Rozrywka

Wanda Rutkiewicz była pionierką kobiecego himalaizmu. Zdobyła Mount Everest i K2

Czarno-biały portret przedstawiający himalaistkę Wandę Rutkiewicz, podpierającą dłoń o brodę.
O Wandzie Rutkiewicz powstał dokument „Z góry widać lepiej. Wanda Rutkiewicz. Opowieść o kobiecie niezwykłej”. Film dostępny jest na platformie TVP VOD. Fot. TVP
podpis źródła zdjęcia

Wanda Rutkiewicz została wpisana do księgi rekordów Guinnessa jako pierwsza kobieta na świecie, która stanęła na szczycie K2. Zaginęła podczas jednej z górskich wypraw w 1992 roku, a jej ciała nigdy nie odnaleziono. Dokument „Z góry widać lepiej. Wanda Rutkiewicz. Opowieść o kobiecie niezwykłej” można obejrzeć na platformie TVP VOD.

Oglądaj film „Z góry widać lepiej. Wanda Rutkiewicz. Opowieść o kobiecie niezwykłej” w TVP VOD

Wanda Halina Rutkiewicz-Błaszkiewicz to jedna z najwybitniejszych światowych himalaistek. Była pierwszą kobietą, która zdobyła K2, pierwszą Europejką na Mount Evereście, najwyższym szczycie Ziemi. Stało się to dokładnie wtedy, gdy Karol Wojtyła został wybrany papieżem.

Wspomnienia o Wandzie Rutkiewicz. Fot. TVP
Wspomnienia o Wandzie Rutkiewicz. Fot. TVP

O osiągnięciu himalaistki z 16 października 1978 roku wypowiedział się sam Jan Paweł II:

,,

Dobry Bóg tak chciał, abyśmy tego samego dnia zaszli tak wysoko.


Wanda Rutkiewicz na Krzywej Turni w Sokolikach (lata 70.). Fot. TVP
Wanda Rutkiewicz na Krzywej Turni w Sokolikach (lata 70.). Fot. TVP

Niezwykła kobieta, Wanda Rutkiewicz

Wanda Rutkiewicz urodziła się 4 lutego 1943 w Płungianach. Z zawodu była elektronikiem. W czasach licealnych bardzo dobrze grała w siatkówkę i kandydowała nawet do gry w reprezentacji Polski. Przygodę ze wspinaczką zaczęła w Rudawach Janowickich, na skałkach koło Janowic Wielkich, w pobliżu Jeleniej Góry. Była zdeterminowaną realizatorką wspinaczkowej samodzielności kobiet, a także autorką i współautorką tekstów o tematyce alpinistycznej.

,,

Już pierwszy dzień na skałkach przyniósł mi takie doznania, które osłabiły wszystkie moje dotychczasowe fascynacje.


Wanda Halina Rutkiewicz-Błaszkiewicz była jedną z najwybitniejszych światowych himalaistek. Fot. TVP
Wanda Halina Rutkiewicz-Błaszkiewicz była jedną z najwybitniejszych światowych himalaistek. Fot. TVP

Wanda na szczycie

Polska himalaistka zdobyła osiem z czternastu ośmiotysięczników: Mount Everest, Nanga Parbat, K2, Sziszapangmę, Gaszerbrum II, Gaszerbrum I, Czo Oju i Annapurnę. 12 maja 1992 roku wyruszyła na najwyższy punkt Indii – Kanczendzongę. Po dwóch tygodniach do Polski dotarła wieść o jej zaginięciu. Ciała Wandy nigdy nie odnaleziono.


Życie smakuje najlepiej wtedy, gdy można je stracić – wyznała niegdyś himalaistka.


Wanda w jednej z rozmów przyznała, że od dzieciństwa towarzyszyło jej widmo śmierci. Straciła w górach wielu przyjaciół, a nawet życiowego partnera. 

,,

Jestem zdeterminowana i daje mi to poczucie wolności. Uwolniona od wszystkiego, co nie jest Górą i mną, wolna od strachu i obaw – bo nie mam już wyboru.


Niezwykła kobieta, Wanda Rutkiewicz, w górach. Fot. TVP
Niezwykła kobieta, Wanda Rutkiewicz, w górach. Fot. TVP

Zaginięcie Wandy Rutkiewicz

Od stycznia 2024 r. Michał Kotański pełni funkcję dyrektora Teatru Telewizji. Fot. Materiały prasowe TVP

Scena, która pulsuje rzeczywistością. Wywiad z Michałem Kotańskim o Teatrze Telewizji

Kultura
Wanda Rutkiewicz widziana była ostatnio 12 maja 1992 roku około 300 metrów przed wierzchołkiem Kanczendzongi przez meksykańskiego alpinistę Carlosa Carsolio. Mężczyzna wracał akurat ze szczytu, a zobaczywszy znajomą, przekonywał ją, by zrezygnowała ze wspinaczki i powróciła z nim do bazy. Wanda odmówiła, chcąc kontynuować wyprawę i mimo braku sprzętu biwakowego, zdecydowała się przeczekać noc na górze.

Okoliczności zaginięcia himalaistki do dziś nie są znane. Mogła zasłabnąć z wyczerpania, osunąć się z góry, spaść w przepaść, jednak cokolwiek się nie stało, jej ciała nigdy nie odnaleziono. Na przełomie lat, Wanda podczas górskich wypraw wielokrotnie ocierała się o śmierć. W chwili zaginięcia miała 49 lat.
,,

Nie chcę umierać, ale nie mam nic przeciwko śmierci w górach. Jestem z nią obeznana, byłoby to dla mnie łatwe po tym wszystkim, co przeżyłam.


Kadr z filmu o Wandzie Rutkiewicz: „Z góry widać lepiej. Wanda Rutkiewicz. Opowieść o kobiecie niezwykłej”. Fot. TVP
Kadr z filmu o Wandzie Rutkiewicz: „Z góry widać lepiej. Wanda Rutkiewicz. Opowieść o kobiecie niezwykłej”. Fot. TVP

Dokument o Wandzie Rutkiewicz

W 2022 roku powstał film dokumentalny „Z góry widać lepiej. Wanda Rutkiewicz. Opowieść o kobiecie niezwykłej” w reżyserii Bartosza Kowalskiego. Na produkcję składa się wiele niepublikowanych wcześniej zdjęć, wspomnień rodziny i przyjaciół himalaistki, w tym fragmentów archiwalnych rozmów z samą Wandą. O Rutkiewicz wypowiada się także Tadeusz Różewicz.
Więcej na ten temat