„Kos” – nagrodzony Złotymi Lwami na festiwalu w Gdyni film Pawła Maślony, laureata Paszportu Polityki, zobaczyło do tej pory w kinach ponad 150 tysięcy widzów. W odpowiedzi na duże zainteresowanie produkcją prezentującą powstańcze działania Tadeusza Kościuszki, Telewizja Polska oddaje do dyspozycji nauczycieli szkół ponadpodstawowych bezpłatną lekcję historii on-line. Materiał jest dostępny na platformie TVP VOD.
To kolejna inicjatywa TVP VOD po entuzjastycznie przyjętej lekcji przybliżającej sylwetkę innego bohatera – rotmistrza Witolda Pileckiego. Wirtualną lekcję w oparciu o fabułę filmu „Kos” prowadzi Radosław Potrac, zeszłoroczny laureat tytułu Nauczyciel Roku, przyznawanego przez tygodnik „Głos Nauczycielski”.
Scenariusz lekcji o Tadeuszu Kościuszce. Czego można się nauczyć?
Tematem lekcji będą przyczyny rozbiorów Polski oraz okoliczności i przebieg insurekcji kościuszkowskiej, której celem było zaangażowanie do walki z zaborcami zarówno szlachty, jak i chłopów. Przybliżony zostanie również życiorys generała Tadeusza Kościuszki – uznawanego za bohatera nie tylko w Polsce, ale też w Stanach Zjednoczonych i Białorusi.
Lekcja prowadzona przez Radosława Potraca w nowoczesny, pozbawiony martyrologii sposób ukazywać będzie przyczyny upadku Rzeczpospolitej. W dynamice filmów Quentina Tarantino i Guya Ritchiego uczniowie dowiedzą się więcej o krytycznym spojrzeniu na mity sarmackie oraz poznają romantyczne tradycje polskich walk XVII wieku. Wybrzmi, podkreślane obecnie we współczesnej historiografii, porównanie polskich chłopów pańszczyźnianych z afroamerykańskimi niewolnikami w Stanach Zjednoczonych.
Film „Kos” i jego rola w edukacji historycznej
Autor lekcji postawi pytania dotyczące patriotyzmu oraz zaprezentuje aktualne refleksje na temat polskich wad narodowych. Uczniowie poznają łączenie komizmu z tragizmem w ahistorycznych odsłonach polskiej kultury oraz pojęcia: postmodernizmu, trawestacji, ironii, czarnego humoru i przejaskrawienia. Film „Kos” Pawła Maślony przedstawiony zostanie również jako przykład niekonwencjonalnego kina biograficznego wykorzystującego motyw zemsty.
Kim jest Radosław Potrac?
Radosław Potrac uczy historii i wychowania do życia w rodzinie. Jest również nauczycielem wspomagającym w Szkole Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi nr 30 im. Powstańców 1863 r. w Warszawie. W konkursie organizowanym przez tygodnik „Głos Nauczycielski” został wybrany Nauczycielem Roku 2023.
O czym opowiada film „Kos”?
Wiosna 1794 r. W Polsce wrze. Do kraju wraca generał Tadeusz „Kos” Kościuszko, który planuje wzniecić powstanie przeciwko Rosjanom, mobilizując do tego polską szlachtę i chłopów. Towarzyszy mu wierny przyjaciel i były niewolnik, Domingo. Tropem Kościuszki, wraz z listem gończym, podąża bezlitosny rosyjski rotmistrz Dunin, który za wszelką cenę chce schwytać generała, zanim ten wywoła narodową rebelię.
Tymczasem młody chłop Ignac, szlachecki bękart, marzy o nadaniu herbu i majątku przez swojego nieprawego rodzica – Duchnowskiego, który tuż przed śmiercią uwzględnia go w testamencie. Gdy ojciec umiera, chłopak musi uciekać przed swoim przyrodnim bratem Stanisławem, który nie chce dopuścić do realizacji ojcowskiej woli. Ignac kradnie testament i ma tylko dwa dni, aby stawić się z nim przed sądem i udowodnić swój tytuł szlachecki. W trakcie ucieczki spotyka na swojej drodze Domingo.
Między mężczyznami tworzy się silna nić porozumienia, mimo że nie znają nawzajem swojego języka. Razem trafiają do dworku Pułkownikowej, gdzie Kościuszko ukrywa się, czekając na negocjacje z magnatami. Kos jest nieufny wobec Ignaca i trzyma go w areszcie, jednak w decydującym momencie to właśnie w rękach niepozornego szlacheckiego bękarta będą leżały losy powstania. Gdy nadejdzie chwila próby, Ignac będzie musiał wybrać – czy dalej podążać za swoim herbowym marzeniem i dziedzictwem ojca, czy też przyłączyć się do Kościuszki i walczyć u jego boku o najwyższą stawkę.
Twórcy filmu „Kos”
Reżyseria: Paweł Maślona
Obsada: Bartosz Bielenia, Jacek Braciak, Robert Więckiewicz, Jason Mitchell, Agnieszka Grochowska, Łukasz Simlat, Piotr Pacek, Andrzej Seweryn, Matylda Giegżno
Scenariusz: Michał A. Zieliński
Zdjęcia: Piotr Sobociński Jr.
Producenci: Leszek Bodzak, Aneta Hickinbotham, Daniel Baur
Produkcja: Aurum Film, K5 International
Koprodukcja: Nordic Entertainment Group Sweden AB, Telewizja Polska S.A.
Współfinansowanie: Polski Instytut Sztuki Filmowej, Podkarpacki Regionalny Fundusz Filmowy, Mazowiecki i Warszawski Fundusz Filmowy, Krakowskie Biuro Festiwalowe
Dystrybucja: Dystrybucja Kinowa TVP
