Słynący z malowniczych jezior Wigierski Park Narodowy to jeden z największych pomników przyrody w Polsce. To miejsce, gdzie piękno natury łączy się z fascynującymi zabytkami polskiej kultury. Na miejscu spotkamy bobry, odkryjemy unikatowe gatunki roślin i zwiedzimy klasztor, w którym chętnie bywali polscy królowie. Dla miłośników natury i historii to miejsce, którego nie sposób pominąć, podróżując po Suwalszczyźnie.
Wigierski Park Narodowy został utworzony w 1989 r. jako 15. i czwarty co do wielkości park krajobrazowy w Polsce. Ten znajdujący się w samym centrum Suwalszczyzny rezerwat wyróżnia niesamowity krajobraz – bogactwo jezior, lasów, sucharów i rzek. Perłą rezerwatu są Wigry, największe i drugie pod względem głębokości jezioro w północno-wschodniej Polsce, które powstało w czasie ostatniego zlodowacenia (ok. 14 tysięcy lat temu). Jego kształt przypomina literę „S” i od tego przyjął swoją nazwę; „wingris” to słowo wywodzące się z języka jaćwieskiego, oznaczające: „kręty”, „wijący się”.
Jezioro Wigry od lat przyciąga rzesze turystów, żeglarzy, kajakarzy, a także miłośników wędkowania. W jego wodach występują liczne gatunki ryb, m.in. troć jeziorowa, sieja, sielawa i sum, stynka, szczupak, okoń, węgorz, miętus, jazgarz, leszcz czy płoć. To sprawia, że Wigry należą do najbardziej zróżnicowanych ichtiologicznie ekosystemów wodnych w Polsce.
Wigry w programie „Zakochaj się w Polsce” w TVP VOD
Tajemnice jeziora Wigry odkryjesz w serii podróżniczej „Zakochaj się w Polsce”, która jest dostępna w TVP VOD.
„Zakochaj się w Polsce” to seria podróżnicza TVP popularyzująca wiedzę o Polsce. Tomasz Bednarek odwiedza w niej najciekawsze zakątki naszego kraju w oparciu o ich potencjał historyczny, kulturowy i obyczajowy. Jego wędrówki prowadzą nie tylko przez szlaki tłumnie odwiedzane przez turystów, ale obejmują również miejsca, o których wiedzą tylko nieliczni.
Raj dla kajakarzy
Przez Wigierski Park Narodowy przepływa również Czarna Hańcza, która jest największą rzeką Suwalszczyzny. Jej długość wynosi 142 km, z czego 108 km biegnie na obszarze Polski, a reszta przez Białoruś, gdzie wpada do Niemna jako jego główny dopływ.
Czarną Hańczę otaczają malownicze tereny, m.in. Puszcza Augustowska, będąca największym obszarem leśnym w naszym kraju. Dzięki temu wody tej rzeki idealnie sprawdzają się na wyprawy kajakowe, zarówno jedno-, jak i wielodniowe. Do wyboru mamy trzy warianty spływu:
I wariant: Stary Folwark, Wigry – Maćkowa Ruda, Wysoki Most;
II wariant: Wysoki Most – Głęboki Bród / Frącki;
III wariant: Frącki – Rygol, Mikaszówka.
Wyjątkową atrakcją Wigierskiego Parku Narodowego są suchary, czyli małe leśne zbiorniki, które charakteryzuje ciemne zabarwienie wody, odmienne niż w wielu rzekach czy jeziorach. Na Wigrach jest ich około 20. Tajemniczy wygląd tych wód wynika z dużej koncentracji związków pochodzących z rozkładu ściółki w lasach, które je otaczają. Większość z nich znajduje się pod ochroną.
Świat unikatowych roślin
Największą powierzchnię Wigierskiego Parku Narodowego zajmują lasy (ok. 63 proc.), w których dominują sosny i świerki. Pomiędzy drzewami dostrzeżemy rośliny klimatu chłodniejszego, które reprezentują m.in. żurawiny – błotna i drobnoowocowa, mącznica lekarska, turzyca czy rosiczka długolistna. Występuje tu również wiele gatunków chronionych, rzadkich i wymierających, jak przylaszczka pospolita, wawrzynek wilczełyko, lilia złotogłów czy storczyk krwisty. Spacerując lasem, możemy natknąć się również na unikatową kukuczkę kapturkowatą czy gnidosza królewskiego, które zostały wpisane do „Polskiej czerwonej księgi roślin”, obejmującej gatunki zagrożone wyginięciem.
Do najcenniejszych w skali Europy należy siedem gatunków podlegających ochronie: rzepik szczeciniasty, aldrowanda pęcherzykowata, storczyki – obuwik pospolity i lipiennik Loesela, sasanka otwarta, skalnica torfowiskowa i leniec bezpodkwiatkowy.
Wigierski Park Narodowy to Królestwo Bobrów
W parku możemy spotkać rozmaite gatunki zwierząt: wilki, rysie, zające bielaki, borsuki, jelenie szlachetne, łosie, sarny, zające, piżmaki i wydry. Symbolem Wigierskiego Parku Narodowego jest bóbr, zasiedlający tutejsze brzegi rzek i jezior. Jego obecność ma ogromne znaczenie dla ochrony ekosystemu i bioróżnorodności – tworzy bowiem zbiorniki wodne, będące siedliskiem dla wielu gatunków roślin i zwierząt.
Bóbr to najbardziej charakterystyczny mieszkaniec Wigierskiego Parku Narodowego. Nic zatem dziwnego, że zdobi oficjalny herb tego pomnika przyrody. Efekty jego pracy w postaci tam z gałęzi, mułu, kamieni czy licznych śladów żerowań, trudno w rezerwacie przeoczyć.
Należy wspomnieć też o licznych gatunkach ptaków drapieżnych i wodnych. Awifauna liczy ponad 200 gatunków, a do najrzadszych należą: bielik (największy ptak drapieżny w Polsce), kania czarna i orlik krzykliwy. Te, które zamieszkują wody Wigierskiego Parku Narodowego, to z kolei: trzcinniczek, perkoz dwuczuby czy śmieszka.
Zabytki Parku
Oprócz bogatej przyrody na terenie Wigierskiego Parku Narodowego znajdziemy wiele ciekawych obiektów kulturalnych. Jednym z cenniejszych zabytków jest pokamedulski zespół klasztorny, wzniesiony między 1694 a 1745 r., który niegdyś był ulubionym miejscem polowań polskich królów: Władysława Jagiełły i Zygmunta Augusta. Niezwykłą atrakcją tego miejsca są eremy, czyli pustelnicze domki kamedułów, a także wysoka wieża zegarowa, z której rozciąga się przepiękna panorama na jezioro Wigry.
W obrębie klasztoru możemy również zwiedzić apartamenty papieskie, w których odpoczywał Jan Paweł II podczas swojej pielgrzymki do Polski. Jedno z pomieszczeń dawnego refektarza funkcjonuje dziś jako muzeum, w którym możemy zobaczyć osobiste przedmioty papieża czy zdjęcia z jego wizyty na Suwalszczyźnie.
Najbardziej okazałym zabytkiem pokamedulskiego klasztoru jest kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP o bogato zdobionym wnętrzu i pozłacanym ołtarzu głównym z drzewa dębowego.
Muzeum Wigier
Interesującym miejscem jest także Muzeum Wigier, gdzie dawniej mieściła się stacja hydrobiologiczna. Obejrzymy tu wiele multimediów, które przybliżają historię jeziora Wigry i okolic, a także zwiedzimy salę laboratoryjną, w której odbywają się zajęcia edukacyjne oraz ciekawe projekcje filmów czy pokazy przezroczy. To wyjątkowy obiekt, który zainteresuje nie tylko geografów, geologów, archeologów czy przyrodników, ale każdego, kto pragnie poznać niezwykłe dzieje tego malowniczego rejonu Suwalszczyzny.
Wigierski Park Narodowy to miejsce o randze międzynarodowej. W 2002 r. rezerwat został uznany za obiekt konwencji ramsarskiej, a dwa lata później, wraz z wejściem Polski do Unii Europejskiej, stał się obiektem sieci Natura 2000. To świadczy o unikatowości tego zróżnicowanego kompleksu wodno-leśnego i atrakcyjności jego walorów przyrodniczych, które swoją urodą i różnorodnością zachwycają o każdej porze roku.
