Dzień św. Patryka. Gdzie i jak obchodzi się zielone święto Irlandczyków?

Dzień św. Patryka obchodzony jest każdego roku 17 marca, w rocznicę śmierci patrona Irlandii. Dlaczego ten dzień jest tak ważny dla Irlandczyków?

Historia św. Patryka jest jednym z fundamentów irlandzkiej tożsamości religijnej i kulturowej. Według legend i wierzeń patron Irlandczyków urodził się w IV wieku w Brytanii. W młodości, jako syn diakona, został porwany przez irlandzkich najeźdźców. Jego obowiązkiem była pasterska praca dla irlandzkiego druida. Po kilku latach spędzonych w niewoli, gdzie gorliwie modlił się o powrót do ojczyzny, udało mu się uciec.

Natchniony przez Boga i przepełniony wdzięcznością za uratowanie życia, Patryk postanowił wrócić do Irlandii, by nawrócić pogan na chrześcijaństwo. Jego misja nie była łatwa, bowiem na wyspie władzę sprawowało wielu władców plemiennych, którzy z chrześcijaństwem nie mieli nic wspólnego.

Jako biskup Patryk przyczynił się do nawrócenia wielu mieszkańców Irlandii, co ostatecznie zaowocowało przyjęciem chrześcijaństwa przez ludność środkowej, zachodniej i północnej części Irlandii. Według wierzeń św. Patryk miał niezwykłą umiejętność klarownego wyjaśniania fundamentalnych prawd wiary. Patron Irlandii nie tylko przyczynił się do rozprzestrzenienia chrześcijaństwa wśród Irlandczyków, lecz także stał się bohaterem wielu legend i mitów, włączając w to opowieści o wypędzeniu węży z kraju. Kościół katolicki uznał Dzień św. Patryka za święto religijne. Dziedzictwo jego misjonarskiego życia do dziś żyje w sercach Irlandczyków.

Dzień św. Patryka, irlandzkie święto narodowe, jest dniem wolnym od pracy w Irlandii, Irlandii Północnej, Nowej Fundlandii, na Labradorze i na Montserracie.

Zielone święto corocznie przyciąga rzesze uczestników na całym świecie i od wielu lat jest również obchodzone w wielu innych zakątkach świata, w których znajdują się irlandzcy imigranci. Coraz chętniej dzień patrona Irlandii celebrują kraje europejskie oraz USA, Australia czy Azja. 17 marca zieloną barwę przybierają takie budynki jak Empire State Building w Nowym Jorku, Krzywa Wieża w Pizie, London Eye, Opera w Sydney czy Pałac Kultury i Nauki w Warszawie.

Stany Zjednoczone obchodzą Dzień św. Patryka już od 1737 roku. W Nowym Jorku odbywa się spektakularna parada, która idzie wzdłuż ulic miasta, a rzeka przepływająca przez Chicago zmienia kolor na zielony. W tym dniu mieszkańcy wielu miast świata przebierają się na zielono i, inspirując się irlandzką tradycją, spędzają wieczór w pubach.

Mimo że Dzień św. Patryka nie jest świętem celebrowanym w Polsce, to z roku na rok rośnie jego popularność w naszym kraju. Widać to szczególnie w dużych miastach, gdzie można natknąć się na zwyczaje podobne do tych z krajów anglojęzycznych. Polskie puby i restauracje często organizują tematyczne wieczory z celtycką muzyką, tradycyjnymi irlandzkimi tańcami oraz ofertą specjalnego menu zawierającego dania irlandzkiej kuchni i zabarwione na zielono napoje. W niektórych miastach odbywają się również koncerty muzyki irlandzkiej oraz parady, choć na mniejszą skalę niż za granicą. Dzień św. Patryka może być doskonałą okazją do bliższego poznania kultury Irlandii, kraju, który zamieszkuje wielu naszych rodaków.

To hucznie obchodzone przez Irlandczyków święto jest okazją do wyrażenia swojej narodowej dumy. Tego dnia Irlandczycy biorą udział w paradach, przechadzając się wzdłuż ulic miast do rytmów celtyckiej muzyki. Największa z nich jest organizowana w Dublinie. W wielu miejscach odbywają się pokazy tradycyjnych irlandzkich tańców oraz degustacje przysmaków prosto z Zielonej Wyspy. Tego dnia Irlandia dosłownie zielenieje. Uczestnicy obchodów święta nakładają zielone ubrania lub przebrania skrzatów i malują na zielono twarze.

Kolejnym istotnym elementem Dnia św. Patryka jest wznoszenie toastów przy pełnych kieliszkach irlandzkiej whiskey (nie myląc z whisky!), które określa się mianem „dzbanów św. Patryka”. Za tym zwyczajem stoi legenda, według której biskup Patryk niegdyś zatrzymał się w gospodzie i zauważył, że karczmarka oszczędza na ilości nalewanego alkoholu. Ostrzegł ją wtedy, mówiąc, że za skąpstwo gospoda może stać się domem dla demonów. Od tej pory karczmarka miała nalewać trunki aż po same brzegi.

Najbardziej rozpoznawalnym symbolem Dnia św. Patryka jest trójlistna koniczyna, znana jako shamrock, którą tego dnia Irlandczycy przypinają do swoich strojów. Według wierzeń św. Patryk podczas nawracania pogan za pomocą listków koniczyny wyjaśniał im jedność Trójcy Świętej (Bóg Ojciec, Syn Boży, Duch Święty).

Poza koniczyną nieodłącznym elementem święta patrona Irlandii jest również harfa Briana Śmiałego, czyli złoty instrument ze srebrnymi strunami na niebieskim tle. Taka harfa należała niegdyś do irlandzkiego króla Briana Śmiałego, a jej wizerunek widnieje w irlandzkim godle i na walucie Zielonej Wyspy.

Innym symbolem święta obchodzonego 17 marca jest Leprechaun, czyli niewielkich rozmiarów skrzat, który według mitologii celtyckiej zamieszkiwał dawniej Irlandię. Według legend noszący zielony kapelusz krasnoludek jest strażnikiem skarbów pełnych złota znajdujących się na końcu tęczy.