Dramat w reżyserii Charlotte Wells to jeden z najbardziej udanych debiutów ostatnich lat. Przedstawiona w nim historia ojca, który podczas wakacyjnego wyjazdu próbuje zacieśnić relację z córką, poruszyła rzeszę widzów na całym świecie. Docenioną przez krytyków produkcję zobaczysz w TVP VOD.
Fabuła „Aftersun” ogniskuje się wokół złożonej relacji Caluma (w tej roli doskonały Paul Mescal) i jego młodej córki Sophie (Frankie Corio). Starając się ze wszystkich sił, aby dziewczynka zapamiętała wakacyjny wyjazd do Turcji jak najlepiej, Calum poświęca jej dużo czasu i uwagi. Obserwowanie filmowego kolażu ich wspólnych chwil niesie ze sobą poczucie, że pod płaszczykiem wakacyjnej sielanki kryje się jednak drugie dno.
Osamotniony ojciec i dorastająca córka
Obserwując uśmiechniętą, stoicką twarz ojca trudno oprzeć się wrażeniu, że jest to jedynie maska, pod którą kłębią się lęki i zmartwienia. Choć Calum i Sophie pragną być dla siebie wsparciem, w rzeczywistości zdają sobie sprawę z dzielącej ich przepaści. O braku wspólnego języka z dorastającą córką i trawiących bohaterów rozterkach nie dowiadujemy się jednak z obrazu wprost. To właśnie to, co niewypowiedziane, jest w obrazie Wells najbardziej wymowne.
Oszczędność formy, bogactwo treści
W „Aftersun” kluczową rolę pełnią detale – wydłużone ujęcia, oszczędna, ale trafnie dobrana ścieżka dźwiękowa, subtelne niuanse w zachowaniu bohaterów. Reżyserka nie maluje portretu psychologicznego bohaterów wyrazistymi kolorami – obserwując ich zachowania i wyłapując w nich wszelkiego rodzaju niuanse, to w rękach widza pozostaje samodzielne złożenie wszystkich elementów układanki w całość, by w pełni pojąć wielowarstwowy wymiar historii.
Dwa punkty na osi czasu
Akcja filmu poprowadzona jest dwutorowo – widzimy dorosłą już Sophie, która ogląda filmy z wyjazdu i wspomina go po latach. Ukazane w produkcji wspólne chwile ojca z córką, zarejestrowane na kamerze podczas wyjazdu, są zatem jedynie postrzępioną pozostałością po czasach, które zdążyły bezpowrotnie przeminąć. Zabieg ten plasuje całą sytuację w oryginalnym kontekście – oto córka patrzy na sceny z przeszłości z nabytym już bagażem życiowych doświadczeń, a więc dostrzega i rozumie znacznie więcej niż wówczas, gdy była jeszcze małą dziewczynką.
Nostalgiczna podróż w czasie
Film Wells skłania nas do zmierzenia się z własnymi doświadczeniami z dzieciństwa. Reżyserka przedstawiła w nim czuły zapis ojcowskiej miłości, wskazując jednocześnie, że kwestie, które bywają dla nas niezrozumiałe na danym etapie życia, niekiedy jesteśmy w stanie pojąć dopiero po upływie jakiegoś czasu – czasem zbyt późno.
W jednym z wywiadów Wells wyznała, że „Aftersun” jest dziełem szczególnie bliskim jej sercu – produkcję opisała jako „emocjonalnie autobiograficzną”.
Wspomnienia kontra rzeczywistość
Krytyk „New York Timesa”, A.O. Scott, pochwalił reżyserkę obrazu za „niemal ponowne wynalezienie języka filmowego, odblokowanie często uśpionego potencjału medium do ujawniania wewnętrznych światów świadomości i uczuć”. Inni recenzenci zwracali uwagę na to, że dramat doskonale oddaje mechanizm funkcjonowania pamięci, konfrontując wspomnienia bohaterów z rzeczywistością.
Wydawać by się mogło, że obraz przeszłości jest stały i nienaruszalny. Za sprawą „Aftersun” można się jednak przekonać, że jest płynny. Zmienia się wraz z przekraczaniem kolejnych etapów dojrzewania.
Prestiżowe nagrody i liczne nominacje
Film miał premierę na 75. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes, gdzie został znakomicie przyjęty. Na Rotten Tomatoes ma aż 96% pozytywnych recenzji. Szczególnie doceniona została kreacja Mescala, za którą zresztą otrzymał nominację do Oscara. Ten jeden z najbardziej utalentowanych aktorów młodego pokolenia zbudował przejmujące studium psychologiczne postaci, co podkreśla choćby magazyn „Empire”. Nie bez echa przeszła także gra Frankie Corio. Aktorka przypadła do gustu widzom – stworzyła bowiem wiarygodną kreację, a jej relacja z filmowym ojcem wygląda w „Aftersun” wyjątkowo realistycznie.
Podczas 76. rozdania nagród BAFTA Charlotte Wells została nagrodzona za debiut reżyserski. Łącznie w trakcie ceremonii „Aftersun” nominowano do nagród czterokrotnie. Na liście opiniotwórczego magazynu filmowego „Sight and Sound” film oceniono jako najlepszą produkcję 2022 roku. W dużej mierze dlatego, że skłania do refleksji i nie pozwala o sobie zapomnieć na długo po zakończeniu seansu. Przypominają się słowa znamienitego reportażysty Ryszarda Kapuścińskiego: „Wiele rzeczy zaczynamy rozumieć późno, jeszcze więcej – bardzo późno, najwięcej – zbyt późno”.
MC
