Najpiękniejsze domy pisarzy. Tak wyglądają królestwa słynnych twórców

W ogrodzie angielskim w samym sercu Yvelines można zobaczyć szlachetny, renesansowy budynek. Dom ten od 1846 r. zamieszkiwał Alexander Dumas, jeden z najwybitniejszych francuskich pisarzy XIX wieku. Nazwał go zamkiem Monte Christo i urządził na wzór rezydencji tytułowego bohatera swojej najbardziej dochodowej powieści. Uczynił z niego swój „paryski teatr”, którym z dumą chwalił się podczas organizowanych w posiadłości przyjęć.

Niestety dość krótko Dumas cieszył się swoim wzniosłym zamkiem. Już w 1849 r. musiał go sprzedać, by spłacić długi. Nowi właściciele rezydencji nie docenili wyjątkowej historii i architektury tego miejsca, stopniowo doprowadzając je do ruiny. Ocalił je dopiero Alain Decaux, założyciel Société des Amis d'Alexandre Dumas, który odrestaurował posiadłość w 1870 r.. Następnie przekształcił ją w muzeum, które dziś można zwiedzać z przewodnikiem, a nawet uczestniczyć w organizowanych tam wystawach teatralnych.

Zamek Monte Christo odzwierciedla duszę pisarza. Rzeźbione fasady mają zróżnicowane motywy. Zdobią je kwiaty oraz wzory przypominające instrumenty muzyczne oraz zwierzęta. Wewnątrz, nad każdym oknem na piętrze, Dumas umieścił portrety pisarzy dramatycznych ze wszystkich epok. Fronty zdobią herby jego przodków i poruszające motto „Kocham tych, którzy mnie kochają”. Do pomieszczeń należą sypialnia, biblioteka, a także zachwycający mauretański salon.

Obok zamku Monte Christo znajdziemy też drugi, mniejszy budynek zaprojektowany w neogotyckim stylu. To zamek If, w którym Dumas spędzał czas na pracy twórczej i gdzie napisał wiele ze swoich dzieł. Bogate dziedzictwo pisarza zostało upamiętnione wyrytymi na fasadzie gmachu tytułami powieści oraz imionami ich bohaterów. Cały dziedziniec stanowi zaś prawdziwy pomnik historii, który warto uwzględnić w swoim planie podróży do Paryża.

Z Francji przenosimy się na odległą szkocką wyspę, gdzie swoje ostatnie lata życia spędził George Orwell. To tu pisarz stworzył swoje najwybitniejsze i zarazem ostatnie dzieło „Rok 1984”, wydane ponad 70 lat temu. Co sprawiło, że artysta wybrał tak puste, niemal wymarłe miejsce na swój dom? Jak sam przyznał, szukał „odległego azylu” i wyjątkowo niedostępnej przestrzeni, do której nie można dojechać samochodem, miejsca, gdzie mógł tworzyć i pisać.

Dziś Barnhill, bo tak nazywa się dom Orwella, wciąż jest trudno osiągalnym celem. Prowadzi do niego tylko jedna jednotorowa droga, a sam budynek otacza bezkresna pustka. Wokół dostrzeżemy tylko wody Zatoki Corryvreckan – tej, która niegdyś omal nie odebrała życia pisarzowi, gdy wir wodny wciągnął jego motorówkę podczas żeglugi z synem. Odtąd każdy, kto przybywa na wyspę, jest ostrzegany o niebezpieczeństwie pływania na wodach Corryvreckan.

Właścicielami posesji, w której mieszkał Orwell, pozostaje rodzina Fletcherów. Oferują oni tygodniowy nocleg w domu z własnym wyżywieniem. Wycieczki do tego miejsca organizuje zaś Towarzystwo Orwella. Przewodzi im syn pisarza, 79-letni Richard Blair.

Zwiedzanie wnętrz rezydencji stanowi wyjątkową atrakcję ze względu na znajdujące się w niej unikatowe przedmioty. Znajdziemy tam m.in. przetarte kopie „Roku 1984”, wyblakłe mapy ścienne powojennej Europy oraz czarną maszynę do pisania, na której tworzył artysta.

W Hartford w stanie Connecticut można odkryć uroki domu Marka Twaina. Gotycka budowla z 25 pokojami zachwyca monumentalnością i stylowymi wnętrzami, jakby zatrzymanymi w czasie, w XIX wieku. Samuel Clemens (czyli Mark Twain) mieszkał tam z rodziną od 1874 do 1891 r. Później budynek stał się szkołą dla chłopców, a następnie budynkiem mieszkalnym, do czasu, gdy w 1929 r. przywrócono mu pierwotny wygląd, ocalając pamięć o pochodzeniu pisarza.

Dziś ta amerykańska posiadłość funkcjonuje jako muzeum, które jest chętnie odwiedzane przez miłośników literatury i architektury. Znajduje się tam wiele pamiątek po twórcy, m.in. koszule, meble, dekoracje. Ciekawą przestrzeń stanowi sala bilardowa, która ukazuje zamiłowanie twórcy do tej gry. To pomieszczenie stanowiło też miejsce pracy twórczej Clemensa, który napisał tu swoje najważniejsze dzieła: „Przygody Hucka Finna” i „Przygody Tomka Sawyera”.

Fanów mocnych wrażeń z pewnością zaintrygują legendy, które krążą wokół rezydencji Twaina. Na przestrzeni lat pojawiały się bowiem doniesienia od personelu domu, jakoby rezydencja była nawiedzona przez duchy (m.in. widmo młodej kobiety spacerującej po korytarzach w długiej białej sukni). Od tamtej pory dom i muzeum Marka Twaina organizuje wycieczki po zmroku po posiadłości pisarza, obfitujące w mroczne opowieści, a przy okazji ciekawostki dotyczące samego twórcy.

W opactwie Newstead Abbey mieści się dawna posiadłość poety Lorda Byrona. Wcześnie był to klasztor Augustianów. Gdy pisarz przejął budynek, zastał go w opłakanym stanie. Przeciekające dachy, brakujące elementy architektury – to wszystko przyprawiało go o dreszcze. Dom pozostawał ruiną przez długi czas, a młody Byron nie miał pieniędzy na jego naprawę. Mimo to był zdeterminowany, by pozostać w Newstead. Z czasem odkrył, że przebywanie w otoczeniu tych zgliszcz inspiruje go do tworzenia romantycznej poezji.

Byron sprzedał opactwo w 1817 r., a kolejni właściciele urządzili je w neogotyckim stylu. Zachowano jednak wiele średniowiecznych elementów, jak front zachodni czy XV-wieczne krużganki. Budynek jest teraz własnością Rady Miejskiej Nottingham i mieści muzeum z pamiątkami po Byronie. Zobaczymy tam m.in. pozłacane łóżko pisarza, przeczytamy jego listy i rękopisy, obejrzymy rysunki. Zasiądziemy również przy biurku, gdzie powstała znaczna część jego twórczości.

Wokół rezydencji możemy zwiedzić ogrody, spacerując ścieżkami wijącymi się obok jezior, stawów i wodospadów. Po drodze naszym oczom ukaże się marmurowy pomnik, który Byron wzniósł dla swojego ukochanego psa o imieniu Boatswain. Znajdziemy go w ruinach opactwa, w miejscu, gdzie niegdyś stał ołtarz.

Budynek znajdujący się w Dolinie Salinas w stanie Kalifornia był samozwańczym „Edenem” Steinbecka. Pisarz czuł, że może tam pracować i cieszyć się pięknym widokiem na Central Avenue. To tu napisał swoje pierwsze opowiadanie oraz ukończył dwie powieści „The Red Pony” i „Tortilla Flat”. Zainspirował się tym miejscem również wtedy, gdy pisał swoje największego dzieło „Na wschód od Edenu”. Opisał tam Dolinę Salinas jako krainę pełną skrajności, w której rodzą się marzenia, ale i obawy.

Budynek został zaprojektowany w wiktoriańskim stylu królowej Anny, dość popularnym na przełomie XIX i XX wieku w Ameryce. Jego charakterystyczną cechą są wielokątne wieżyczki, asymetryczne fasady oraz tekstury wykonane z drewna bukowego. W środku dom jest przytulnie urządzony, niczym zabytkowa herbaciarnia, z obrusami i porcelaną.

W 1974 r. w domu Johna Steinbecka otwarto restaurację, która funkcjonuje do dzisiaj. Można tam skosztować amerykańskiej i francuskiej kuchni. Na miejscu organizowane są wycieczki z przewodnikiem, które przybliżają chłopięce lata życia pisarza i jego pierwsze próby literackie.

Nie do wszystkich domów pisarzy mamy otwarte drzwi, jednak tam, gdzie to możliwe, warto skorzystać z okazji i zwiedzić miejsca, które były azylami wielkich twórców. Każda z tych przestrzeni skrywa intrygujące historie i zabytkowe artefakty, które stanowią namacalne świadectwa życia wybitnych artystów.