ważne, przypadek ten dotyczy także zawodowych kierowców. Chodzi o to, aby sankcja była szczególnie dotkliwa i aby "zachęcała" osoby unikające płacenia alimentów do regulowania swoich zobowiązań.
Przeczytaj także: Kod 01.06 w prawie jazdy. Jest groźniejszy, niż myślisz!
Czy można odzyskać prawo jazdy odebrane za alimenty?
Decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego można uchylić. W głos art. 5 ust. 6 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów najpierw dłużnik alimentacyjny przez okres ostatnich 6 miesięcy musi wywiązywać się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50 proc. kwoty bieżąco ustalonych alimentów. Drugim z ustawowych powodów jest utrata statusu dłużnika alimentacyjnego.
Czy po odzyskaniu prawa jazdy odebranego za alimenty trzeba zdawać egzamin sprawdzający?
Odzyskanie uprawnień do kierowania odbywa się poprzez "przekazanie do centralnej ewidencji kierowców informacji o zwrocie tego dokumentu niezwłocznie po uchyleniu decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy". To oznacza, że kierowca odzyska dokument bezwarunkowo. Nie będzie musiał składać w tej sprawie żadnego wniosku. Nie jest także konieczny egzamin sprawdzający. I to bez względu na to, ile trwało zatrzymanie uprawnień.
