Kultura

Muzea słynnych Polaków na świecie. Śladami Chopina na Majorce i Gombrowicza we Francji

Marokańskie pianino Chopina w Muzeum
Portret Fryderyka Chopina (model 3D). Fot. Wikimedia Commons
podpis źródła zdjęcia

Cenne rękopisy, starodruki, a nawet pianino – to tylko nieliczne pamiątki, które stanowią dziś trzon polskiej kultury i historii w różnych częściach świata. Część z nich pozostała niemal nietknięta w miejscach, gdzie niegdyś pozostawili je nasi słynni rodacy. Dziś stanowią eksponaty, dzięki którym zwiedzający mogą bliżej poznać życie polskich pisarzy, artystów i naukowców. Zapraszamy do przeglądu wybranych muzeów wybitnych Polaków, które warto odwiedzić, będąc za granicą.

Muzeum im. Fryderyka Chopina na Majorce

Majorka to jeden z najpopularniejszych kierunków wakacyjnych podróży. Niewiele osób wie, że w tutejszej małej wiosce – Valldemossa – żył i tworzył Fryderyk Chopin. Kompozytor spędził tu zaledwie kilka zimowych tygodni, lecz były one szczególnie owocne dla jego twórczości. Podczas swojego pobytu na wyspie artysta skomponował cykl swoich 24 preludiów, które jako całość stanowią jedno z jego najpiękniejszych dzieł.

Muzeum im. Fryderyka Chopina na Majorce. Fot. Eric Vandeville/Getty Images
Muzeum im. Fryderyka Chopina na Majorce. Fot. Eric Vandeville/Getty Images

Pobyt Chopina na Majorce miał jednak również swoje ponure strony. Atmosfera chłodnego, opuszczonego klasztoru, w którym mieszkał ze swoją kochanką – George – pogłębiała tylko jego zły stan zdrowia. To tutaj kompozytor przeżył swój pierwszy atak gruźlicy, a to z kolei nasiliło u niego występujące już wcześniej stany depresyjne. Zła energia docierała również z zewnątrz – mieszkańcy Valldemossa nieprzychylnie patrzyli na jego romans z George i wyraźnie go potępiali. Dziś wiele osób uważa, że te wydarzenia i trudne emocje, z jakimi w tamtym czasie zmagał się artysta znalazły romantyczne odbicie w jego twórczości i wszystkich jej mrocznych odcieniach.

W klasztorze ocalało wiele cennych pamiątek po dawnym życiu Fryderyka i George. Dzięki temu powstało w tym miejscu wyjątkowe Muzeum Fryderyka Chopina i George Sand. Można odnaleźć w nim oryginalne listy, szkice, rękopisy, a jednym z najcenniejszych eksponatów jest marokańskie pianino, na którym Chopin komponował swoje utwory. Inną, niezwykłą pozostałością po artyście jest pukiel włosów zachowany przez jego kochankę, George.

Muzeum im. Marii Skłodowskiej-Curie w Paryżu

Muzeum im. Marii Skłodowskiej-Curie znajduje się w Instytucie Curie w Paryżu. Miejsce to powstało z inicjatywy wybitnej chemiczki w 1914 roku. Mieści się tam biuro noblistki oraz laboratorium zwane Instytutem Radu, którym Maria kierowała do końca swojego życia, czyli do 1934 roku. Po śmierci Marii miejsce w biurze zajęła jej córka, Irène Joliot-Curie, a ostatnią osobą, która opiekowała się tym miejscem był mąż Irène, Frédéric (zmarł w 1958 roku). Następnie biuro zostało przekształcone w muzeum i dziś odwiedzając je można nawet zasiąść przy biurku, gdzie uczona prowadziła swoje badania z dziedziny fizyki i chemii przez 20 lat. Pośród innych rzeczy, które znajdują się w muzeum można znaleźć także m.in. jedno z najważniejszych, choć zupełnie niepozornych narzędzi Marii w ostatnich latach jej życia, czyli małą lupę (kontakt z radioaktywnymi oparami przyczyniał się do stopniowej utraty wzroku przez noblistkę). Obejrzymy tu także jedną z ostatnich fotografii, na których uwieczniono Skłodowską-Curie, wykonaną na krótko przed jej śmiercią.

Muzeum im. Marii Skłodowskiej-Curie w Paryżu. Fot. Jean-Erick Pasquier/Getty Images
Muzeum im. Marii Skłodowskiej-Curie w Paryżu. Fot. Jean-Erick Pasquier/Getty Images

Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie

To największa i zarazem najstarsza polska placówka historyczna w Londynie. Instytut Polski i Muzeum im. Gen. Sikorskiego zostały założone w 1945 roku i gromadzą wyjątkowe eksponaty z okresu z Kampanii Polskiej 1939 roku, różne przedmioty z łagrów, a nawet mundur gen. Sikorskiego, który został wyłowiony z morza po katastrofie, w której zginął wojskowy. Atrakcją dla zwiedzających są także pokaźne kolekcje monet, zachowane od czasów panowania Jana I Olbrachta czy sztandary Wojska Polskiego z lat 1918-1947. Dla miłośników historii i nie tylko wizyta w Muzeum im. gen. Sikorskiego to doskonały pomysł na spędzenie ciekawego, londyńskiego popołudnia.

Muzeum im. Witolda Gombrowicza w Vence (Francja)

Niewielka przestrzeń, która skrywa wiele skarbów. Tak można w kilku słowach opisać Muzeum im. Witolda Gombrowicza w Vence, założone w jego dawnym mieszkaniu – Willi Alexandrine. Funkcjonuje dość krótko, bo od 2017 roku. Wówczas budynek przeszedł generalny remont i został zaadaptowany do warunków muzealnych. Jego architekturę można zaklasyfikować do stylu secesyjnego, nawiązującego do Belle époque. Krętymi schodami dostaniemy się do mieszkania Gombrowicza, które znajduje się na drugim piętrze. Tam z kolei możemy oglądać zdjęcia pisarza, a także zapoznać się z jego twórczością i biografią. Charakterystycznym rekwizytem jednego z pomieszczeń jest półka z książkami, która została przygotowana w niezwykle intrygujący sposób, z wykorzystaniem iluzji odbicia lustrzanego, dającej wrażenie, że jest się otoczonym woluminami ze wszystkich stron. To zdecydowanie miejsce, w którym mnóstwo czasu spędzi się na refleksji i długiej lekturze, ale czyż innego charakteru przestrzeni można by było się spodziewać po słynnym pisarzu?

Muzeum im. Tadeusza Kościuszki w Solurze (Szwajcaria)

Tadeusz Kościuszko spędził w Solurze swoje ostatnie dwa lata życia. Wnętrza mieszkania, w którym umarł w 1817 roku, zostały zamienione w muzeum. Do dziś przechowywane są tam wartościowe przedmioty związane z polskim bohaterem narodowym. Należą do nich m.in. portrety, rysunki, dokumenty, rzeźby, a także różne rzeczy osobiste.


Ciekawostką jest, że w lutym 1937 roku wybitny polski pianista Ignacy Jan Paderewski (również związany życiowo ze Szwajcarią) zagrał specjalny koncert z okazji oficjalnego otwarcia muzeum. Dzięki środkom pozyskanym z tego występu, udało się niemal idealnie zrekonstruować sypialnię Kościuszki, umieszczając w niej m.in. kopię łóżka czy zdobiąc ściany obrazami (w tym słynną Przysięgą Kościuszki na Rynku w Krakowie Wojciecha Kossaka). Ekspozycja ta daje możliwość prawdziwego obcowania z duchem minionych czasów.

Odbywając zagraniczne podróże, warto pamiętać o tych kilku miejscach związanych z polską historią. To piękne pomniki postawione w hołdzie twórcom naszej rodzimej kultury i nauki, które pozwalają odkryć nieznane karty ich losów. Z pewnością czas w nich spędzony będzie dla każdego ciekawym i angażującym doświadczeniem.
Anna Narloch
Więcej na ten temat