Kultura

Dzień Babci i Dzień Dziadka. Kiedy obchodzimy te święta i skąd się wywodzą?

Zdjęcie przedstawiające starszą kobietę oraz małego chłopa, którzy siedzą przy stole w kuchni i się przytulają.
Dzień Babci i Dzień Dziadka. Kiedy obchodzimy te święta i skąd się wywodzą? Fot. Evgeny Atamanenko/Shutterstock
podpis źródła zdjęcia

Dzień Babci i Dzień Dziadka obchodzone są w Polsce co roku niezmiennie 21 i 22 stycznia. W tych dniach wszystkie wnuki mają okazję podziękować swoim dziadkom za poświęcony im czas, opiekę i wspólną zabawę. Choć może się wydawać, że te święta są z nami od zawsze, w rzeczywistości mają stosunkowo krótką historię. Jaką?

Kto wymyślił Dzień Babci?

We wtorek 14 stycznia 2025 roku poznaliśmy 10 artystów, którzy wkrótce powalczą o udział w Konkursie Piosenki Eurowizji 2025! Kolejnego uczestnika, Teo Tomczuka, poznaliśmy w poniedziałek 3 lutego 2025 r. Fot. Michał Baranowski/AKPA

Wielki Finał Polskich Kwalifikacji – Eurowizja 2025: Przedstawiamy 11 finalistów!

Eurowizja

Historia Dnia Babci w Polsce zaczęła się w latach 60. XX wieku. Najpierw w 1964 r. tygodnik „Kobieta i Życie” zaproponował, aby do polskiego kalendarza świąt dodać dzień, w którym będziemy czcić nasze babcie. Pomysł ten podjął „Tygodnik Poznański”, który zainicjował obchody tego święta w Poznaniu. Wkrótce idea uczczenia babć zyskała popularność w całej Polsce.


21 stycznia 1965 r. w poznańskim teatrze wystawiono sztukę „Drzewa umierają stojąc” autorstwa Alejandra Casony. W rolę babci wcieliła się Mieczysława Ćwiklińska, która niedawno, 1 stycznia obchodziła swoje 85. urodziny. Podczas przerwy między aktami aktorka otrzymała kwiaty i wielki tort z napisem „Dla babci”, co miało symbolicznie uhonorować wszystkie babcie.

Historia Dnia Babci w Polsce sięga lat 60. XX wieku. Fot. Evgeny Atamanenko/ Shutterstock
Historia Dnia Babci w Polsce sięga lat 60. XX wieku. Fot. Evgeny Atamanenko/ Shutterstock

W którym roku po raz pierwszy w Polsce obchodzono Dzień Babci?

W 1966 r. warszawski „Express Wieczorny” ogłosił, że 21 stycznia będzie Dniem Babci. Od tego czasu co roku dziękujemy naszym babciom za ich miłość i poświęcenie.

Skąd się wziął Dzień Dziadka? 

Przy okazji Dnia Babci nie można zapomnieć o Dniu Dziadka! Chociaż dzisiaj obchodzimy te święta dzień po dniu – 21 stycznia i 22 stycznia – Dzień Dziadka został ustanowiony nieco później. Pomysł uczczenia dziadków narodził się w Telewizji Polskiej, która w 1978 r. ogłosiła konkurs na wybór daty dla tego dnia. Początkowo Dzień Dziadka miał przypadać na 30 maja, w dzień urodzin Mieczysława Fogga. Ten pomysł jednak się nie przyjął i ostatecznie zdecydowano, że Dzień Dziadka będzie obchodzony 22 stycznia, tuż po Dniu Babci. W 1981 r. data ta została oficjalnie wpisana do kalendarza polskich świąt.

Na pomysł uczczenia dziadków wpadła Telewizja Polska, która w 1978 r. zorganizowała konkurs na ustalenie daty dla tego dnia. Fot. Evgeny Atamanenko/ Shutterstock
Na pomysł uczczenia dziadków wpadła Telewizja Polska, która w 1978 r. zorganizowała konkurs na ustalenie daty dla tego dnia. Fot. Evgeny Atamanenko/ Shutterstock

W jakich krajach obchodzi się Dzień Babci i Dzień Dziadka?

Film „Misz masz, czyli kogel mogel 3” opowiada o dalszych losach Kasi Zawady i rodziny Wolańskich. Fot. Marta Gostkiewicz-Barańska

Nikodem Rozbicki w kontynuacji kultowej komedii. „Misz masz, czyli kogel mogel 3” w TVP VOD

Filmy

Dzień Babci świętujemy 21 stycznia, Dzień Dziadka – 22 stycznia. Jednak nie tylko w Polsce poświęcamy czas naszym ukochanym seniorom. W różnych zakątkach świata te dni fetuje się nieco inaczej i w innych terminach. Podobnie jak w Polsce, 21 stycznia Dzień Babci obchodzony jest w Brazylii i Bułgarii. We Francji święto to przypada na 3 marca.


W wielu krajach Dzień Babci i Dzień Dziadka nie są celebrowane oddzielnie, lecz razem jako Dzień Babci i Dziadka. Taka praktyka stosowana jest w USA, gdzie Narodowy Dzień Dziadków zapoczątkowano w latach 70. XX wieku. Przypada on na pierwszą niedzielę po Święcie Pracy. W Anglii Dzień Babci i Dziadka obchodzony jest w pierwszą niedzielę października.


Włosi świętują Dzień Babci i Dziadka 2 października, podczas święta La Festa Dei Nonni, ustanowionego w 2005 r. W Japonii natomiast od 1966 r.15 września obchodzony jest Dzień Szacunku dla Wieku. Seniorzy traktowani są tam z ogromnym szacunkiem, a to święto jest okazją do dodatkowego uhonorowania ich roli w społeczeństwie.

W wielu krajach Dzień Babci i Dzień Dziadka nie są celebrowane oddzielnie, lecz razem jako Dzień Babci i Dziadka. Fot. Evgeny Atamanenko/ Shutterstock
W wielu krajach Dzień Babci i Dzień Dziadka nie są celebrowane oddzielnie, lecz razem jako Dzień Babci i Dziadka. Fot. Evgeny Atamanenko/ Shutterstock

Dzień Babci i Dzień Dziadka – świętowanie 

Dzień Babci i Dzień Dziadka w każdym kraju obchodzi się nieco inaczej, ale ich przesłanie zawsze jest takie samo – okazanie wdzięczności i miłości swoim babciom i dziadkom.


Warto celebrować te dwa styczniowe dni, ponieważ rola dziadków jest nieoceniona – nie tylko wtedy, kiedy jesteśmy dziećmi, ale również wtedy, gdy w rodzinie pojawiają się nowe pociechy. Potwierdzają to nawet badania „Rola dziadków w naszym życiu” przeprowadzone przez CBOS. Wynika z nich, że 75 procent Polaków zawdzięcza swoim babciom i dziadkom opiekę, wychowanie, bycie kochanym oraz wpojenie zasad moralnych, którymi kierują się na co dzień w dorosłym życiu.


W Dzień Babci i Dzień Dziadka warto poświęcić im swój czas, który jest dla nich bardzo cenny. Jeśli wnuki nie mają możliwości bezpośredniego spotkania, można zawsze zadzwonić, aby złożyć im życzenia. W tych dniach warto również wspomnieć dziadków, którzy już odeszli.

Więcej na ten temat